مقدمه
افرادی که توانستند وابستگی به الکل و سایر مواد مخدر غلبه کنند و آن را شکست بدهند موفق بوده اند. معمولاً این افراد سبک زندگی جدید خود را بهبودی پس از ترک اعتیاد می‌نامند. خیلی از آن‌هایی که اعتیاد را شکست دادند بر این عقیده اند که انگار زندگی جدیدی آغاز کردند. کارشناسان بهبود یافتن فرد الکلی یا معتاد را خیلی مهم تر از هوشیاری می‌دانند. به این دلیل که هوشیاری موقتی و کوتاه مدت است. اما بهبودی بلند مدت است و احتمال زیاد بازگشت به اعتیاد رخ نمی‌دهد.
اما تا بحال تعریف خاص و رسمی درباره بهبودی پس از ترک مطرح نشده. چندین سازمان و کمپین ترک اعتیاد برای درک بهتر معنی بهبودی از اعتیاد تعاریف مختلفی مطرح کردند.
یک تعریف استاندارد که می‌توان برای بهبودی از اعتیاد تعریف کرد. این است که فرد معتاد تصمیم به تغییراتی در زندگی خود می‌گیرد. به طوری که باعث به دست آوردن سلامتی، رفاه، و آسایش زندگی شده و وی سعی می‌کند تا همه امکانات و قابلیت‌های بالقوه خود را به دست آورد.
تعریف بهبودی
دلیل دشوار بودن تعریف بهبودی این است که مسیر آن منحصر به فرد است و با چالش‌های مختلفی همراه است. کمیسیون سوء مصرف مواد و خدمات بهداشت روان (SAMHSA) و شرکای مختلف آن. در جامعه نظرات مختلفی درباره مراقبت‌های بهداشتی رفتاری برای تعریف بهبودی توضیحات مختلفی ارائه کردند که تجربیات مشترک افراد بهبود یافته از هر دو اختلال مصرف مواد و الکل را به اشتراک گذاشتند. طبق گفته SAMHSA بهبود یافتن فرآیندی است که از طریق آن افراد سلامتی خود را بهبود پیدا می‌کند. و می‌توان زندگی خود را هدایت کرده و برای رسیدن به پتانسیل‌های مختلف خود مانند اهداف، استعداد‌ها و… تلاش کند.
چهار بعد اصلی که SAMHSA برای بهبودی از اعتیاد پشتیبانی می‌کند از جمله:
سلامتی: غلبه یا کنترل علائم بیماری‌ها و داشتن سلامت جسمی و عاطفی پشتیبانی می کند.
خانه: داشتن مکانی ثابت و امن برای زندگی.
هدف: انجام فعالیت‌های روزمره معنی دار و داشتن استقلال در مواردی همچون درآمد و منابع برای مشارکت در جامعه.
جامعه: داشتن روابط و شبکه های اجتماعی مانند دوستی، عشق و امید را فراهم می‌کند.
پیش از این موسسه بتی فورد تعریف عملی بهبودی را اینطور بیان کرد. به گفته بتی فورد سبک زندگی داوطلبانه ای که با هوشیاری از سلامتی شخصی بعد از مشکلی مانند اعتیاد ایجاد شود بهبودی گفته می‌شود
هیئت متخصص اعتیاد هم در مقاله ای در سال 2007 بیانیه ای درباره بهبودی از اعتیاد تعریف کرد. بیانیه آن‌ها بدین شرح بود که سلامت شخصی نه تنها به سلامت جسمی و روحی بلکه به بهداشت اجتماعی و مشارکت در نقش‌های خانوادگی و اجتماعی اشاره دارد.
اصول راهنما
با همه این تعاریف از سازمان‌های مختلف به نظر می‌رسد که تعریف SAMHSA بهتر باشد. زیرا بسیاری از اهداف بهبود از اعتیاد را در نظر می‌گیرد. اهداف سازمان SAMHSA شامل موارد زیر است.
- بهبودی از امید داشتن سرچشمه می‌گیرد.
- بهبودی مبتنی بر شخص است.
- بهبود یافتن از راه‌های مختلف امکان پذیر است.
- پشتیبانی همسن و سالان، دوستان و خانواده از بهترین روش‌های بهبودی است.
- پشتیبانی و بهبودی از طریق ارتباط عمومی و شبکه‌های اجتماعی.
- فرهنگ و سنت بر بهبودی افراد تاثیر مهمی دارد.
- بازیابی با پرداختن به تروما پشتیبانی می‌شود.
- بهبودی شامل نقاط قوت و مسئولیت فردی خانوادگی و اجتماعی است.
مراحل بهبودی چقدر طول می‌کشد
تحمل کردن به عنوان پرهیز کامل از الکل و سایر داروهای غیر تجویز شده. بخشی ضروری از بهبود است اما اغلب فقط اولین قدم است. در واقع کارشناسان موافقند که چندین مرحله برای بهبودی وجود دارد. اگرچه گفته شده تعریف رسمی درباره بهبودی مانند توافق جهانی در مورد مراحل بهبودی وجود ندارد. اما تعاریف عامیانه هم قابل قبول هستند.
هیئت اجماع موسسه بتی فورد مدت زمان بهبودی از اعتیاد را اینگونه توصیف کرده که 1- اوایل ترک (یک تا 12 ماه پرهیز) باشد، 2- پایدار (یک تا پنج سال پرهیز) 3- پایداری طولانی مدت (بیش از پنج سال مصرف هیچگونه مواد مخدره یا الکل).
