مقدمه
افسردگی پس از زایمان نوعی افسردگی است که پس از زایمان رخ می‌دهد. جدی‌تر از اختلال کودک آبی است زیرا می‌تواند در عملکرد مادر تداخل ایجاد کند. برای زنانی که به تازگی مادر شده‌اند مهم است که مراقب علائم افسردگی پس از زایمان باشند. این افسردگی قابل درمان است و درمان زودهنگام باعث می‌شود مادران در زمان کوتاهتری احساس بهتری پیدا کنند.
علائم
برای مادران جدید کاملاً طبیعی است که پس از زایمان احساس خستگی، بدخلقی و یا بی‌حالی بیش از حد داشته باشند. اما وقتی این علائم توانایی مادر را برای مراقبت از فرزندش تحت تاثیر قرار دهد، می‌تواند نشانه افسردگی پس از زایمان باشد. علائم افسردگی پس از زایمان در افراد مختلف متفاوت است. و ممکن است روزانه نوسان داشته باشند. به طور کلی چند علامت وجود و ما در اینجا برخی از علائم مادران مبتلا به این بیماری را آورده‌ایم:
- گریه و احساس غم و اندوه ناشناخته
- خستگی در عین حال ناتوانی در خواب
- کم یا زیاد خوردن
- دردهای بدون دلیل
- تغییرات ناگهانی در خلق و خوی
- احساس قطع ارتباط با نوزاد جدید و احساس گناه در مورد عدم شادی برای تولد فرزند
- مشکل در تصمیم گیری
- عدم علاقه به فعالیت‌هایی که قبلاً از انجام آن لذت می‌بردید.
- تحریک پذیری، اضطراب و عصبانیتی که گاهی اوقات احساس می‌کنید نمی‌توانید آن کنترل نمائید.
- مشکل در تمرکز، بر روی نحوه کارتان و به خاطر سپردن موارد
- احساس ناامیدی و درماندگی
- افکار سرزده در مورد خودآزاری یا آسیب رساندن به کودک
علائم به طور معمول طی چند هفته پس از زایمان ظاهر می‌شوند. اما ممکن است گاهی اوقات تا چند ماه بعد زایمان نیز علائم ظاهر نشوند. آنها بعضی مواقع به طور موقت فروکش می‌کنند و دوباره ظاهر می‌شوند.
تشخیص
یک پزشک یا یک متخصص بهداشت روان می‌تواند افسردگی پس از زایمان را تشخیص دهد. این تشخیص پس از مصاحبه و ارزیابی انجام می‌شود. بسیاری از پزشکان به طور روزمره از مادران جدید سوال می‌کنند که آیا فکر کرده‌اند که به خودشان آسیب برسانند یا به نوزادشان و آیا احساس ناراحتی دارند. این بخشی از روند غربالگری افسردگی پس از زایمان است. پزشکان ممکن است برخی آزمایشات را انجام دهند تا موارد بهداشتی را که ممکن است در ایجاد علائم نقش داشته باشند را رد کنند. به عنوان مثال کمبود تیروئید می‌تواند باعث ایجاد علائم افسردگی شود.
درمان
برای درمان افسردگی پس از زایمان ممکن است لازم باشد از دارو، روان درمانی یا ترکیبی از هر دو استفاده شود. داروهای ضد افسردگی معمولاً برای درمان این نوع از افسردگی تجویز می‌شود. این داروها مواد شیمیایی مغز را تنظیم می‌کنند تا فرد بتواند احساسات خود را کنترل نمائید. و گاهی اوقات اولین داروی ضد افسردگی موثر نیست، بنابراین ممکن است داروی جدیدی تجویز شود. در صورت شیردهی مصرف برخی از داروهای ضد افسردگی بی خطر است، اما برخی دیگر از این داروها ممکن برای کودک خطرناک باشد. پزشک در مورد گزینه‌های درمان و همچنین هرگونه عوارض جانبی که ممکن است تجربه کنید را برای شما توضیح خواهد داد.
پزشک شما نیز ممکن است شما را به یک درمانگر ارجاع دهد. یک متخصص بهداشت روان مجاز می‌تواند به شما در یافتن راه‌های سالم برای کنار آمدن با استرس و همچنین راهکارهایی برای مقابله با افسردگی در هنگام مراقبت از خود و کودک کمک کند.
