اصطلاح کدگزینی (Code Switching) هم در جوامع رنگین پوست و هم در میان سفیدپوستان به رسمیت شناخته شده است. در ایران نیز این مشکل وجود دارد. اگر نمی‌دانید کدگزینی چیست با ما همراه باشید.
کدگزینی (Code Switching)
اصطلاح ” کدگزینی” به رفتاری اشاره دارد که در آن افراد در هنگام صحبت کردن لحنشان از یک گویش به گویش دیگر تغییر می‌کند و بسته به اینکه چه کسی در اطرافش هستند، لهجه خود را تغییر می‌دهند. گاهی اوقات با لهجه اصلی خود صحبت می‌کنند و در لحظه بعد حتی ممکن زبان خود را نیز تغییر دهند.
تغییر لهجه به عنوان نوعی محافظت از خود و ایمنی در برابر قضاوت و تجاوزات خرد رخ می‌دهد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد تغییر کد، تاریخچه آن، نحوه تأثیرگذاری آن بر افراد و نحوه کار ما در جهت ایجاد فضاهای امن برای همه، ادامه مطلب را بخوانید.
کدگزینی چیست؟
کدگزینی زمانی رخ می‌دهد که شخصی در هنگام صحبت کردن با دیگران به جای زبان مادری از زبان استاندارد که اکثر افراد با آن صحبت می‌کنند استفاده کند. این فقط شامل کسانی نمی‌شود که به زبان‌های دیگر صحبت می‌کنند، بلکه می‌تواند در کسانی که لهجه‌ای منحصر به فرهنگ و تربیت خاص خود را دارند نیز وجود داشته باشد.
کدگزینی به این معنی است که افراد زبان خود را بسته به افرادی که در اطرافشان هستند با هدف پذیرش توسط اطرافیان تغییر دهند. افراد در این حالت نحوه صحبت و تعامل خود را براساس محیطی که در آن قرار دارند تغییر می‌دهند.
نمونه‌هایی از کدگزینی
احتمالا برای اولین بار که عبارت کدگزینی را شنیده‌اید. اما باید بدانید به احتمال زیادی در زندگی خود حداقل یکبار با این موضوع روبرو شده‌اید. به خصوص اینکه ما در کشوری زندگی می‌کنیم که تنوع زبان و لهجه بسیار زیاد است. حتی ممکن است شما خودتان یک فرد با لهجه متفاوت باشید که از کدگزینی برای ارتباط با دیگران استفاده می‌کنید. یا شاید در محیط کار و دانشگاه خود با افرادی صحبت کنید که در زمان برقراری ارتباط زبان و لهجه خود را تغییر دهند.
در زیر چند نمونه از کدگزینی‌ها که در جامعه وجود دارد و ممکن است شما نیز با آن روبرو شده باشید را توضیح می‌دهیم:
یک پرستار در بیمارستانی در تهران فعالیت می‌کند. او به صورت پیش فرض باید فارسی صحبت کند اما زبان اصلی او ترکی است. پس از اینکه یک بیمار را ویزیت می‌کند، با همکار دیگر خود که او هم ترک است به زبانی ترکی صحبت می‌کند. به این کار او کدگزینی می‌گویند.
دو فرد از کردستان در سوپرمارکت با هم روبرو می‌شوند، آن‌ها یکدیگر را نمی‌شناسند ولی در حالی در صف منتظر هستند متوجه می‌شوند که هر دو اهل کردستان می‌باشند. بنابراین آن‌ها شروع به صحبت با زبان کردی می‌کنند.
مزایا و معایب کدگزینی
کدگزینی محصول نژادپرستی سیستماتیک است و ممکن از کسانی که زبان بومی دارند خواسته شود در مکان‌های خاص از آن استفاده نکنند. به عنوان مثال بسیاری از افرادی که از شهرستان‌های کوچک در تهران قبول می‌شوند به خاطر نوع برخورد دیگران ترجیح می‌دهند از زبان یا لهجه محلی خود در هنگام صحبت کردن استفاده نکنند. البته باید بدانید کدگزینی معایب و مزایا خود را دارد که در ادامه توضیح می‌دهیم.
مزایا
- به افراد حاشیه‌نشین کمک می‌کند تا با گروه غالب سازگار شوند.
- ممکن است به افراد غیربومی کمک کند تا در فضاهای مختلف احساس امنیت بیشتری داشته باشد.
- ممکن است به گروه‌های غیربومی کمک کند تا محیط‌های مختلف را ایمن‌تر پیمایش کنند.
- همچنین ممکن است غیربومی را از قضاوت، تبعیض و خشونت محافظت کند.
معایب
- می‌تواند از نظر عاطفی باعث ایجاد مشکلات در فرد شود.
- افراد در زمان کدگزینی نمی‌توانند خود واقعیشان باشند و احساس راحتی نمی‌کنند.
- برخی از افراد معتقدند که این کار مانند یک سیستم سرکوبگر عمل می‌کند.
- باعث تنش بین ابراز وجود و پذیرش اجتماعی می‌شود.
- افرادی که مجبور به تغییر لهجه می‌شوند همیشه نگران این هستند که رفتارشان آیا درست است و مورد قبول دیگر افراد قرار گرفته یا نه.
چگونگی تاثیرگذاری کدگزینی بر افراد
آگاهی مضاعف اصطلاحی که اولین بار توسط میلر برای توضیح چگونگی تاثیر کدگزینی بر افراد استفاده شده است.
“آگاهی مضاعف” اصطلاحی است که برای افراد سیاه پوست ایجاد شده است، اگرچه می‌تواند به طور کلی برای افراد رنگین پوست و افراد با لهجه‌های مختلف نیز صدق کند.
این اصطلاح به این موضوع اشاره دارد که سیاه‌پوستان چگونه از دریچه‌ی جامعه‌ی مسلط به خود نگاه می‌کنند، به این معنی که آگاهی از هویت سیاه‌شان و آگاهی از نحوه‌ی دید فرهنگ غالب در آن‌ها وجود دارد. این مفهوم می‌تواند باعث ایجاد احساس دوپارگی و ناامن بودن در این افراد شود.
هوشیاری مضاعف اغلب منجر به احساس انزوا می‌شود. در نتیجه، بسیاری از اثرات منفی بر سلامت روان مرتبط با هوشیاری مضاعف از جمله استرس، تنهایی، اضطراب، ناامیدی، خشم و اندوه وجود دارد.
چگونه می توانیم فضاهای امن‌تر و فراگیرتر ایجاد کنیم؟
برای اینکه افراد مجبور به تغییر زبان و لهجه نشوند، باید افرادی که قدرت در جامعه دارند برای این هدف تلاش کنند. آن‌ها باید فضای ایمن ایجاد کنند تا این افراد فشار مضاعف برای تغییر زبان را احساس نکنند:
برای اینکه در جامعه کمتر به این افراد ظلم شود باید قوانین و سیاست‌های تنظیم شود که منافع این افراد را نیز در نظر بگیرد. هدف از قوانین باید این باشد کل جامعه بتوانند در آن به راحتی زندگی کنند.
به واکنش داخلی خود توجه کنید. وقتی می‌شنوید که مردم به زبانی متفاوت از زبان شما صحبت می‌کنند، به واکنش خود توجه کنید. کنجکاوی در مورد پاسخ خود و آنچه ممکن است ریشه در آن داشته باشد یا تحت تأثیر آن باشد، دعوت کنید. آیا واکنش شما همان است که دوست دارید احساس کنید؟ اگر نه، چه چیز دیگری ممکن است؟ شروع را به تغییر رفتار کنید.
