خشم احساس شدیدی است که وقتی اشتباهی پیش آمده یا کسی به شما بدی کرده است، احساس می‌کنید. معمولاً با احساس استرس، ناامیدی و تحریک همراه است. همه گهگاه احساس خشم می‌کنند. این یک واکنش کاملاً طبیعی به موقعیت‌های ناامیدکننده یا دشوار است.
خشم تنها زمانی مشکل ساز می‌شود که بیش از حد نشان داده شود و بر عملکرد روزانه و نحوه ارتباط شما با مردم تأثیر بگذارد. شدت خشم در حالت‌های مختلف متفاوت است. گاهی اوقات ممکن است بیش از حد یا غیرمنطقی باشد. در این موارد، کنترل احساسات ممکن است سخت باشد و می‌تواند باعث شود که به گونه‌ای رفتار کنید که در حالت عادی آن رفتار را ندارید.
ویژگی‌های خشم
وقتی عصبانی هستیم بدن ما دچار تغییرات بیولوژیکی و فیزیولوژیکی خاصی می‌شود. نمونه‌هایی از تغییرات بیولوژیکی که ممکن است بدن شما با آن روبرو شود عبارتند از:
- افزایش سطح انرژی
- افزایش فشار خون
- افزایش هورمون‌هایی مانند آدرنالین و نورآدرنالین
- افزایش دمای بدن
- افزایش تنش عضلانی
خشم در همه یکسان نیست و هر فردی به روش خاص خود آن را ابراز می‌کند. برخی از ویژگی‌های ظاهری که ممکن است در هنگام عصبانیت متوجه آنها شوید عبارتند از:
- بلند شدن صدا
- گره زدن مشت‌ها
- فشردن فک
- اخم کردن
- لرزش بدن
- ضربان قلب تند
- تعریق بیش از حد
- قدم زدن بیش از حد
عوارض خشم
خشم یک احساس کاملاً طبیعی و معمولاً سالم است. با این حال، زمانی که کنترل آن را از دست می‌دهید، می‌تواند برای سلامت عاطفی و جسمی شما مضر باشد. هنگامی که عصبانی هستید بدن شما دچار تغییرات فیزیولوژیکی و بیولوژیکی می‌شود.
ضربان قلب شما سریع می‌شود و فشار خون شما افزایش می‌یابد. بدن شما همچنین هورمون‌هایی مانند آدرنالین و نورآدرنالین ترشح می‌کند. عصبی شدن مداوم، می‌تواند منجر به بیماری‌های جسمی مانند:
- فشار خون بالا
- افسردگی
- اضطراب
- بی‌خوابی
- سوء مصرف مواد
- زخم معده
- بیماری روده
- دیابت
چگونگی شناسایی خشم
خشم در همه یکسان نیست، زیرا هر یک ما آن را به گونه‌ای متفاوت ابراز می‌کنیم. برخی با فریاد زدن خشم خود را ابراز می‌کنند. در حالی که برخی دیگر ممکن است آن را با برخورد فیزیکی به یک شی یا حتی شخص دیگری ابراز کنند. خشم یک احساس طبیعی انسانی است، اما مهم است که راه‌های سالمی برای ابراز آن پیدا کنیم تا اطرافیانمان را از خود دور نکنیم. ابراز خشم سالم برای سلامت روان شما نیز مهم است.
علل خشم
خشم می‌تواند ناشی از تأثیرات بیرونی یا درونی باشد. یک شخص یا یک رویداد می‌تواند شما را عصبانی کند. شما ممکن است عصبانی باشید زیرا کسی در مقابل شما قرار می‌گیرد. ممکن است زمانی که از نظر عاطفی آسیب می بینید، تهدید می‌شوید، درد می‌کشید یا در یک رویارویی هستید، عصبانی شوید.
