مقدمه

سن گرایی نوعی تبعیض و تفکرات نادرست و غلط درباره افراد مسن یا افراد سن بالا است. این کار مانند نژادپرستی و تبعیض جنسی است. بعضی از افراد افزایش سن را بد و ناراحت کننده می‌دانند به همین دلیل ممکن است افراد مسن را مسخره یا به آن‌ها توهین کنند.

اصطلاح سن گرایی اولین بار توسط رابرت باتلر، متخصص جغرافیایی برای توصیف تبعیض افراد مسن استفاده شد. امروزه این اصطلاح غالباً به هر نوع تبعیض مبتنی بر سن، اعم از تعصب نسبت به کودکان، نوجوانان، بزرگسالان یا افراد مسن اطلاق می‌شود.

مشکلات سن گرایی اغلب در محل کار ایجاد می‌گردد. جایی که می‌تواند منجر به اختلاف حقوق یا دشواری یافتن شغل شود. جوانان ممکن است به دلیل عدم تجربه و سوابق کاری در یافتن شغل با مشکل روبرو شوند و حقوق کمتری دریافت کنند. در حالی که افراد مسن ممکن است در دستیابی به شغل، یافتن کار جدید و تغییر شغل مشکلی داشته باشند.

افراد پیر

محقق خانم سوزان فیسکه اظهار داشت که کلیشه‌ها در مورد افراد مسن اغلب به چگونگی انتظار افراد جوانتر از افراد مسن مربوط می‌شود.

  • اولین کلیشه‌ای که وی توصیف کرد مربوط به جانشینی است. افراد جوان‌تر غالباً تصور می‌کنند افراد مسن “نوبت خود را” گرفته‌اند و باید راه را برای نسل های جوان باز کنند. این یعنی بعضی از جوانان افراد مسن را بی اهمیت می‌دانند و آن‌ها را لایق انجام کاری نمی‌دانند. که این طرز تفکر همیشه درست نیست.
  • کلیشه دوم مربوط به چیزی است که فیسکه از آن به عنوان مصرف یاد می‌کند. افراد جوان‌تر به طور مكرر احساس می كنند كه منابع محدود باید صرف خودشان شود تا افراد مسن.
  • سرانجام، جوانان همچنین کلیشه‌هایی در مورد هویت افراد مسن دارند. افراد جوان‌تر احساس می‌کنند که کسانی که از سن بالا برخوردار هستند باید مانند سن خود کار‌ها را انجام دهند و سعی  نکنند هویت افراد جوانتر را بدزدند از جمله مواردی مانند الگوهای گفتاری و نحوه لباس پوشیدن.

سن گرایی چقدر رایج است؟

محققان همچنین دریافته‌اند که سن گرایی به طور کلی امری عادی است. در یک مطالعه که در سال 2013 در مجله Gerontologist منتشر شد. محققان نحوه نمایندگی افراد مسن در گروه‌های فیس بوک را بررسی کردند. آن‌ها 84 گروه را پیدا کردند که به موضوع بزرگسالان مسن‌تر اختصاص یافته بودند. اما بیشتر این گروه‌ها توسط افراد 20 ساله ایجاد شده بودند. تقریباً 75 درصد گروه‌ها برای انتقاد از افراد مسن وجود داشتند و تقریباً 40 درصد طرفداران منع فعالیت‌های آن‌ها مانند رانندگی و خرید را داشتند.

افراد مسن نیز تأثیر این تبعیض را در محیط کار احساس می کنند. طبق کمیسیون فرصت‌های برابر ایالات متحده، تقریباً یک چهارم کل ادعاهای کارگران مربوط به تبعیض ناشی از سن است.

AARP گزارش می‌دهد که از هر 5 کارگر 1 نفر در ایالات متحده بالای 55 سال است. تقریبا 65٪ از کارگران می‌گویند که آن‌ها تبعیض مبتنی بر سن را در محل کار خود تجربه کرده اند و 58٪ از نظرسنجی‌ها معتقدند که سن گرایی در سن بالا مشخص شده است. دلیل این موضوع شاید همین هنجار‌های مربوط به افزایش سن است زیرا فکر می‌کنند افراد مسن مانند جوان‌ها خوشحال نیستند اما این گونه نیست و خوشبختی در افراد مسن بسیار رایج است.

