آیا ارتباطی بین کمبود ویتامین D و افسردگی وجود دارد؟ 

مقدمه

یکی از ویتامین‌های لازم برای بدن ویتامین D است که محلول در چربی است. این ویتامین در نور آفتاب به طور گسترده‌ای وجود دارد. این ویتامین توجه عمومی خیلی از دانشمندان و پزشکان را به عنوان یک درمان بالقوه برای افسردگی جلب کرده است. شاید این سوال برایتان پیش بیاید که آیا این ماده ارزان قیمت می‌‌تواند اثرات و مشکلات افسردگی را کاهش دهد و یا حتی آن را درمان کند؟

برخی تحقیقات توسط پزشکان و دانشمندان نشان می‌‌دهد. افراد مبتلا به افسردگی سطح ویتامین D کمتری نسبت به افرادی که روحیه شاد و سرحال دارند مصرف می‌کنند. اما تا اکنون هیچ مطالعه گسترده‌ و قطعی نشان نداده است که این ویتامین به طور کامل افسردگی را درما می‌‌کند یا خیر.

دلایل و علائم افسردگی می‌تواند بسیار گسترده باشند و به شاخه‌های مختلف تقسیم شوند. به این معنی که اغلب هیچ دارو، ویتامین‌ یا هر درمان مشخصی نمی‌‌تواند آن‌ها را به طور کامل ناپدید کند.

افسردگی و ویتامین D

ویتامین D شاید بتواند میزان افسردگی را کمتر کند. ولی افزایش مصرف این ماده نمی‌تواند علائم افسردگی و خود این بیماری را به طور کامل از بین ببرد. علائم مشابهی مانند افراد مسن، جوانان و افراد مبتلا به بیماری مزمن هم در معرض افسردگی و هم در اثر کمبود ویتامین D هستند.

کناره گیری اجتماعی و عدم مراقبت از خود یکی از عوامل افسردگی است. این رفتار باعث می‌شود افراد مبتلا به افسردگی سطح ویتامین D کمتری نسبت به دیگران داشته باشند. تعامل اجتماعی و رژیم غذایی بهتر ممکن است علائم افسردگی را بهبود بخشد و سطح ویتامین D را افزایش دهد.

افسردگی چیست؟

بیایید نگاهی کوتاه به افسردگی بی‌اندازیم. افسردگی به زبان ساده یک بیماری روانی است که بر روی احساسات، افکار یا رفتارهای فرد تأثیر منفی می‌‌گذارد.

علائم افسردگی

علائم زیر می‌‌تواند  شدت افسردگی را توصیف کند. بعضی افراد مبتلا به افسردگی خفیف هستند. افراد دیگر ممکن است به افسردگی سطح متوسط یا شدید مبتلا شده باشند.

به طور کلی افراد مبتلا به افسردگی ممکن است:

• علاقه خود را به فعالیت‌هایی که زمانی با علاقه انجام می‌دادند از دست دهند.
• در انجام کارها مدام به مشکل بخورند.
• خود را منزوی کنند و از اجتماع دوری کنند.
• خواب و خوراک مناسبی نداشته باشند و مواد مغذی نخورند.
• تفکرات و یا حتی تجربه خودکشی را داشته باشند.

انجمن روانپزشکی آمریکا تخمین می‌‌زند که از هر 15 بزرگسال 1 نفر دچار افسردگی می‌شود. همچنین در آماری جدید تر از هر 6 نفر 1 نفر (6/16 درصد) افسردگی را در طول زندگی خود تجربه می‌‌کنند.

دلایل افسردگی

شروع افسردگی به طور معمول در اواخر بلوغ یا اوایل بزرگسالی رخ داده و تحقیقات نشان می‌‌دهد که افسردگی در خانواده‌ها مخصوصا در این سال‌ها به طور قابل توجهی افزایش پیدا کرده است.

افرادی که دارای خویشاوندان نزدیک (درجه اول) مانند پدر و مادر، خواهر و برادر یا فرزندان مبتلا به افسردگی هستند. به طور قابل توجهی احتمال ابتلا به بیماری افسردگی بیشتری را در خود دارند.

