مقدمه
تحریک عصب واگوس یا واگ (VNS) یک گزینه درمانی برای افراد مبتلا به افسردگی است. این روش درمان باستفاده از دستگاهی برای ارسال پالس‌های الکتریکی خفیف از طریق عصب واگ به مغز انجام می‌شود.
عصب واگوس مسئول کنترل عملکردهای غیر ارادی بدن است. این ماده به عملکردهای حرکتی در معده و دیافراگم کمک می‌کند. همچنین عملکردهای حسی در گوش و زبان شما متصل است.
انواع
تحریک عصب واگوس به دو روش انجام می‌شود. روش اول از طریق کاشت مولد نبض در قفسه سینه است و روش دوم استفاده از دستگاه تحریک عصب واگوس غیر تهاجمی انجام می‌شود.
دستگاه تهاجمی: یک مولد نبض در قفسه سینه شما کاشته می‌شود و برای ارسال سیگنال‌های نبض به مغز شما از طریق عصب واگوس استفاده می‌شود. این سنتی ترین شکل VNS است و این روش برای درمان افسردگی بوسیله دارو که توسط سازمان غذا و دارو (FDA) تأیید شده است درمان می‌شود.
دستگاه غیر تهاجمی: دستگاه‌های VNS غیر تهاجمی می‌توانند گزینه‌ای برای افرادی باشند که نمی‌خواهند دستگاه VNS در بدن آن‌ها قرار گیرد. با این حال کار بیشتری برای توسعه آن‌ها لازم است. این دستگاه‌ها در حال حاضر در ایالات متحده برای درمان صرع و افسردگی تایید نشده اند.
VNS چگونه انجام می‌شود
عصب واگوس از مغز، از طریق گردن، قفسه سینه و معده شما عبور می‌کند. دستگاهی که به عنوان مولد نبض شناخته می‌شود با جراحی در سمت چپ و بالای قفسه سینه شما کاشته می‌شود. سپس برشی در گردن شما ایجاد می‌شود و سیم‌های نازکی که مولد پالس را به عصب واگ شما متصل می‌کند وارد می‌شوند. روش قرار دادن دستگاه VNS معمولاً به صورت سرپایی انجام می‌شود و توسط جراح مغز و اعصاب انجام می‌شود.
این بدان معناست که پس از جراحی نیازی به نگهداری در بیمارستان نخواهید داشت. این جراحی حدود 45 تا 90 دقیقه طول می‌کشد و به طور معمول با استفاده از بیهوشی عمومی انجام می‌شود. مولد پالس چند هفته پس از جراحی شما روشن می‌شود. تکانه‌های الکتریکی منتقل شده به مغز شما به طور معمول در سطح پایین شروع می‌شود و سپس به تدریج افزایش می‌یابد.
بعد از روشن شدن پالس ژنراتور یک آهنربا دستی به شما داده می‌شود تا خود محرک را کنترل کنید. هنگامی که آهنربا به محرک نزدیک می‌شود پالس‌های الکتریکی را آزاد می‌کند که باعث جلوگیری از تشنج می‌شود یا شدت آن را کاهش می‌دهد.
ژنراتور معمولاً تا دو هفته پس از جراحی روشن نمی‌شود تا به بدن زمان بهبود یافتن را بدهد. ژنراتور از باتری تغذیه می‌کند و بین 3 تا 8 سال پس از اولین قرار دادن شروع به کم شدن می‌کند. باتری تعویض شده یا یک مولد جدید با روشی کوچک که فقط شامل یک برش در قفسه سینه شما است قرار داده می‌شود.
فواید
داروهای ضد صرع معمولاً برای افراد مبتلا به صرع برای کمک به مدیریت تشنج تجویز می‌شود. با این حال برای برخی افراد اثر مثبت این داروها عمل نمی‌کند و دیگران عوارض جانبی بسیار شدیدی را تجربه می‌کنند. تحریک عصب واگوس VNS یک گزینه درمانی عالی برای افرادی است که در این گروه‌ها قرار می‌گیرند.
درمان تشنج و افسردگی
مهم است که بدانید این روش درمانی در کنار داروهای ضد صرع و افسردگی توصیه می‌شود و نه برای درمان کلی بیماری شما. اما در بعضی موارد دوز داروهای ضد صرع کاهش می‌یابد و به توصیه پزشک ممکن از شما از این روش استفاده کنید.
