کار عاطفی کاری بدون دستمزد و اغلب نامرئی است که افراد مجبور می‌شوند آن را انجام دهند تا اطرافیان خود را راضی نگه دارند. حال این کار می‌تواند توسط کارفرما تنظیم شده باشد یا خود فرد تمایل به انجام آن داشته باشد. به عنوان مثال کارفرما ممکن است کارمند را مجبور کند که نسبت به بدرفتاری مشتری واکنش نشان ندهد. یا اینکه فرد کارهای خانه را بدون دریافت هیچ دریافتی متقابلی انجام دهد.
منشاء اصطلاح کار عاطفی
اصطلاح “کار عاطفی” توسط جامعه شناس آرلی هوچشیلد در سال 1983 در کتابی به نام “قلب مدیریت شده: تجاری سازی احساسات انسانی” ارائه شد. در آن زمان، هوشچیلد کار عاطفی را به عنوان یک رویداد فقط در محل کار رخ می‌دهد تعریف کرد.
اما در دهه‌های پس از آن، کار عاطفی در جامعه برای توصیف کار بدون مزد و اغلب نامرئی که توسط یک فرد برای فرونشاندن نیازها یا خواسته‌های دیگران، هم در محل کار و هم در موقعیت‌های اجتماعی و خانگی انجام می‌شود، استفاده شد.
کار عاطفی اغلب با اصطلاح «کار احساسی» ترکیب می‌شود و به جای یکدیگر استفاده می‌شوند. کار احساسی اصطلاحی است برای وظایف اجتماعی که فرد برای جلب رضایت دیگران انجام می‌دهد استفاده می‌شود. هوچشیلد در سال 1979 در مقاله‌ای اصطلاح “کار احساسی” را ابداع کرد.
اگرچه قرار بود از کار احساسی برای موقعیت‌های متفاوت نسبت به کار عاطفی استفاده شود. اما در چند سال اخیر این دو کلمه به جای هم استفاده می‌شوند.
استفاده از عبارت کار عاطفی به‌عنوان اصطلاحی که خواسته‌های خارج از محیط کار را نیز در بر می‌گیرد با انتشار کتاب Fed Up: Women, Emotional Labor, and the Way Forward اثر جما هارتلی در سال 2018 تثبیت شد.
موارد استفاده از کار عاطفی
افراد معمولا در چند موقعیت مختلف ممکن است کار عاطفی انجام دهند. رایج‌ترین آن به شرح زیر است:
محل کار
کار عاطفی در محیط کار شامل شیوه‌ها و قوانینی برای کارکنان می‌شود که به خاطر جلب رضایت مشتریان باید انجام دهند. معمولا این قوانین برای کارمندانی تنظیم می‌شود که نیاز به مدیریت احساسات خود دارند. این کارمندان باید احساسات خود را ابراز نکنند. در ادامه چند نمونه از کار عاطفی در محل کار آورده شده است:
- اصرار بر این که کارمندان همیشه به مشتریان لبخند بزنند و یا رفتاری “سرحال” داشته باشند.
- عدم پاسخگویی به مشتری زمانی که با یک کارمند به طرز بی‌ادبانه یا نامناسب رفتار می‌کنند.
- اگر کارمندی پس از رفتار ناعادلانه یا نامناسب واکنش نشان دهد، مجازات می‌شود.
خانواده
در محیط‌های صمیمی مانند ارتباط با عزیزان، کار عاطفی ممکن است به روش‌های آرام‌تری نسبت به محل کار ظاهر شود. در ادامه چند کار عاطفی که از افراد خواسته می‌شود تا در محیط‌های صمیمی انجام دهند وجود دارد:
- انتظار می‌رود یک نفر در یک رابطه تمام کارهای مدیریت خانه را انجام دهد.
- از یک نفر انتظار می‌رود که مسولیت مراقبت از کودک و برآورده کردن تمام نیازهای فرزند یا فرزندان را به تنهایی انجام دهد.
