مقدمه
روانشناسی بین فرهنگی شاخه‌ای از روانشناسی است که به چگونگی تأثیر عوامل فرهنگی بر رفتار انسان می‌پردازد. در حالی که بسیاری از جنبه‌های تفکر و رفتار انسان جهانی است. اما تفاوت‌های فرهنگی می‌تواند منجر به اختلافاتی غافلگیرکننده در نحوه تفکر، احساس و عملکرد افراد شود.
به عنوان مثال، برخی فرهنگ‌ها ممکن است بر فردگرایی و اهمیت خودمختاری شخصی تأکید کنند. با این حال، فرهنگ‌های دیگر ممکن است ارزش بیشتری برای جمع گرایی و همکاری بین اعضای گروه قائل شوند. چنین اختلافاتی می‌تواند در بسیاری از جنبه‌های زندگی نقش قدرتمندی داشته باشد.
روانشناسی میان فرهنگی نیز به عنوان موضوعی فزاینده مهم در حال ظهور است زیرا محققان تلاش می‌کنند تفاوت‌ها و شباهت‌ها را در میان افراد با فرهنگ‌های مختلف در سراسر جهان درک کنند. انجمن بین المللی روانشناسی بین فرهنگی (IACCP) در سال 1972 تأسیس شد و این شاخه از روانشناسی از آن زمان به رشد و توسعه خود ادامه می‌دهد . امروزه تعداد بیشتری از روانشناسان در مورد تفاوت رفتارها در میان فرهنگ‌های مختلف در سراسر جهان تحقیق می‌کنند.
چرا روانشناسی بین فرهنگی مهم است؟
محققان غربی پس از سال‌ها تعیین اولویت تحقیقات اروپایی و آمریکای شمالی، این سوال را مطرح کردند که آیا بسیاری از مشاهدات و ایده‌هایی که روزگاری تصور می‌شد جهانی هستند، ممکن است در مورد فرهنگ‌های خارج از این مناطق اعمال شود؟ آیا براساس نمونه‌ای که مشاهدات آنها از آن گرفته شده است، آیا یافته‌ها و فرضیات آنها در مورد روانشناسی انسان می‌تواند مغرضانه باشد؟
روانشناسان بین فرهنگی برای اصلاح بسیاری از تعصبات موجود در تحقیقات فعلی تلاش می‌کنند برای تعیین اینکه آیا پدیده‌هایی که در فرهنگ‌های اروپا و آمریکای شمالی ظاهر می‌شوند در سایر نقاط جهان نیز وجود دارد یا خیر.
به عنوان مثال، در نظر بگیرید که چگونه چیزی مانند شناخت اجتماعی ممکن است از یک فرهنگ فردگرایانه مانند ایالات متحده در مقابل، یک فرهنگ جمع گرایانه مانند چین متفاوت باشد. آیا افراد در چین به همان نشانه‌های اجتماعی مردم ایالات متحده اعتماد می‌کنند؟ چه تفاوت‌های فرهنگی ممکن است در درک مردم از یکدیگر تأثیر بگذارد؟ این‌ها تنها برخی از سوالاتی است که یک روانشناس بین فرهنگی ممکن است آنها را بررسی کند.
فرهنگ دقیقاً چیست؟
فرهنگ به بسیاری از ویژگی‌های گروهی از مردم اشاره دارد، از جمله نگرش، رفتار، آداب و رسوم و ارزش‌هایی که از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شود. فرهنگ‌ها در سراسر جهان شباهت‌های بسیاری دارند. اما تفاوت‌های قابل توجهی در آنها دیده می‌شود. به عنوان مثال، در حالی که مردم از همه فرهنگ‌ها شادی را تجربه می‌کنند، نحوه ابراز این احساس از یک فرهنگ به فرهنگ دیگر متفاوت است.
هدف روانشناسان بین فرهنگی بررسی رفتارهای جهانی و رفتارهای منحصر به فرد برای شناسایی روش‌هایی است که فرهنگ بر رفتار، زندگی خانوادگی، تحصیلات، تجارب اجتماعی و سایر زمینه‌ها تأثیر می‌گذارد.
