به قلم لئو بابائوتا – چه پروژه، کار، وظیفه یا مکالمه مهمیبوده که طی ماههای اخیر از انجامش اجتناب کردهاید؟ این مساله مشکل بزرگی در زندگی خیلی از آدمها به حساب میرود. به تاخیر انداختن یکی از عبارتهای توصیفی مربوط به آن است، ولی به نظر من اجتناب توصیف بهتری است. کاری داریم که نمیخواهیم انجامش دهیم یا با آن روبرو شویم و از این رو، خود را مشغول کارهای دیگر میکنیم یا حواس خود را پرت میکنیم تا از آن اجتناب کنیم. واضح است که اجتناب منجر به مشکلات متعددی از جمله موارد زیر میشود:
- اگر از خود مراقبتی، ورزش، مدیتیشن، رژیم سالم، مسواک و نخ دندان اجتناب کنیم، منجر به خطرات سلامت بلندمدت همانند مشکلات روانی و استرس میشود
- انباشته شدن کارها روی هم میتواند منجر به احساس استرس شود
- عدم رسیدگی به امور میتواند به دلیل سختتر شدن کار باعث ایجاد مشکلات بیشتری شود
- ممکن است اعتماد افراد به ما از دست برود
- اعتماد به خود را از دست میدهیم و از خود انتقاد میکنیم و نست به خود، رفتار بیرحمانهای نشان میدهیم
آخرین مورد را میتوان با تمرین برای مهربانتر بودن با خود تلطیف کرد. بیرحمی نسبت به خود اصلا خوب نیست و میتوانیم با تمرین مهربانی نسبت به خود، آن را تا حد زیادی از بین ببریم. با این حال، بسیاری از معضلات بالا صرفا با مواجهه و انجام فعالیت مورد نظر رفع و رجوع میشوند.
تصور کنید در انجام چیزی که از آن اجتناب میکنید، خوب هستید
فرض کنید 6 ماه روی مهارت مواجهه با چیزهایی که از آن اجتناب میکنید، کار کردهاید. هر روز تمرین میکنید حداقل یک مورد را که از آن اجتناب کردهاید، رفع و رجوع کنید. باعث میشود نسبت به همه مواردی که باعثترستان میشود، شجاعت و بیپروایی نشان دهید.
چطور خواهد بود؟ اگر شما هم مثل خیلی از آدمها باشید، به طور کل شیوه زندگیتان دچار تغییر خواهد شد. وظایف سخت به عهده میگیرید و پروژههای سنگین میپذیرید. در ایجاد عادتهای خوب و مراقبت از خود، خیلی خوب عمل میکنید. احتمالا خیلی حس سلامت بیشتری خواهید کرد و بازدهیتان هم بالاتر میرود. جسورتر میشوید و اعتماد به نفس بیشتری هم خواهید داشت. برای خیلی از افراد، به اندازه قابل توجهی، قدرتمندانه خواهد بود. تمام کاری که باید برای رسیدن به آنجا انجام دهید، تمرین روزانه است.
تمرین روزانه مواجهه با چیزی که از آن اجتناب میکنید
اولین کاری که باید انجام دهید، ایجاد لیست کارهایی است که از آنها اجتناب کردهاید. بیایید اسم این لیست را «مزخرفاتی که از آنها طفره میروم» بگذاریم. تمام چیزهایی که از آنها اجتناب کردهاید را لحاظ کنید. پروژهای بزرگ، ایمیلی که بیجواب گذاشته اید، امور مالی، چک آپ مستمر پزشکی، تماس با دوستان و خانواده، انجام مکالمهای سخت، رسیدگی به عقب افتادگیها، تمیزکاریهای منزل و لباسها، مدیتیشن، شروع دویدن و غیره.
به این لیست نگاه کنید. هر کدام از موارد چه حسی به شما میدهد؟ چه تلنگری به شما میزند؟ یکی از مهمترین علتهای اجتناب ما از این امور، همین احساس فشار وترسی است که به ما وارد میکنند. دیگر این طور نخواهد بود، چون قرار است همه اش را باهم احساس کنیم. بعد از این، باید به تمرین روزانه برسیم.
