جنسیت (Gender) و تمایلات جنسی (Sexuality) دو موضوعی است که در این مطلب قصد داریم آن را توضیح دهیم. جنسیت و تمایلات جنسی به نظر اغلب افراد مفاهیمی مرتبط بایکدیگر هستند. اما در واقعیت مجزا و متمایز می‌باشند.
تفاوت جنسیت و تمایلات جنسی
بین جنسیت و تمایلات جنسی تفاوت‌های وجود دارد. برای درک بهتر این موضوع یک مثال می‌زنیم. برخی از افراد ممکن است تصور کنند که افراد تراجنسیتی، همجنسگرا هستند در حالی که هویت جنسیت یک فرد تراجنسیتی (جنسیت که هستند) و تمایلات جنسی (کسانی که به آنها جذب می‌شوند) به یکدیگر هیچ ارتباطی ندارند.
با این حال، هویت جنسیتی و گرایش جنسی هر شخص بخش مهمی از احساسات او به خودش است.
جنسیت از نظر اجتماعی ساخته شده است و درونی‌ترین مفهوم فرد از خود به عنوان یک مرد، زن و/ یا فرد غیردودویی است. افراد هویت جنسیتی خود را به روش‌های مختلف و عمیقاً شخصی تعریف می‌کنند که می‌تواند شامل مرد یا زن باشد، اما می‌تواند هویت‌هایی مانند بی‌جنسیت (agender)، هویت جنسیت شناور (genderfluid)، ناسازگار با جنسیت و انواع دیگر را نیز شامل شود.
در حالی که، تمایلات جنسی به این موضوع اشاره دارد که فرد جذب چه کسی می‌شود و می‌تواند شامل طیف وسیعی از جهت‌گیری‌ها شود. همجنسگرا بودن، دگرجنسگرا بودن و دوجنسگرایی شاید شناخته شده‌ترین گرایش‌های جنسی هستند، اما بسیاری دیگر مانند غیرجنسی و پانجنسگرایی نیز وجود دارند.
این مقاله ابتدا هویت جنسیتی را تعریف و سپس به تشریح تفاوت‌های بین هویت جنسی، بیان جنسیت و جنسیت می‌پردازد. سپس جهت‌گیری جنسی را تعریف می‌کند. در نهایت، تأثیر تبعیض علیه افراد دارای تنوع جنسیتی و اقلیت‌های جنسی و عواملی که می‌توانند به واسطه تأثیرات منفی انگ و تعصب موجب مشکلاتی برای این افراد شود را توضیح می‌دهد.
هویت جنسیتی
انجمن روانشناسی آمریکا (APA) هویت جنسیتی را اینگونه تعریف می‌کند: «احساس عمیق و ذاتی یک فرد از پسر، مرد یا نر بودن؛ دختر، زن یا مونث بودن. یا یک جنسیت جایگزین، که ممکن است با جنسیت فرد در هنگام تولد مطابقت داشته باشد یا نداشته نباشد.”
هویت جنسی فردی و بخش ذاتی از احساس فرد به خودش است. در حالی که جنسیت اغلب به صورت دوتایی ارائه می‌شود که فقط شامل مردان و زنان می‌گردد، در واقعیت، جنسیت یک طیف است و افراد می‌توانند جنسیت خود را به روش‌های مختلفی، از جمله به عنوان ترکیبی از زن و مرد، یک جنسیت کاملاً مجزا، یا اصلا بدون جنسیت تعریف کنند.
هویت جنسی در مقابل بیان جنسیت
هویت جنسیتی درونی و ممکن است هیچگاه برای افراد دیگر حتی نزدیکترین اشخاص زندگی فرد تعریف نشود. در حالی که بیان جنسیت، روشی که فرد خود را از طریق ظاهر و رفتار بیرونی خود مانند لباس، مدل مو، صدا و زبان بدن به افراد دیگر نشان می‌دهد. حال ممکن بیان جنسیتی با هویت جنسی او مطابقت داشته باشد یا نداشته نباشد.
هویت جنسی در مقابل احساسات جنسی
واژه‌های جنسیت و احساسات جنسی اغلب به جای یکدیگر استفاده می‌شوند. و مردم اغلب تصور می‌کنند که احساسات جنسی در بدو تولد با توجه به جنسیت مشخص می‌گردد. اما در واقعیت، هویت جنسی و احساسات جنسی به چیزهای مختلفی اشاره دارد.
در حالی که هویت جنسی به نحوه تعریف شخص از خود اشاره دارد، احساسات جنسی بیولوژیکی است و توسط آناتومی، هورمون‌ها و کروموزوم‌های فرد تعیین می‌شود. درست مانند هویت جنسیتی، احساسات جنسی زنجیره‌ای است که به مرد یا زن بودم محدود نمی‌شود. زیرا افراد می‌توانند بین‌جنسیتی نیز به دنیا بیایند، به این معنی که بدن آنها از نظر بیولوژیکی مرد یا زن نباشد.