بسیاری از روانشناسان میان فرهنگی بر یکی از دو رویکرد زیر تمرکز می‌کنند:
- رویکرد اخلاقی فرهنگ را از منظر “بیرونی” مطالعه می‌کند و یک مجموعه “جهانی” از مفاهیم و اندازه گیری‌ها را برای همه فرهنگ‌ها به کار می‌برد.
- رویکرد emic با استفاده از دیدگاه “خودی” فرهنگ را مورد مطالعه قرار می‌دهد و مفاهیم را در زمینه خاص فرهنگ مشاهده شده تجزیه و تحلیل می‌کند.
برخی از روانشناسان بین فرهنگی از رویکرد ترکیبی اخلاقی استفاده می‌کنند.
قوم گرایی چیست؟
در همین حال، برخی از روانشناسان بین فرهنگی نیز چیزی را که به عنوان قوم گرایی شناخته می‌شود، مطالعه می‌کنند.
قوم گرایی به گرایش استفاده از فرهنگ خود به عنوان معیاری برای ارزیابی سایر فرهنگ‌ها اشاره دارد. به عبارت دیگر، داشتن یک دیدگاه قوم گرایانه به معنای استفاده از درک خود از فرهنگ خود برای سنجش “طبیعی” است. این می‌تواند منجر به تعصب و گرایش به تفاوت‌های فرهنگی غیرعادی یا منفی شود. همچنین می‌تواند درک تأثیر پیشینه فرهنگی شما بر رفتارهای شما را دشوار کند.
روانشناسان بین فرهنگی؛ غالباً به چگونگی تأثیر قوم گرایی بر رفتارها و افکار ما نگاه می‌کنند، از جمله نحوه تعامل ما با افراد سایر فرهنگ‌ها.
روانشناسان همچنین نگران این هستند که چگونه قوم گرایی می‌تواند بر روند تحقیق تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، ممکن است یک مطالعه به دلیل داشتن یک سوگیری قوم گرایانه مورد انتقاد قرار گیرد.
مباحث روانشناسی بین فرهنگی
مباحث عمده روانشناسی بین فرهنگی به شرح زیر است:
- احساسات
- بدست آوردن مهارت زبانی
- رشد کودک
- شخصیت
- رفتار اجتماعی
- روابط خانوادگی و اجتماع
تفاوت روانشناسی بین فرهنگی با شاخه‌های دیگر روانشناسی
بسیاری از شاخه‌های دیگر روانشناسی بر چگونگی تأثیر والدین، دوستان و سایر افراد بر رفتار انسان متمرکز هستند. اما اکثر تأثیرات مهمی که فرهنگ بر اعمال فردی انسان می‌گذارد را در نظر نمی‌گیرند.
از طرف دیگر، روانشناسی بین فرهنگی بر مطالعه رفتار انسان به گونه‌ای متمرکز است که تأثیرات فرهنگ را در نظر بگیرد.
طبق گفته والتر ج. لونر، برای Eye on Psi Chi ، روانشناسی بین فرهنگی را می‌توان نوعی روش تحقیق دانست نه یک زمینه کاملاً جدا در روانشناسی.
چه کسی باید روانشناسی بین فرهنگی را مطالعه کند؟
روانشناسی بین فرهنگی طیف گسترده‌ای از موضوعات را در بر می‌گیرد. بنابراین دانشجویان علاقمند به سایر مباحث روانشناسی ممکن است تصمیم بگیرند که در این زمینه از روانشناسی نیز تمرکز کنند. موارد زیر فقط چند نمونه از افرادی است که ممکن است از مطالعه روانشناسی بین فرهنگی بهره‌مند شوند:
دانشجویان علاقمند به یادگیری این که چگونه شیوه‌های تربیت کودک در فرهنگ‌های مختلف بر رشد و توسعه تأثیر می‌گذارد.
معلمان، مربیان و طراحان برنامه درسی که دروس و مطالب آموزشی چند فرهنگی را ایجاد می‌کنند. می‌توانند از یادگیری بیشتر در مورد تأثیر تفاوت فرهنگی بر یادگیری، پیشرفت و انگیزه دانش‌آموز بهره‌مند شوند.
دانشجویان علاقمند به روانشناسی اجتماعی یا شخصیتی می‌توانند از یادگیری نحوه تأثیر فرهنگ بر رفتار اجتماعی و شخصیت فردی بهره‌مند شوند.