هدف از این درمان کاهش دفعات و شدت تشنج در افراد مبتلا به صرع است. همچنین ممکن است مدت زمان بهبودی پس از تشنج را کاهش دهد. این روش درمانی برای همه مفید نیست. اگر کاملاً تأثیری در شما نداشته باشد پزشک توصیه می‌کند که این کار را انجام ندهید.
VNS همچنین برای افرادی که مبتلا به افسردگی مزمن هستند و به نظر نمی‌رسد به داروهای ضد افسردگی و درمان پاسخ نمی‌دهند مفید است.
صرع
تحریک عصب واگوس VNS فقط می‌تواند دفعات تشنج صرع را کاهش دهد ولی نمی‌تواند آن را کاملا درمان کند. ممکن است از شدت حملات تشنج کاسته شود.
ممکن است چندین ماه طول بکشد تا این عمل انجام شود تا اینکه متوجه کاهش قابل توجه دفعات تشنج خود شوید.
VNS اغلب در کنار داروهای ضد صرع استفاده می‌شود ولی هدف آن جایگزینی کامل آن‌ها نیست. کاملاً مشخص نیست که VNS دقیقاً چگونه کار می‌کند تا بیماری صرع را کاهش می‌دهد. برخی تحقیقات نشان می‌دهد که جریان خون را به مناطق اصلی مغز افزایش می‌دهد و سطح برخی از انتقال دهنده‌های عصبی را افزایش می‌دهد که ممکن است به کنترل تشنج کمک کند.
یک مطالعه نشان می‌دهد که VNS می‌تواند در چهار ماه اول درمان، میزان تشنج را تا 50٪ کاهش دهد. در برخی موارد انگشت خود را روی محرک خود بکشید زیرا ممکن است تشنج به پایان برسد.
در برخی از افراد مبتلا به صرع افزایش ضربان قلب می‌تواند نشانه تشنج پیش رو باشد. مدل‌های جدید مولدهای VNS می‌توانند افزایش ضربان قلب را تشخیص دهند و پالس‌هایی را به عصب واگ بفرستند. با استفاده از این روش ممکن است از وقوع تشنج جلوگیری شود.
افسردگی مزمن
VNS با تحریک تولید انتقال دهنده‌های عصبی خاص در مغز به بهبود علائم افسردگی کمک می‌کند. برای مبتلایان به افسردگی بسیاری از افراد گزارش می‌کنند که فوایدی در علائم افسردگی خود دارند. ماه‌ها پس از شروع درمان VNS این درمان همچنان برای خیلی از افراد مناسب نیست.
بیشتر بخوانید: درمان افسردگی
امنیت
تحریک عصب واگوس VNS یک درمان نسبتاً بی خطر برای صرع و افسردگی مزمن است. به خصوص در حین جراحی برای قرار دادن دستگاه خطری ندارد. قبل از جراحی پزشک شما یک بررسی پزشکی کامل را انجام می‌دهد که معمولاً شامل چند آزمایش برای اطمینان از اینکه شما هیچ مشکلی در سلامتی ندارید. عوارض جراحی مانند عفونت و فلج بند ناف بسیار نادر است و ممکن است پس انجام این کار رخ دهد. برخی افراد ممکن است عوارض جانبی پس از جراحی تجربه کنند مانند:
- افزایش سرفه
- سردرد
- درد قفسه سینه
- تغییر صدا
- تنگی نفس
- سوء‌هاضمه
- حال تهوع و استفراغ
- بیخوابی
- اسپاسم گلو
به افرادی که دارای شرایط زیر هستند نیز به طور معمول درمان‌های VNS انجام نمی‌شود:
داشتن فقط یک عصب واگوس اختلالات ریه مانند آسم آریتمی قلب عملکرد غیر عادی سیستم عصبی خودمختار زخم دیابت وابسته به انسولین اثربخشی درمان VNS بستگی به این دارد که در چه شرایطی درمان می‌شود.
ملاحظات
پس از انجام یک روش VNS باید از نزدیک وضعیت خود را کنترل کنید. اگر در اثر محرک عوارض جانبی شدیدی مانند مشکل در تنفس یا بلع، افزایش خواب آلودگی یا تغییر در ضربان قلب خود مشاهده کردید باید هرچه زودتر به پزشک مراجعه کنید.
همچنین اگر از شما اسکن MRI خواسته شود باید به پزشک خود اطلاع دهید که دستگاه VNS در خود دارید. میدان‌های مغناطیسی موجود در دستگاه MRI می‌توانند باعث گرم شدن بیش از حد سیم‌های تولید کننده پالس به عصب واگوس شما شده و باعث سوختگی پوست شما شوند.