گاهی اوقات ما از خشم برای جایگزینی احساسات دیگری مانند درد عاطفی، ترس، تنهایی یا از دست دادن استفاده می‌کنیم که ترجیح می‌دهیم نشان ندهیم. در این موارد خشم به یک احساس ثانویه تبدیل می‌شود. خشم می‌تواند واکنشی به درد فیزیکی، پاسخی به احساس ترس، محافظت از خود در برابر حمله‌ای درک شده یا در پاسخ به یک موقعیت ناامیدکننده باشد.
خشم اغلب توسط یک محرک ایجاد می‌شود که می‌تواند منطقی یا غیرمنطقی باشد. برخی از محرک‌های رایج که باعث خشم می شوند عبارتند از:
- مقابله با از دست دادن یک عزیز
- از دست دادن شغل
- جدایی
- شکست در یک کار
- خسته بودن
- تصادف یا ابتلا به شرایطی که باعث تغییرات فیزیکی در بدن شما می‌شود (مثلاً از دست دادن بینایی یا توانایی راه رفتن)
- خشم همچنین می‌تواند یک علامت یا پاسخ به یک بیماری باشد. خشم می‌تواند نشانه ای از افسردگی، سوء مصرف مواد، بیش فعالی یا اختلال دوقطبی باشد.
انواع خشم
سه نوع اصلی خشم وجود دارد.
- خشم منفعل-تهاجمی: در این نوع خشم، فرد سعی می‌کند خشم خود را سرکوب کند تا از ابراز و نشان دادن آن اجتناب کند، اما معمولاً آن را به روش‌های ناسالم و تضعیف کننده ابراز می‌کند.
- خشم قاطعانه: این می‌تواند گزینه سالمی برای ابراز خشم باشد. این شامل مدیریت خشم به شیوه‌ای کنترل شده و استفاده از کلمات برای اینکه خودتان را آرام کنید و همچنین خشم‌تان را نیز ابراز نمائید. در اینجا خشم به صورت غیر تهدیدآمیز بیان می‌شود.
- خشم تهاجمی آشکار: این نوع عصبانیت ممکن است با پرخاشگری فیزیکی یا کلامی مانند جیغ زدن یا ضربه زدن به چیزها همراه باشد. هدف این نوع خشم معمولاً صدمه زدن به شخصی است که خشم متوجه او از نظر احساسی یا فیزیکی است.
خشم را می‌توان به یکی از دو روش بیان کرد: کلامی یا غیرکلامی.
- به صورت کلامی: وقتی شخصی عصبانیت خود را به صورت شفاهی ابراز می‌کند، احتمالاً خواهید دید که صدایش را بلند می‌کند. اگر دلیل عصبانیت آنها شخص دیگری باشد، ممکن است از کلمات توهین‌آمیز و آزاردهنده استفاده کنند.
- غیرکلامی: در فردی که خشم خود را به صورت غیرکلامی ابراز می‌کند، تغییرات فیزیکی جزئی را مشاهده خواهید کرد. آنها ممکن است اخم کنند یا دست‌هایشان را به هم گره بزنند. همچنین ممکن است به شخص یا شی دیگری حمله کنند، گاهی اوقات باعث آسیب فیزیکی به فرد یا شی و در برخی موارد حتی به خود آسیب می‌زنند.
دو روشی که افراد خشم خود را ابراز می‌کنند، متقابل نیستند و ممکن است فردی را در حال ابراز خشم به هر دو روش مشاهده کنید.
درمان
خشم یک احساس طبیعی است که همه ما احساس می‌کنیم و اکثر ما راهی برای ابراز آن به روش سالم پیدا می‌کنیم. با این حال، برخی از افراد نیاز به درمان دارند. رایج‌ترین راه برای درمان عصبانیت بیش از حد، روان درمانی است.
