مقدمه
هنوز علل ایجاد پیش فعالی با کمبود توجه (ADHD) مشخص نیست اما محققان گمان می‌کنند عوامل مختلفی می‌توانند در تعیین اینکه ممکن است کسی به ADHD مبتلا شود نقش داشته باشد.
ژنتیک
این که آیا شما یا یکی از اعضای خانواده شما مبتلا به اختلال بیش فعالی با کمبود توجه است یا سال‌ها با ADHD زندگی می‌کنید می‌تواند یکی از دلایل پیش فعالی شما یا فرزندتان باشد. سوالی که تقریباً همه بزرگسالان می‌پرسند این است: آیا فرزندان من نیز ADHD خواهند داشت؟ پاسخ این سوال به دلایل مختلفی بستگی دارد.
اختلال بیش فعالی با کمبود توجه در درجه اول یک اختلال ارثی است. تخمین زده می‌شود که بیش از 70 درصد ADHD در اثر ژنتیک باشد. با وجود این پیوند ژنتیکی قوی داشتن اختلال بیش فعالی با کمبود توجه به طور خودکار به معنای انتقال آن به فرزند شما نیست. دلیل این امر ترکیبی از ژن‌ها و عوامل محیطی است که تعیین می‌کند کودک به ADHD مبتلا می‌شود یا خیر.
بیشتر بخوانید: “روانشناسان رشد چگونه به افراد در مراحل رشد کمک می‌کنند؟“
انتقال ژن
کودکان می‌توانند ژن‌های ADHD را بدون فعال شدن به ارث ببرند. به عنوان مثال یک مطالعه تحقیقاتی نشان داد. یک سوم پدران مبتلا به اختلال بیش فعالی با کمبود توجه دارای فرزندانی هستند که به ADHD نیز مبتلا هستند. اگر ADHD را از والدین خود به ارث ببرید. نمایش ADHD (یا نوع فرعی) وی، بی توجه، بیش فعالی تکانشی یا ترکیبی بر نمایش ADHD شما تأثیر نخواهد گذاشت.
تاکنون چندین ژن در خانواده‌هایی یافت شده است که ADHD داشته‌اند. با این حال دانشمندان احساس می‌کنند که این یک ژن خاص نیست بلکه تعامل چندین ژن و محیط باعث بروز علائم ADHD می‌شود.
ADHD یک بیماری مرتبط با رابطه جنسی نیست. به عبارت دیگر ADHD فقط در مردان رخ نمی‌دهد و بنابراین فقط از پدر به فرزندان منتقل نمی‌شود. بنابراین اغلب مردم فکر می‌کنند فقط پدران هستند که می‌توانند بیش فعالی داشته باشند و اگر پدر مبتلا به بیش فعالی نباشد کودک احتمالاً نمی‌توانستند آن را داشته باشد. اگرچه ADHD در مردان بیشتر از زنان است اما مهم است که درک کنیم مادران و پدران می‌توانند بیش فعالی داشته باشند.
سموم
قرار گرفتن در معرض سرب (حتی سطح پایین) می‌تواند یکی از علل اختلال پیش فعالی با عدم توجه باشد. سرب را می‌توان مکان‌های مختلفی یافت. مانند رنگ خانه‌هایی که قبل از 1978 ساخته شده‌اند یا ترکیبات مواد شیمیایی، بنزین، هوای آلوده شهر‌ها همگی می‌تواند منابع مضر سرب باشند. در بعضی از منابع غذایی هم سرب وجود دارد. سرب در شراب، گوشت شکار و ماهی که در مکان‌های آلوده تولید شده اند وجود دارد. غلات و فراوردههایی مانند سبزیها به ویژه سیب زمینی و سبزی‌های برگی و آب لولهکشی ممکن است حاوی سرب باشند.
قرار گرفتن در معرض مواد در رحم
سلامتی و عادات مادر در دوران بارداری نیز می‌تواند در بروز ADHD نقش داشته باشد. به عنوان مثال تغذیه نامناسب و عفونت در دوران بارداری می‌تواند خطر ADHD را افزایش دهد.
همچنین شواهدی وجود دارد که می‌گوید استفاده از مواد در دوران بارداری خطر ابتلا به ADHD در کودک را افزایش می‌دهد. آنچه در تحقیقات گفته شده در اینجا است:
سیگار کشیدن یک مطالعه در سال 2018 که در Pediatrics منتشر شد نشان داد که رابطه معنی داری بین سیگار کشیدن در دوران بارداری و احتمال ابتلای کودک به ADHD وجود دارد. خطر ADHD در کودکانی که مادران سیگاری زیادی بودند بیشتر بود. این مطالعه نمی‌تواند نتیجه گیری کند که سیگار کشیدن باعث ADHD می‌شود اما نشان داد که همبستگی می‌تواند این روند را به وجود بیاورد.
برخی مطالعات نشان داده است مادرانی که در دوران بارداری الکل می‌نوشند به احتمال زیاد بچه‌های بیش فعالی دارند. یک مطالعه در سال 2018 نشان داد که استفاده از حداقل چهار نوشیدنی یا استفاده منظم از دوزهای الکلی با میزان متوسط پایین در دوران بارداری با افزایش قابل توجه احتمال ADHD کودک بعدی همراه است. با این حال یک مطالعه در سال 2017 نشان داد که هیچ ارتباطی بین مصرف الکل مادر با تشخیص ADHD بالینی در کودکان وجود ندارد. این مطالعه نشان می‌دهد که در صورت استفاده مادر از الکل ممکن است در کودکان برخی علائم ADHD ایجاد شود اما آن‌ها لزوماً واجد شرایط تشخیص ADHD نیستند.
برخی از بیماری‌ها و آسیب‌ها
بیماری‌هایی مانند مننژیت یا انسفالیت می‌تواند منجر به مشکلات یادگیری و توجه شوند. درصد کمی‌از جمعیت علائم ADHD را در نتیجه آسیب مغزی مانند آسیب زودرس مغز، ضربه یا مانع دیگری برای رشد طبیعی مغز نشان می‌دهد.
چه چیزی ADHD ایجاد نمی‌کند
با انجام تحقیقات بیشتر ما نه تنها می‌آموزیم که چه چیزی باعث ADHD می‌شود بلکه ما همچنین می‌توانیم یاد بگیریم که چگونه با آن مقابله کنیم و چگونه جلوی ایجاد آن را بگیریم. ما می‌توانیم با روش‌های مختلفی آگاهی خود را درباره پیش فعالی بیشتر کنیم. شما می‌توانید چند مورد از منابع زیر را برای آگاهی بیشتر انتخاب کنید تا بتوانید با پیش فعالی مقابله کنید.
- تماشای تلویزیون
- رژیم غذایی و کاهش قند
- اختلالات هورمونی (مانند تیروئید کم)
- فرزند پروری ضعیف
- بازی‌های ویدیویی و رایانه‌ای
سخن پایانی
علل ایجاد پیش فعالی با کمبود توجه می‌تواند مختلف باشد به عنوان مثال فردی که دارای استعداد ژنتیکی است ممکن است با عوامل محیطی روبرو شود که در توسعه ADHD یا علل ایجاد پیش فعالی نیز نقش دارند.