تمرین روزانه:
- یک مورد را از لیست برای امروز انتخاب کنید. ایدهآل این است که بزرگترین چیزی باشد که از انجام آن طفره رفته اید: مهمترین مورد را میگویم. با این حال، اگر برایتان زیادی سخت باشد و هیچ راهی برای انجامش در حال حاضر نباشد، مهمترین موردی که واقعا انجامش خواهید داد را انتخاب کنید. توصیه میکنیم این انتخاب را عصر روز قبل انجام دهید تا طی روز بعدی برای انجام آن آمادگی داشته باشید.
- در اولین فرصت ممکن انجامش دهید. بهتر است یک بلوک زمانی برای انجامش تعیین کنید. مثلا 8:30 صبح انجامش دهید. اگر هم نشد، در اولین فرصتی که میتوانید سراغش بروید. مثلا اگر روز خود را با شستن صورت، چک کردن پیامها و ایمیلها شروع میکنید، در ادامه وقت رسیدگی به موردی است که انتخاب کردهاید. سعی کنید در مواجهه با تمایل به تاخیر در شروع کار، مقاومت کنید.
- لحظهای اجازهترس به خود دهید. در ابتدای امر مکث کنید و ابهام، ترس و فشار کاری که میخواهید انجام دهید را احساس کنید. اجازه دهید این را به عنوان یک احساس در بدن خود درک کنید. با تمرین، میتوانیم با ترسهای خود صمیمی شویم. از آن با آغوش باز استقبال کنیم و دیگر از آنها فرار نکنیم. میتوانیم جسورانه احساس ترس را جایگزین اجتناب از آن کنیم.
- شیرجه بزنید. بعد از احساس، نوبت اقدام است. ببینید برای چه این کار را انجام میدهید؟ وضعیت زندگیتان را بهتر میکند؟ دارید به مردم خدمت میکنید؟ استرستان را کم میکند؟ کسی را خوشحالتر میکند؟ برای ادامه بقا باید انجامش دهید؟ دلیل بزرگتر را پیدا کنید و بعد قدم اول را بردارید. یک جمله در جواب ایمیلی که از آن اجتناب میکردید، بنویسید. یک آیتم را از انباری بیرون بیندازید. قدم کوچکی بردارید و بعد یکی دیگر.
- دقت کنید که دنیایتان از هم نپاشیده است. احساس فشار و استرس در مواجهه با امور مختلف آسان است، ولی مشاهده کنید که موقع انجامش هم هیچ مشکلی ندارید. همچنان زندهاید و دنیا ادامه دارد و خطری شما را تهدید نمیکند. در حال انجام کارتان هستید و مشکلی نیست. همچنان ممکن است احساس فشار و استرس بکنید، ولی لازم نیست از چیزی بترسید. میتوانید ترس را حس کنید، اقدام به شروع کنید، ولی هیچ چیز بدی قرار نیست رخ دهد. جسورانه عمل کردهاید و باید این را جشن بگیرید.
نهایی سازی
برای چند دقیقه، مثلا 5 تا 10 دقیقه این کار را ادامه دهید و بعد آن را به 20 تا 30 دقیقه برسانید. ببینید میتوانید آن را برای مدت بیشتری هم انجام دهید. اگر حس میکنید باید توقف کنید، کمی بیشتر ادامه دهید. حداقل 2 بار این کار را بکنید. احتمالا میخواهید کار را متوقف کنید، ولی ادامه میدهید تا اینکه برای بار سوم چنین خواستهای دارید. این باعث میشود بتوانید همواره بیشتر از چیزی که فکر میکنید، به کار ادامه دهید.
روزی حداقل یک بار این پروسه را تکرار کنید. اگر به نظرتان میتوانید، این کار را روزانه 2 تا 3 بار انجام دهید، ولی حداقل 1 بار را حتما در برنامه داشته باشید. با چنین تمرینی، در مواجهه با مسائلی که از آنها طفره میروید، بهتر میشوید و کم کم میبینید که زندگیتان هم دچار تغییر و تحول میشود.