روان درمانی
برای اکثر مردم، شناسایی محرک‌ها و احساسات پشت خشمشان آسان است. اما برخی افراد به طور ناگهانی و شدید خشم را تجربه می‌کنند بدون اینکه قادر به مهار آن یا شناسایی محرک‌های پشت آن باشند. اگر انفجارهای شدید و مکرر خشم را تجربه می‌کنید که باعث آسیب جسمی و روحی به شما یا اطرافیانتان می‌شود، ممکن است برای مقابله با خشم خود به کمک حرفه‌ای نیاز داشته باشید.
درمان مدیریت خشم برای کمک به یادگیری روش‌های سالم برای مقابله با احساسات استفاده می‌شود.
مقابله با خشم
یافتن راه‌هایی برای مقابله با خشم بسیار مهم است. وقتی به خشم اجازه می‌دهیم کنترل زندگی ما را در دست بگیرد، می‌تواند بر هر کاری که انجام می دهیم تأثیر بگذارد. می‌تواند به روابط با عزیزانمان آسیب برساند و در محل کار ما مشکلاتی ایجاد کند. اگر کنترل خشم در موقعیت‌های خاص برایتان دشوار است، در اینجا چند مکانیسم مقابله وجود دارد که می‌تواند به شما کمک کند.
- علت را شناسایی کنید: اولین قدم برای مقابله با خشم، شناسایی علت اصلی خشم است. شاید دلیل خشم چیز دیگری مثل ترس یا تنهایی باشد.
- مدیتیشن: مدیتیشن برای کمک به کنترل احساسات انسان بسیار مفید است. می‌توانید با تکنیک‌های مدیتیشن ساده مانند تمرینات تنفس عمیق شروع کنید. هنگامی که با موقعیتی مواجه می‌شوید که شما را عصبانی می‌کند، قبل از واکنش یک ثانیه وقت بگذارید. می‌توانید چندین نفس عمیق بکشید تا خود را آرام کنید یا سعی کنید تا زمانی که احساس کنید آرام تر شده‌اید بشمارید.
- ورزش کردن: ورزش نه تنها برای سلامت جسمانی شما مفید است، بلکه برای سلامت روان شما نیز مفید است. همچنین راهی برای هدایت احساساتی مانند خشم به روشی مفید و سازنده است. دویدن سریع یا شنا کردن در هنگام عصبانیت می‌تواند به کاهش احساسات کمک کند.
- بگذارید بیرون بیاید: خشم خود را فرو نریزید. در زمانی که نیاز دارید خشم خود را ابراز کنید. از بین بردن احساسات به احتمال زیاد باعث ایجاد یک طغیان ناگهانی و شدید در زمانی می‌شود که انتظارش را ندارید.
- اجتناب از محرک‌ها: اگر سریع عصبانی می‌شوید، بهترین کار این است که سعی کنید محرک‌های خود را شناسایی کرده و از آن اجتناب کنید. اگر اغلب هنگام مکالمه با یک فرد خاص یا در مورد یک موضوع خاص تحریک می‌شوید، از آن موضوع اجتناب کنید تا زمانی که یاد بگیرید چگونه کنترل بهتری بر خشم خود داشته باشید.
سخن آخر
یادگیری مقابله با عصبانیت مهارتی است که می‌توانید یاد بگیرید. همچنین ممکن است یادگیری آن مدتی طول بکشد، بنابراین زمانی که متوجه می‌شوید در هنگام عصبانیت دچار عادت‌های قدیمی می‌شوید، خود را مورد انتقاد قرار ندهید. مکانیسم‌های مقابله‌ای را که برای شما مفید بوده است را مرور کنید و دوباره آنها را امتحان کنید.
مهم است که به خاطر داشته باشید که وقتی به درستی ابراز می شود، خشم یک احساس سالم است. همچنین می‌تواند در موقعیت‌های خطرناک مفید باشد، زیرا این احساسات واکنش مبارزه یا فرار ما را تحریک می‌کند. در برخی موارد، این می تواند در خارج کردن ما از یک موقعیت خطرناک مفید باشد.
مطالب مرتبط: “ارتباط افسردگی و خشم”
