انگیزه Motivation چیست؟ و چه تاثیر در رسیدن به اهداف دارند 

مقدمه

‌انگیزه فرایندی است که رفتارهای هدف گرا را آغاز‌، هدایت و حفظ ‌‌می‌کند. چیزی است که باعث ‌‌می‌شود شما عمل کنید‌، حال این عمل می‌تواند آوردن یک لیوان آب برای رفع تشنگی یا خواندن کتابی برای کسب دانش باشد. انگیزه شامل نیروهای زیستی‌، عاطفی‌، اجتماعی و شناختی است که رفتار را فعال ‌‌می‌کنند. در کاربردهای روزمره‌، اصطلاح “انگیزه” اغلب برای توصیف اینکه چرا شخصی کاری انجام ‌‌می‌دهد استفاده ‌‌می‌شود. این نیروی محرکه اعمال انسانی است.

انگیزه فقط به عواملی که رفتارها را فعال ‌‌می‌کنند اشاره ندارد. همچنین شامل عواملی دیگری که این اقدامات هدفمند را هدایت و حفظ ‌‌می‌کنند نیز می‌شود. اگرچه چنین انگیزه‌‌هایی به ندرت به طور مستقیم مشاهده ‌‌می‌شوند. در نتیجه‌، ما معمولاً برای پی بردن به دلایلی که مردم چرا کارهای را انجام می‌دهند باید رفتارهای را که مشاهده می‌کنیم استنباط نمائیم.

دقیقاً چه چیزهایی در پس انگیزه‌‌های دلیل عمل ما نهفته است؟ روانشناسان نظریه‌‌های مختلفی راجع به انگیزه‌، از جمله نظریه محرک‌، نظریه غریزه و نظریه انسان گرایی (مانند سلسله مراتب نیازهای مازلو) ارائه داده‌اند. واقعیت این است که نیروهای مختلف بسیاری وجود دارند که انگیزه‌‌های ما را هدایت و حفظ ‌‌می‌کنند.

انواع انگیزه

انواع مختلف انگیزه غالباً به صورت بیرونی یا ذاتی توصیف ‌‌می‌شوند:

• انگیزه‌‌های بیرونی انگیزه‌‌هایی هستند که از بیرون ناشی ‌‌می‌شوند و غالباً شامل پاداش‌‌هایی مانند غنائم‌، پول‌، شناخت اجتماعی یا ستایش ‌‌می‌شوند.
• انگیزه‌‌های ذاتی انگیزه‌‌های هستند که از درون فرد ناشی ‌‌می‌شود‌، مانند حل کردن یک جدول سخت که صرفا برای رضایت شخصی برای حل یک مسئله صورت می‌گیرد.

موارد استفاده ‌‌

کاربردهای مختلفی برای ایجاد انگیزه وجود دارد. انگیزه به عنوان یک نیروی راهنما برای همه رفتارهای انسان عمل ‌‌می‌کند‌، اما درک نحوه عملکرد و عواملی که ممکن است بر آن تأثیر بگذارد از جهات مختلفی ‌‌می‌تواند مهم باشد. به عنوان مثال درک انگیزه مزایایی زیر را دارد:

• با استفاده از آن می‌توانید به افراد کمک کنید تا کارایی خود را در جهت دستیابی به اهدافشان را بهبود دهند.
• به مردم می‌توانید کمک کنید تا اقدام کنند.
• با استفاده از آن مردم را برای انجام رفتارهای سلامت محور تشویق کنید.
• به افراد کمک کنید از رفتارهای ناسالم یا ناسازگار مانند خطر پذیری و اعتیاد دوری کنند.
• به افراد کمک کنید احساس کنترل بیشتری در زندگی خود داشته باشند.
• بهبود کلی رفاه و خوشبختی

تأثیر

هر کسی در زندگی خود تا به حال حتما اهدافی مانند اینکه پولی پس انداز کند یا در مسابقه ورزشی شرکت نمائید، داشته است. احتمالا بلافاصله نیز فرد متوجه می‌شود که داشتن تمایل برای کاری به تنهایی کافی نیست. دستیابی به چنین اهدافی مستلزم این است که عزمی پایدار برای رفع موانع و استقامت کافی برای ادامه کار با وجود مشکلات داشته باشد. سه مولفه اصلی انگیزه فعال سازی‌، پایداری و شدت است.