مبارزه با سن گرایی

انجمن روانشناسی آمریکا پیشنهاد می‌کند که سن گرایی موضوعی جدی است که باید همانند تبعیض جنسی، نژادی و معلولیت با آن رفتار شود. آن‌ها پیشنهاد می‌کنند که افزایش آگاهی عمومی در مورد مسائلی که سن گرایی ایجاد می‌کند می تواند کمک کند. با افزایش جمعیت افراد سن بالا یافتن راه‌هایی برای به حداقل رساندن سن پیری اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.

مبارزه با پیری مغز

10 راهکار برای تقویت سلامت شناختی و مبارزه با پیری مغز وجود دارد که به شرح زیر است:

کنترل فشار خون

فشار خون و سطح کلسترول مطلوب را حفظ کنید. بسیاری از افراد مسن از زمانی که متوجه می‌شوند مولفه‌های مشترکی بین بیماری قلبی و آلزایمر وجود دارد متعجب می‌شوند. اما اگر به چگونگی تأمین خون به مغز توسط سیستم عروقی فکر می‌کنید منطقی است که اختلال در جریان خون می‌تواند منجر به آسیب بافت مغزی شود.

عروق کوچک مغز به افزایش فشار خون حساس هستند و فشار خون طولانی مدت می‌تواند آن‌ها را آسیب برساند. چندین مطالعه از ارتباط فشار خون و سلامت مغز وجود دارد. فشار خون بالاتر با عملکرد شناختی ضعیف‌تر و آسیب به بافت مغز ارتباط دارد.

طبق مطالعات طولانی مدت در صورت فشار خون سیستولیک در محدوده 140-160 میلی متر جیوه خطر ابتلا به بیماری آلزایمر و سایر اشکال زوال عقل بیش از دو برابر است.

تصور می‌شود که کلسترول در تشکیل پلاک‌های آمیلوئید بتا که دلیل مشخصه بیماری آلزایمر نقش مهمی دارند.

2. تنظیم ویتامین D

سطح ویتامین D خود را کنترل کنید. سطح پایین ویتامین D با اختلال شناختی مرتبط است ویتامین D در تشکیل حافظه نقش دارد. چندین مطالعه کمبود ویتامین D را با افزایش خطر نقص شناختی یا زوال عقل در بزرگسالان بزرگتر مرتبط دانسته است. سطح مطلوب ویتامین D بین 30 تا 45 نانوگرم در میلی لیتر است.

علاوه بر این، این ویتامین در تنظیم انتقال گلوکز و کلسیم به داخل و درون مغز نقش دارد. همچنین ممکن است با کاهش التهاب و افزایش انتقال دهنده‌های عصبی خاص از شناخت محافظت کند.

3. استفاده از مکمل‌های مغزی

از مکمل‌های مغزی امگا 3 DHA و ویتامین B12 استفاده کنید. حفظ سطح کافی اسید چرب امگا 3 DHA در مغز نقش مهمی برای پیشگیری از بیماری‌های نورودژنراتیو در مراحل بعدی زندگی دارد. مطالعات نشان داده است که مصرف بیشتر و گردش بیشتر امگا 3 DHA با حجم مغز و کاهش خطر ابتلا به بیماری آلزایمر مرتبط است.

خطر کمبود ویتامین B12 با افزایش سن افزایش می‌یابد. حدود 20 درصد از بزرگسالان بالای 60 سال کمبود این ویتامین را دارند. کمبود B12 باعث ایجاد مشکلاتی در مغز می شود، از جمله مشکلات می‌توان به مواردی مانند گیجی، افسردگی و حافظه ضعیف اشاره کرد. کمبود این ویتامین مهم با بیماری آلزایمر مرتبط است. از آنجا که توانایی بدن شما در جذب ویتامین B12 با افزایش سن کاهش می‌یابد و ویتامین در غذاهای گیاهی وجود ندارد، بنابراین توصیه می‌شود مکمل آن را مصرف کنید. به علاوه، RDI برای افراد وگان و افراد مسن کافی نیست.

4. محدودیت مصرف گوشت قرمز

مصرف گوشت قرمز و سایر محصولات دامی را محدود کنید. مس و آهن از مواد معدنی ضروری هستند که به مقدار زیاد در گوشت قرمز وجود دارند. این مواد معدنی با گذشت زمان در بدن جمع می شوند و بیش از حد مصرف کردن آن می‌تواند به مغز آسیب برسانند. در عوض  می‌توان آن‌ها را به اندازه مصرف کرد و یا از طریق گزینه‌های سالم‌تری مانند دانه کنجد و کدو و سایر لوبیا بدست آورد. مس و آهن اضافی هر دو در تشکیل پلاک‌های آمیلوئید بتا در مغز نقش دارند.