علاوه بر عوامل ژنتیکی، بیوشیمی، عوامل محیطی (سابقه سوء استفاده مواد یا زندگی در محیط نامناسب) و شخصیت (عزت نفس ضعیف یا بدبینی) از عوامل خطرزای بیماری افسردگی هستند.

زنان بیشتر از مردان به افسردگی مبتلا می‌‌شوند. از جمله عوامل دیگر که ممکن است در ایجاد افسردگی نقش داشته باشد. تغییرات هورمونی مربوط به بارداری، قاعدگی و یائسگی احتمال بروز این اختلال را افزایش می‌‌دهد. تخمین زده می‌‌شود که از هر هشت زن یکی در دوره‌ای از زندگی خود دچار افسردگی می‌‌شود.

بررسی بیشتر ویتامین D ؟

ویتامین D نیز به عنوان کلسیفرول شناخته می‌‌شود که یک ماده محلول در چربی است. این بدان معنی است که بدن آن را در کبد و در بافت چربی ذخیره می‌‌کند.

در حالی که برخی از غذاها مانند ماهی قزل آلا، قارچ و زرده تخم مرغ به طور طبیعی ویتامین D دارند غذاهای دیگر با این ماده غنی می‌‌شوند.

این ویتامین همچنین می‌‌تواند به عنوان یک مکمل غذایی مصرف شود و هنگامی که پوست در معرض اشعه ماورا بنفش خورشید قرار می‌‌گیرد بدن ویتامین را سنتز می‌‌کند.

ویتامین D دارای مزایای مختلفی است مثلا وجود این ماده در بدن می‌‌تواند به جلوگیری از بیماری‌هایی مانند راشیتیسم در کودکان و استئومالاسی در بزرگسالان کمک کند. همچنین ویتامین D همراه با کلسیم می‌‌تواند از پوکی استخوان سالمندان جلوگیری کند. همچنین با کاهش التهاب و تنظیم عملکرد ایمنی بدن و متابولیسم گلوکز مرتبط است.

برخی مطالعات نتایج متفاوتی نشان داده‌اند که مکمل ویتامین D می‌‌تواند خطر ابتلا به انواع مختلف سرطان و بیماری‌های قلبی عروقی را در افراد کاهش دهد. به همین ترتیب ارتباط بین ویتامین D و افسردگی نیز نامشخص است.

مطالعات پژوهشی

اداره ملی مکمل‌های غذایی موسسه ملی بهداشت (NIH) گزارش داد که بررسی 14 مطالعه بر روی 31424 بزرگسال نشان داد که سطح پایین این ویتامین با افسردگی مرتبط است اما آزمایشات بالینی از چنین یافته‌هایی پشتیبانی نمی‌‌کند.

در یک متاآنالیز از 9 آزمایش که شامل 4،923 شرکت کننده بزرگسال مبتلا به افسردگی بود. نتایج این آزمایش نشان داد که مکمل ویتامین D علائم اختلال را کاهش نمی‌‌دهد.

طبق NIH این آزمایشات مقادیر مختلفی از ویتامین D (از 10 میکروگرم در روز تا 1000 میکروگرم [40000 واحد بین المللی در هفته] را انجام می‌‌دهد. آن‌ها همچنین مدت مطالعه متفاوت (5 روز تا 5 سال)، میانگین سنی شرکت کنندگان (دامنه ، 22 سال تا 75 سال) و سطح پایه 25 (OH) D داشتند.

نتایج یکی از بزرگترین مطالعات برای بررسی ارتباط بین مصرف ویتامین D و افسردگی در ژورنال انجمن پزشکی آمریکا (JAMA) در آگوست سال 2020 منتشر شد. این کارآزمایی بالینی طی پنج سال انجام شد و در آن 18353 بزرگسال 50 ساله یا بالاتر شرکت داشتند که در ابتدای مطالعه افسردگی یا علائم آن را نداشتند.

در نهایت محققان هیچ تفاوتی از نظر آماری در افزایش یا کاهش افسردگی یا علائم بالینی مربوط به آن در طول مطالعه در شرکت کنندگان که ویتامین D مصرف کردند در مقایسه با افرادی که دارو مصرف کردند نیافتند.