• فعال سازی شامل تصمیم برای شروع رفتاری‌، مانند ثبت نام در کلاس روانشناسی است.
• پایداری تلاش مداوم برای رسیدن به یک هدف است حتی اگر موانعی وجود داشته باشد. به عنوان نمونه‌ای از پافشاری ‌‌می‌توان به گذراندن دوره‌‌های روانشناسی بیشتر برای کسب مدرک اشاره کرد‌. اگرچه این امر به سرمایه گذاری قابل توجهی در وقت‌، انرژی و منابع نیاز دارد.
• شدت و تمرکز را ‌‌می‌توان در راه رسیدن به یک هدف مشاهده کرد. به عنوان مثال‌، یک دانش آموز ممکن است بدون تلاش زیاد بخواهد به هدف خود برسد.  در حالی که دانش آموز دیگر ممکن به طور منظم مطالعه ‌‌می‌کند‌، در بحث‌‌ها شرکت نمائید و از فرصت‌‌های تحقیق خارج از کلاس استفاده ‌‌کند. دانش آموز اول فاقد شدت است‌، در حالی که دانش آموز دوم با شدت بیشتری اهداف آموزشی خود را دنبال ‌‌می‌کند.

درجه هر یک از این مولفه‌‌های انگیزه ‌‌می‌تواند در رسیدن یا نرسیدن به هدف تأثیر بگذارد. به عنوان مثال  فعال سازی قوی به این معنی است که به احتمال زیاد مراحل رسیدن به هدف خود را شروع می‌کنید. در حالی که پایداری و شدت تعیین ‌‌می‌کند که آیا شما برای رسیدن به هدف خود ادامه ‌‌می‌دهید و اینکه چقدر برای رسیدن به آن تلاش ‌‌می‌کنید.

نکات

همه مردم نوسانات انگیزه و قدرت اراده خود را  در طی مراحل رسیدن به هدف تجربه ‌‌می‌کنند. ممکن است گاهی اوقات برای رسیدن به اهداف خود هیجان زده باشید و پشتکار زیادی داشته باشید. در حالی که ممکن در مواقعی دیگر احساس بی حالی یا عدم اطمینان از آنچه ‌‌می‌خواهید یا چگونگی دستیابی هدفتان را داشته باشید.

حتی اگر از نظر انگیزه احساس کمبود ‌‌می‌کنید‌، مراحلی وجود دارد که ‌‌می‌توانید انجام دهید و باعث ‌‌می‌شود شما به جلو حرکت کنید. برخی از کارهایی که ‌‌می‌توانید انجام دهید شامل موارد زیر است:

• اهداف خود را تنظیم کنید تا روی چیزهایی تمرکز کنید که واقعاً برای شما مهم هستند.
• اگر با چیزی خیلی بزرگ یا خیلی طاقت فرسا دست و پنجه نرم ‌‌می‌کنید‌. آن را به مراحل کوچکتر تقسیم کنید و هدف خود را برای دستیابی به اولین قدم برای پیشرفت تعیین کنید.
• اعتماد به نفس خود را بالا ببرید.
• به خود یادآوری کنید در گذشته چه چیزهایی بدست آورده‌اید و نقاط قوت شما چیست.
• اگر مواردی وجود دارد که نسبت به آنها احساس ناامنی ‌‌می‌کنید‌. سعی کنید در این زمینه‌‌ها پیشرفت نمائید تا مهارت و توانایی‌های که دارید افزایش یابد.