5. مصرف غذاهای گیاهی

روی غذاهای کامل گیاهی تمرکز کنید. یک قانون خوب برای پیروی از آن این است که 90 درصد یا بیشتر از رژیم غذایی شما غذاهای کامل گیاهی مانند سبزیجات، میوه‌ها‌، حبوبات، مغزها و دانه‌ها باید تشکیل دهد. رژیم غذایی کم گوشت و با لبنیات بالا باعث کاهش 36 درصدی خطر آلزایمر می‌شود. اطمینان حاصل کنید که رژیم غذایی شما سرشار از غذاهای طبیعی و گیاهی است و حداقل یک بار در روز سالاد بخورید. لوبیا، گوجه فرنگی، پیاز خام و یک سس سالاد که از دانه‌ها ساخته شده است را هر روز مصرف کنید.

6: توت را مرتبا بخورید

مواد شیمیایی موجود در سبزیجات و میوه‌ها ممکن است به کاهش استرس اکسیداتیو و التهاب در مغز کمک کنند، که منجر به کاهش خطر ابتلا به بیماری آلزایمر می‌شود.

به طور خاص توت‌ها به دلیل اثرات محافظتی که بر مغز دارند باید روزانه مصرف کنید. توت از پیری مغز جلوگیری می‌کند و باعث بهبود عملکرد آن می‌شوند.

زغال اخته و انار نتایج امیدوار کننده‌ای را در مطالعات انسانی نشان داده‌اند، که نشان می‌دهد این غذاهای غنی از مواد شیمیایی ممکن است به بهبود حافظه در بزرگسالان مسن کمک کند.

7: مصرف آجیل

تحقیقات نشان می دهد که مصرف آجیل – به ویژه گردو – ممکن است برای عملکرد مغز مفید باشد. گردو سرشار از اسید چرب امگا 3 ضروری ALA (پیش ماده DHA و EPA) است و مطالعات نشان می‌دهد مصرف بیشتر گردو باعث افزایش کارایی حافظه می‌شود. به طور کلی مصرف بیشتر آجیل باعث عملکرد شناختی بهتر می‌شود.

8:کاهش مصرف نمک

مصرف زیاد نمک باعث سفت شدن عروق و افزایش فشار خون، آسیب رساندن به عروق خونی ظریف در مغز، اختلال جریان خون در بافت مغز و افزایش احتمال ابتلا به اختلال شناختی می شود. غذاهای خود را با گیاهان و ادویه جات، ترشی جات یا سرکه طعم دار را کنید یا از ترکیب ادویه بدون نمک استفاده نمائید.

9: کاهش مصرف قند

قند اضافی می‌تواند مهارت‌های شناختی شما را مختل کند و همچنین باعث فشار خون بالا شود. مقادیر زیاد قند باعث افزایش خطرناک گلوکز خون می‌گردد. که می‌تواند منجر به آسیب رگ‌های خونی شود. و شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد این آسیب باعث کاهش تدریجی عملکرد مغز می‌شود.

حتی یک واحد افزایش قند خون نیز می‌تواند مضر باشد زیرا بر عملکرد شناختی تاثیر می‌گذارد. و باعث کاهش حافظه می‌شود.

علاوه بر این قرار گرفتن در معرض مکرر سطح گلوکز بالا احتمالاً توانایی ذهنی را کاهش می‌دهد. زیرا سطح بالاتر HbA1c با درجه بیشتری از جمع شدن مغز مرتبط است. به جای قند مصنوعی از قند داخل میوه‌ها استفاده کنید.

10: فعال بمان

یک زندگی متعادل به بهبود رفاه عمومی کمک می‌کند. ورزش منظم در تمام مراحل زندگی بر روی مغز تأثیرات مطلوبی دارد. یکی از دلایل احتمالی این است که در طول فعالیت بدنی جریان خون به مغز افزایش یافته است و ورزش منظم به سلامت عروق خونی کمک می‌کند.

در بزرگسالان بالای 60 سال آمادگی جسمانی با حافظه بهتر، عملکرد شناختی و زمان واکنش بهتر همراه است.

ورزش همچنین به بافت مغز کمک می کند تا میتوکندری بیشتری تولید کند که مسئول تولید انرژی سلولی است. سطح بالای فعالیت بدنی با کاهش قابل توجهی در خطر بیماری آلزایمر مرتبط است.