یافته‌ها حاکی از آن است که نباید ویتامین  Dرا آن هم به مقدار زیاد برای جلوگیری از افسردگی بزرگسالان تجویز شود.

کمبود ویتامین D در افراد افسرده

در مجموع تحقیقات در مورد مکمل‌ها و مواد غذایی که ویتامین D دارند و افسردگی نشان می‌‌دهد که بین این دو ارتباط‌هایی وجود دارد اما نه به طور گسترده. به عبارت دیگر در حالی که افراد افسرده ممکن است سطح ویتامین D کمتری داشته باشند اما مصرف زیاد ویتامین D پیشرفت آن‌ها در این بیماری نمی‌‌شود.

اگر علت افسردگی کمبود ویتامین D باشد پس مصرف مکمل برای افزایش سطح احتمالاً علائم و نشانه‌های افسردگی را کاهش داده یا از آن جلوگیری می‌‌کند. البته که باز هم گزارش شده که افرادی که افسردگی دارند معمولا ویتامین D کمتری به بدن خود می‌رسانند. هردو گزینه می‌تواند درست باشد اما نه به طور قطعی.

بر اساس مطالعه‌ای تحت عنوان ویتامین D و افسردگی. افرادی که در معرض کمبود ویتامین D هستند “شامل افراد مسن، نوجوانان، افراد چاق و کسانی که بیماری‌های مزمن دارند.در معرض خطر افسردگی قرار دارند.

دوری از اجتماع ومحیط بیرون

برخی از علائم افسردگی بالینی مانند ترک اجتماعی و مشکلات غذایی ممکن است در کمبود این ویتامین نقش داشته باشند. هنگامی که افراد از نظر اجتماعی کنار می‌‌روند به احتمال زیاد زمان زیادی را در انظار عمومی نمی‌‌گذرانند این بدان معناست که ممکن است در معرض آفتاب مورد نیاز برای تولید مقادیر کافی ویتامین D قرار نگیرند.

افراد مبتلا به افسردگی شدید نیز ممکن است حتی هنگام خواب مشکل داشته باشند و کسانی که به افسردگی خفیف تری مبتلا هستند ممکن است فقط از خانه به محل کار خود بروند و دوباره برگردند اما به ندرت در فعالیت‌های خارج از خانه شرکت می‌‌کنند.

از آنجا که انزوای اجتماعی می‌‌تواند علائم افسردگی را بدتر کند. متخصصان مراقبت‌های بهداشتی به افراد مبتلا به این بیماری توصیه می‌‌کنند که وقت خود را با دیگران بگذرانند. یکی از موارد مثبت بیرون رفتن و قدم زدن این است که افراد خود را در معرض نور خورشید که دارای خاصیت این ویتامین است قرار می‌دهند. افرادی که دچار افسردگی شدند معمولا بیشتر وقت خود را در خانه می‌گزارنند و بیرون نمی‌روند. قابل ذکر است که بیرون رفتن و حتی قدم زدن در یک خیابان یا پارک باعث می‌شود تا افراد افسرده از گوشه گیری و تنهایی خارج شوند.

بیشتر بخوانید: ارتباط ورزش و افسردگی

افسردگی و رژیم غذایی ضعیف

افرادی که با افسردگی دست و پنجه نرم می‌‌کنند نیز در تمرین کافی شاپ برای خود مشکل دارند. این امر آن‌ها را در معرض خطر عدم استفاده از یک رژیم غذایی متعادل قرار می‌‌دهد زیرا ممکن است یک فرد افسرده وقت کافی برای جستجوی محصولات غنی شده با ویتامین D یا خوردن غذاهایی با مقادیر طبیعی ماده نگذارد. به طور خلاصه افراد افسرده ممکن است ناخواسته رفتاری را انجام دهند که باعث کمبود ویتامین D در آن‌ها شود. اما گذراندن وقت در خارج از خانه با دوستان یا تغذیه و داشتن رژیم غذایی مناسب و مفید می‌‌تواند ویتامین D را در بدن افزایش دهد. انجام این کار‌ها یک راهی را برای درمان و رهایی از افسردگی فراهم می‌سازد.