- از یک از اعضای خانواده انتظار می‌رود که در همه بحث‌ها کوتاه بیاید و از حق و حقوق خود بگذرد.
شبکه اجتماعی
اگر زمانی را در رسانه‌های اجتماعی سپری می‌کنید، ممکن است اصطلاح کار عاطفی را شنیده باشید. در گروه‌ها، در بخش نظرات، یا هر جای دیگر در پروفایل‌های خصوصی و عمومی، خواسته‌های یک فرد توسط دیگری اغلب با ذکر کار احساسی پاسخ داده می‌شود. در اینجا چند نمونه آورده شده است:
- وقتی فردی نژادپرست یا جنسیت‌گرا خوانده می‌شود، افراد دیگر تلاش می‌کنند که توضیح دهند که چگونه کاری که انجام داده نژادپرستانه یا جنسیت‌گرا بوده است.
- وقتی شخصی اطلاعات بیشتری در مورد موضوعی می‌خواهد، از دیگران می‌خواهد که آن را برای او توضیح دهند.
- پس از ارائه توضیحات، فرد همچنان بر حسن نیت خود پافشاری می‌کند و می خواهد کسانی که علیه او عمل کرده‌اند، نیتش را تأیید کنند.
چه کسی بار کار عاطفی را به دوش می‌کشد؟
افرادی که در جامعه به حاشیه رانده شده‌اند عموما بار کار عاطفی را به دوش می‌کشند. زیرا این افراد مجبور هستند به دیگر افرادی که حقشان را پایمال کرده‌اند پاسخ دهند.
BIPOC
بار توضیح نژادپرستی و اعمال نژادپرستانه سفیدپوستان اغلب بر دوش رنگین پوستان گذاشته می‌شود. آنها برای اینکه نشان دهند افرادی صلح طلب هستند مجبورند در برابر سفیدپوستان رفتار آرامی داشته باشند.
به خشونت پلیس علیه سیاه‌پوستان نگاه کنید. احتمال اینکه آنها قربانی آزار خانگی یا مراقبت‌های پزشکی نامرغوب شوند بیشتر از حد متوسط است. با این آنها مجبور هستند در برابر سفیدپوستان به صورتی رفتار کنند که نشان دهند افراد باادب و اخلاق به دور از خشونت دارد.
تحقیقات نشان می‌دهد که گروه‌های اقلیت نژادی اغلب توسط افرادی که وضعیت گروه اکثریت را دارند، مورد خشونت قرار می‌گیرند.
وقتی یک فرد BIPOC یک فرد سفیدپوست را به نژادپرستی متهم می کند، تقاضای فرد سفیدپوست برای توضیح اینکه چگونه رفتار آنها نژادپرستانه بوده است، این تقاضای یک کار عاطفی است. این درخواست وقت و انرژی یک فرد به حاشیه رانده شده برای تربیت فردی است که در موقعیت ممتازتری در جامعه وجود دارد.
افراد غیر هم سوجنسی
معمولاً از افرادی که به آنها برچسب غیر هم سوجنسی زده می‌شود انتظار می‌رود که هویت خود را برای افرادی که هم سوجنسی هستند توضیح دهند. وقتی فردی تراجنسیتی، جنسیتی ناسازگار، یا غیردودویی است و یک فرد مستقل اطلاعاتی در مورد هویت او درخواست می‌کند، این یک درخواست برای کار عاطفی است.
درخواست آموزش در مورد اینکه چرا یک فرد از ضمایری که استفاده می‌کند با جنسیت ظاهریش یکسان نیست، نمونه‌ای از تقاضاهای کار عاطفی است که توسط افراد مستقل مشترک المنافع برای افراد دارای جنسیت به حاشیه رانده شده ایجاد می‌شود.
زنان
این انتظار ناگفته مبنی بر اینکه در یک واحد خانواده، وظیفه زن انجام همه کارها از مراقبت از فرزندان گرفته تا مدیریت مالی و تهیه لوازم منزل است نیز نوعی کار عاطفی است.