تمایلات جنسی
انجمن روانشناسی آمریکا (APA) گرایش جنسی را اینگونه تعریف می‌کند: «یک جزء هویت که شامل کشش جنسی یا عاطفی فرد به شخص دیگر می‌شود که باعث می‌گردد که فرد رفتاری را نشان دهد که ممکن است از این جاذبه ناشی شود.»
مهم است که بدانیم جذابیت جنسی و عاطفی ممکن است در افراد همیشه در یک راستا نباشند. ممکن است فردی از نظر جنسی به یک جنسیت جذب شود اما هیچ جاذبه عاشقانه‌ای را نسبت به آن جنسیت نداشته باشد. در حالی که ممکن است از نظر عاشقانه به جنسیت دیگر جذب شود اما تمایلی به انجام اعمال جنسی با آن جنسیت را نداشته باشد.
سیالیت جنسی
تمایلات جنسی می‌تواند در هر مقطعی از زندگی فرد تغییر کند. به ویژه هنگامی که فرد پیر می‌شود و خود و ترجیحاتش را بهتر می‌شناسد، ممکن است به او این امکان را بدهد که متوجه شود به چه کسی جذب می‌شود و به تکامل تمایلات جنسی آنها منجر می‌شود. در واقع، برای برخی افراد، تمایلات جنسی در طول زندگی آنها سیال است.
بخوانید: “جنبش مثبت نگری به بدن در مقابل جنبش دید بی طرفانه به بدن”
تبعیض و تاثیرات آن
متأسفانه، افراد ترنس یا کسانی که گرایش جنسی آنها چیزی غیر از دگرجنسگرایی است، اغلب با تبعیض و تعصب مواجه می‌شوند. در چند دهه گذشته، هم هویت جنسیتی و هم گرایش جنسی به نقطه عطف سیاسی بسیاری از کشورها تبدیل شده است. در ایران براساس قوانین اسلام به جز دگرجنسگرایی دیگر گرایش‌های جنسی مورد قبول نیست و در صورت مشاهده و تایید حکم اعدام دارد. اما در برخی از کشورها مانند آمریکا این موضوع به رسمیت شناخته می‌شود.
به عنوان مثال پرونده‌ای در مورد اینکه آیا افراد دگرجنسگرا حق ازدواج دارند یا نه، به دیوان عالی آمریکا رفت و قضات حکم به اجازه ازدواج این افراد دارد. و بسیاری از ایالت‌های آمریکا نیز قوانینی را در مورد مسائل مربوط به تراجنسیتی‌ها تصویب کرده‌اند یا در حال بحث هستند. تحقیقات نشان می‌دهد که افراد دارای تنوع جنسیتی و اقلیت‌های جنسی از آزار جسمی و روانی، قلدری و آزار و اذیت در زمینه‌های مختلف از جمله مدرسه، محل کار و مراقبت‌های بهداشتی رنج می‌برند.
در ایران نیز افراد ترنس مورد آزار و اذیت‌های فراوانی قرار می‌گیرند. این موضوع مشکلات زیادی برای این افراد ایجاد کرده است. برخی از آنها به خاطر اینکه کمتر مورد آزار و اذیت قرار گیرند ترجیح می‌دهند مشکلات خود را پنهان کنند.
جنسیت در مقابل تمایلات جنسی
هم هویت جنسی و هم گرایش جنسی به عنوان بخش‌هایی از هویت کلی افراد مهم هستند. با این حال، در هر دو مورد، ساختارهای اجتماعی پیرامون جنسیت و تمایلات جنسی همچنان منجر به پیشداوری‌هایی می شود که بر افرادی که از نظر جنسیتی در اقلیت هستند تأثیر منفی می‌گذارد. این ممکن است یکی از دلایلی باشد که این ساختارها همچنان در هم می‌آمیزند.
مهم است که مردم بدانند که جنسیت و تمایلات جنسی ذاتاً به هم مرتبط نیستند و هرگز نباید فرضیاتی در مورد گرایش جنسی فرد بر اساس جنسیت آنها صورت گیرد یا برعکس.
درعوض، افراد باید احساس آزادی کنند تا هویت جنسیتی و گرایش جنسی خود را به روشی که بهترین احساس را دارند، کشف و تعریف کنند. با انجام این کار، آنها می‌توانند واقعی‌ترین نسخه از خود باشند.
سخن آخر
البته برخی از روانشناسان دلیل عدم تطابق جنسیت و تمایلات جنسی را مشکلاتی در هورمون‌ها می‌دانند و متعقدند که با استفاده از دارو می‌توان آن را درمان کرد. بین روانشناسان در سراسر جهان هنوز هیچ توافقی بین این دو نظر یه وجود ندارد. در ایران معمولا روانشناسان با استفاده از دارو گرایش جنسی را درمان می‌کنند.