مشکلات احتمالی

چند نکته وجود دارد که باید در مورد آنها بدانید زیرا  ممکن است به انگیزه شما آسیب برساند. این نکات عبارتند از:

• رفع سریع یا تفکر همه یا هیچ. اگر نتوانید بلافاصله چیزی را برطرف کنید یا اینکه یک باره نتوانید به هدف خود برسید، احتمالا احساس بی انگیزگی می‌کنید. برای حل این مشکل بهتر به خود یادآوری کنید که رسیدن به اهدافتان زمان‌بر است.
• راه رسیدن به هدف برای همه یکسان نیست. صرف اینکه یک روش یا راه‌حلی برای شخص دیگری کارساز بوده به این معنی نیست که برای شما مفید خواهد بود. اگر چیزی به شما کمک نمی‌کند تا به اهداف خود برسید یا احساس بی انگیزگی ‌‌می‌کنید‌، به دنبال راه‌های جدید برای رسیدن به اهدافتان باشید.
• در صورتی که علائم بی علاقگی و نداشتن روحیه‌تان بیش از دو هفته طول کشید، با پزشک خود صحبت کنید. گاهی ممکن است کمبود انگیزه مداوم به یک بیماری روانی مانند افسردگی مرتبط باشد.

تاریخچه انگیزه

چه چیزهایی در واقع انگیزه عمل ما را فراهم ‌‌می‌کنند؟ در طول تاریخ‌، روانشناسان نظریه‌‌های مختلفی را برای توضیح آنچه انگیزه رفتار انسان است‌، ارائه داده‌اند. موارد زیر برخی از اصلی ترین نظریه‌‌های انگیزش است.

غرایز

نظریه غریزه انگیزه نشان ‌‌می‌دهد که رفتارها ناشی از غرایز هستند و این غرایز الگوی رفتاری ثابت و ذاتی ایجاد می‌کنند. روانشناسانی از جمله ویلیام جیمز‌، زیگموند فروید و ویلیام مک دوگال تعدادی از انگیزه‌‌های اساسی انسان را ارائه کردند که باعث ایجاد انگیزه در رفتار ‌‌می‌شوند. چنین غرایزی ممکن است شامل غرایز بیولوژیکی مانند ترس‌، پاکیزگی و عشق باشد که برای بقای ارگانیسم مهم هستند.

خواسته‌ها و نیازها

بسیاری از رفتارهای شما مانند خوردن‌، آشامیدن و خوابیدن ناشی از زیست شناسی است. شما نیاز بیولوژیکی به غذا‌، آب و خواب دارید. بنابراین‌، انگیزه خوردن‌، آشامیدن و خوابیدن را دارید. نظریه رانه نشان ‌‌می‌دهد که افراد دارای انگیزه‌‌های اساسی بیولوژیکی هستند و رفتارهای که ما انجام می‌دهیم برای رفع این نیازها است.

سطح برانگیختگی

نظریه فعال سازی انگیزه می‌گوید  که افراد انگیزه دارند رفتاری انجام دهند که به آنها کمک کند سطح مطلوب تحریک خود را حفظ کنند. یک فرد با نیازهای کم تحریک ممکن است فعالیت‌‌های آرامش بخشی مانند خواندن کتاب را دنبال کند‌، در حالی که افرادی که نیازهای تحریک پذیری بالایی دارند ممکن است انگیزه داشته باشند رفتارهای هیجان انگیز  مانند مسابقه موتور سیکلت را انجام دهید.

سخن پایانی

درک انگیزه در بسیاری از زمینه‌‌های زندگی از پرورش کودکان گرفته تا محل کار مهم است. شما ممکن است بخواهید بهترین اهداف را تعیین کنید و سیستم‌‌های پاداش مناسب برای ایجاد انگیزه در دیگران و همچنین افزایش انگیزه خود به وجود آورید. دانش عوامل محرک و دستکاری آنها در بازاریابی و سایر جنبه‌‌های روانشناسی صنعتی مورد استفاده قرار ‌‌می‌گیرد. این منطقه جایی است که افسانه‌‌های زیادی وجود دارد و همه ‌‌می‌توانند از دانستن اینکه چه چیزی موثر است و چه چیزی سود ‌‌می‌برند‌، بهره مند شوند.