این واضح‌ترین نسخه از چیزی است که قبلاً کار عاطفی نامیده می‌شد. آنها باید مطابق با انتظارات از نقش خود در جامعه به خاطر جلب رضایت دیگران این کارها را انجام دهند. اگر زنی در جامعه برخلاف این موضوع عمل کند باید به دیگران این رفتار خود توضیح دهد که این هم به خودی خود یک کار عاطفی است.
کارمندان
در جامعه‌ای که حول محور خدمات مشتری‌مداری می‌چرخد و با مردم باید به گونه‌ای رفتار شود که گویی «همیشه حق با مشتری است»، کارمندان اغلب در رنج هستند. دلیل آن این است که تمرکز بر ساکت نگه داشتن کارمندان و لبخند زدن در زمانی که مشتریان با آنها بدرفتاری می‌کنند، برای کارمندان ناعادلانه است.
به جای تقاضای کار عاطفی از دیگران چه باید کرد؟
گاهی اوقات بهتر است به جای درخواست کمک از دیگران خودمان کارهایمان را انجام دهیم. برای اینکه از دیگران تقاضای کار رایگان نکنیم بهتر از روش‌های زیر استفاده کنیم.
تحقیق کنید
اگر یک فرد به حاشیه رانده شده به شما می‌گوید که رفتار شما نژادپرستانه، جنسیتی، تعصب‌آمیز یا مشکل‌زا بوده است، به جای پرسیدن سوال از او، خودتان به دنبال علت باشید.
لطفاً از شخصی که به او توهین کرده‌اید نخواهید که برای شما توضیح دهد. در عوض، از یک موتور جستجو استفاده کنید و کلمات کلیدی را که در عبارتی که به شما گفته شده توهین‌آمیز است، وارد کنید.
موقعیت‌ها را از دید دیگران ببینید
برای کسانی که از دیگران انتظار دارند کارهای رایگان و بدون مزد انجام دهند تا زندگی خود را به خوبی پیش ببرند، دیدن موقعیت‌ها از چشمان شخص دیگری می‌تواند مفید باشد. به عنوان مثال، اگر شوهری هستید که از همسرتان انتظار دارید که مراقب کودکتان باشد، خانه را تمیز کند، مواد غذایی را بخرد و غذا بپزد، بهتر است چند مورد از این کارها فقط یک روز خودتان تنهایی انجام دهید تا متوجه شوید چقدر انرژی باید مصرف کنید.
گاهی اوقات وقتی به جای دیگران قدم می‌گذاریم، می‌توانیم مشکلات و چالش‌های پیش روی آنها را ببینیم. این به نوبه خود می‌تواند باعث شود که از دیگران به خاطر کاری که انجام می هند بیشتر قدردانی کنیم و حتی بخشی از آن کار را خود به عهده بگیریم تا از بار آنها کاسته شود.
تنظیم قوانین منصفانه در محل کار
اگرچه این غیرقانونی نیست که از کارکنان بخواهیم همیشه با لبخند خدمات ارائه دهند یا به بدرفتاری واکنش نشان ندهند، اما این کار باعث می‌شود که کارکنان ما همیشه احساس نارضایتی کنند.
اگر به رفاه افرادی که استخدام می‌کنید اهمیت می‌دهید، سیاست‌های محل کار را حول محور عدالت برای همه مردم، نه فقط مشتریان، ایجاد کنید.
سیستم‌های جدیدی ایجاد کنید که استقلال را برای کارمندان امکان‌پذیر می‌سازد، مانند عدم تنبیه وقتی کارمندان از خودشان در برابر مشتری دفاع می‌کنند. این نباید منجر به غوغا شود، بلکه می‌تواند به شکلی سازمان‌یافته و ساختاریافته در کدهای کارکنان و دستورالعمل‌های محل کار انجام شود. این کار باعث می‌شود، کارفرمایان نیروی کاری داشته باشند که کمتر از نظر عاطفی احساس خستگی می‌کنند.
مطالب مرتبط: “11 نشانه عزت نفس پایین”