علل
افسردگی پس از زایمان 15٪ مادران را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در حالی که تمام عللی که باعث می‌شود برخی مادران دچار افسردگی پس از زایمان شوند مشخص نیست. اما تحقیقات اخیر چندین عامل که باعث ایجاد این نوع از افسردگی می‌شود را شناسایی کرده است. عوامل روانی اجتماعی که باعث افسردگی پس از زایمان می‌شود شامل موارد زیر است:
- افسردگی و اضطراب در دوران بارداری
- وقایع استرس‌زای زندگی در دوران بارداری
- حمایت اجتماعی ضعیف
- تعارض رابطه
- درآمد کم
- وضعیت مهاجرت
- سن مادر جوان
- پشتیبانی کم شریک زندگی
افسردگی پس از زایمان ممکن است مربوط به حساسیت به نوسانات هورمونی نیز باشد. زنانی که قبلاً به این بیماری مبتلا بوده‌اند، احتمالاً پس از تولد نوزاد دیگری دوباره این بیماری را تجربه می‌کنند. نوسانات طبیعی سطح هورمونی در دوران بارداری و پس از زایمان می تواند منجر به تغییر در الگوی خواب شود. و این وقفه‌ها در خواب می‌تواند باعث بروز علائم افسردگی پس از زایمان شود. یک مطالعه نشان داد که مشکل خوابیدن در سه ماه اول پس از زایمان می‌تواند یک عامل خطرناک برای ایجاد افسردگی باشد. پس از رد بیماری جسمی، در صورت تحقق معیارها، ممکن است بیماری فرد افسردگی پس از زایمان تشخیص داده شود.
پیش بینی
مهم است که به دنبال درمان افسردگی پس از زایمان باشید. بدون درمان، علائم می‌توانند بدتر شوند. علاوه بر تجربه درد عاطفی، زنان مبتلا به افسردگی پس از زایمان بیشتر در معرض خطر خودکشی قرار دارند. در موارد شدید، زنان مبتلا به این بیماری به نوزادان خود آسیب زده یا حتی آنها را کشته‌اند.
همچنین عوارض این بیماری می‌تواند ادامه‌دار باشد. زیرا برخی از مادران رابطه‌شان با نوزاد کاهش می‌یاید و این می‌تواند عواقب طولانی مدتی بر فرزندان و خانواده‌ها داشته باشد. و همچنین می‌تواند بر روابط زوجین نیز تأثیر بگذارد. برخی از افراد ممکن است متوجه شوند که علائم به خودی خود برطرف می‌شوند. علائم فرد دیگری ممکن است با دارو، درمان یا ترکیبی از این دو برطرف شود. بیشتر مادران بعد از حدود شش ماه درمان بهتر می‌شوند.
کنار آمدن
کمک گرفتن از دیگران گاهی اوقات می‌تواند دشوار باشد، اما وقتی با افسردگی پس از زایمان روبرو می‌شوید بسیار مهم است از دیگران کمک بگیرید. بسیاری از مادران احساس خجالت و گناه می‌کنند تا به کسی بگویند که احساس غم و اندوه دارند یا به فکر آسیب رساندن به کودک هستند. اما افسردگی پس از زایمان می‌تواند برای هر فردی پس از زایمان اتفاق بیفتد. بنابراین مهم است که به یاد داشته باشید که این نشانه ضعف نیست و به عنوان مدرکی اثبات نمی‌کند که پدر یا مادر بدی هستید.
ممکن است از کسی بخواهید تا به شما در نگهداری کودک کمک کند تا بتوانید چرت بزنید. یا شاید لازم باشد که به همسرتان بگویید در حال حاضر چه مواردی برای شما مفید است. بعضی از افراد ممکن است بگویند، “اگر شما به چیزی احتیاج دارید، به من اطلاع دهید” زیرا آنها نمی‌دانند چگونه به شما کمک کنند. بنابراین اگر این موارد طاقت فرسا به نظر می‌رسد، از آنها بخواهید تا در کارهای منزل یا کارهای مختلف به شما کمک کنند. یا به سادگی به کسی اطلاع دهید که باید با پزشک صحبت کنید.
مهم این است که وقتی با افسردگی پس از زایمان روبرو هستید مراقبت از خود را انجام دهید. مطمئناً، وقتی از نوزاد جدید خود نیز مراقبت می‌کنید، این ممکن است دشوار باشد. اما داشتن یک رژیم غذایی متعادل، کمی ورزش و استراحت کافی می‌تواند به شما کمک کند تا احساس بهتری داشته باشید. همچنین می تواند به عضویت در یک گروه حمایت از مادران تازه وارد عضو شوید. احتمالاً خواهید دید که بسیاری از آنها افسردگی پس از زایمان را نیز تجربه می کنند یا قبلا تجربه کرده‌اند.
سخن پایانی
اگر فکر می‌کنید افسردگی پس از زایمان را دارید، بلافاصله با پزشک خود صحبت کنید. علائم خود را به اشتراک بگذارید و در مورد نگرانی‌های خود صحبت کنید، حتی اگر انجام چنین کاری برایتان دشوار باشد. پزشک می‌تواند به شما کمک کند تا درمان شوید و احساس بهتری نسبت به خود و فرزندتان داشته باشید. اگر نگران هستید که یکی از نزدیکان شما دچار افسردگی پس از زایمان شده باشد، از او بپرسید که چه احساسی دارد. و در صورت نیاز به پزشک مراجعه کنید.