انستیتوی ملی سوء مصرف مواد مخدر هم مدت زمان بهبودی را به سه قسمت تقسیم کرده که شامل پرهیز زودهنگام، حفظ خودداری و بهبودی پیشرفته
در مرحله سوم بهبودی فرد به طور کلی ممکن است اعتیاد را ترک کند حتی تا آخر عمر خود و به هیچ عنوان به حتی اگر وسوسه شد به سمت مصروف مواد مخدر نرود.
دستیابی به بهبودی در اثر اختلال مصرف الکل
بسیاری از افراد قادر به ترک یا قطع مصرف مشروبات الکلی هستند و احساس می‌کنند. اراده کردن تنها چیزی است که برای دستیابی به بهبودی لازم است. با این حال متخصصان معتقدند که آگاه شدن و درک مضرات مصرف الکل یا هر نوع اختلال دیگر برای معتاد بسیار مسئله مهمی است. اما تنها راه حل نیست بلکه عمل کردن به روش‌های ترک اعتیاد هم حتما باید در نظر گرفته شود. همچنین نکته مهم در این بحث داشتن باور و امید به زندگی بهتر بعد از ترک هم نیاز است
در دوران نقاهت شما از تمام ابزارها و مهارت‌هایی که در طول درمان اعتیاد آموخته اید استفاده می‌کنید تا به یک فرد سالم، همسر و والدین بهتر، عضوی مولد در جامعه و همسایه و شهروند خوب تبدیل شوید.
طبق SAMHSA برخی از علائم وجود دارد که نشان می‌دهد فرد در حال بهبودی یافتن است و حتی دارد پیشفرت می‌کند.
زمانی که شما مشکلات را بدون بروز استرس و عود مجدد برطرف کنید.
زمانی که شما حداقل یک نفر دارید که می‌توانید کاملاً با او صادقانه صحبت کنید و با او ارتباط داشته باشید.
شما می‌دانید که چه موضوعاتی مربوط به شماست و کدام یک مربوط به افراد دیگر است تا حد و مرز‌های هم احترام بگذارید.
وقت خود را صرف بازیابی انرژی، جسمی و عاطفی در هنگام خستگی می‌کنید.
همه این‌ها نشانه‌هایی از بهبود هستند حتی اگر یک مورد در شما وجود دارد بازهم جای خوشنودی است.
قوانین بهبود یافتن
پس از بهبودی برخی از متخصصان معتقدند که “قوانینی” خاص وجود دارد. که می‌تواند به شما اطمینان دهد که دوباره اعتیاد شما صعود نمی‌کند یا به زبان ساده شما دیگر وسوسه مواد، سیگار یا الکل نخواهید شد.
زندگی خود را تغییر دهید
تغیر دادن بعضی چیز‌ها در اطراف زندگی شما ممکن است حس وحال جدیدی برایتان ایجاد کند حتی اگر این تغیر‌ها ساده باشند. سعی کنید خوب به زندگی خود نگاه کنید و آن را بررسی کنید. ببینید چه جاهایی را لازم است تغیر دهید تا حس و حال بهتری برایتان ایجاد کند. تغیری که در آن شما روابط سالم جدیدی با دوستان پیدا کنید یا تغیری که بعث سرگرم شدن یا هوشیار شدن شما شود. راه‌های کنترل عوامل استرس زای زندگی را بدون الکل یا مواد مخدر کشف کنید و راه‌های بهتری بجای آن‌ها پیدا کنید.
کاملاً صادق باشید
زندگی با یک فردی که مصرف الکل زیادی دارد ممکن است با چالش‌های مختلفی از جمله دروغ گفتن همراه باشد. در دوران پس از بهبود یا همان نقاهت هم فردی که اعتیاد را ترک کرده و هم همبستگان یا دوستان او باید باهم صادق باشند. راستگو بودن باعث افزایش اعتماد بین طرفین می‌شود همچنین باعث افزایش اعتماد به نفس می‌شود و روند بهبود یافتن از اعتیاد را افزایش می‌دهد.
به دیگران کمک کنید
اگرچه نمی خواهید با دوستان قدیمی خود معاشرت کنید. یا کلا دوست ندارید با بقیه ارتباط داشته باشد باید بگوییم انزوا جواب نمی دهد. در واقع مطالعات نشان داده است که پیوستن به یک گروه خودیاری می‌تواند شانس بهبودی طولانی مدت را افزایش دهد. وقتی که شما تجربیات خود را درباره اعتیاد و ترک آن را با بقیه به اشتراک می‌گذارید در ابتدا به خود و دیگران کمک کردید. به این دلیل که با افزایش ارتباطات شما اعتماد به نفی بالاتری پیدا می‌کنید شاید در ابتدا سخت باشد. اما دل را به دریا بزنید و با بقیه معاشرت کنید . به هیچ عنوان نگران شکست خوردن یا مسخره شدن نباشید. دوم اینکه در حین صحبت کردن‌ها قطعا علاوه بر اینکه تجربه خود را به بقیه می‌گویید نظرات بقیه را هم می‌شنوید حتما در این حین حرف‌ها و صحبت‌های مفیدی خواهید شنید.
مراقبت از خود را تمرین کنید
مراقبت از خود یا مراقبه کردن یکی از راه‌های بهبود یافتن است. مراقبه می‌تواند شامل تمرین آرامش ذهن و بدن باشد. زیرا به افرادی که درحال بهبود یافتن هستند کمک می‌کند تا با خود مهربان‌تر باشند. همچنین باعث می‌شود هرگونه احساس منفی را از خود دور کنند. تا زمانی برای آرامش پیدا کنند تا بتوانید بهتر با عوامل استرس زای زندگی کنار بیایند.
