مقدمه

تعیین اینکه فرد دچار کدام اختلالات شخصیتی است می تواند گیج کننده باشد زیرا بسیاری از آنها دارای ویژگی‌های مشابه هستند و گاهی اوقات حتی همدیگر را همپوشانی می کنند. به منظور تمایز بهتر اختلالات در کتابچه تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) انواع اختلالات را در سه گروه دسته بندی کرده‌اند، اختلالاتی که در یک دسته قرار دارند ویژگی شخصیتی مشترکی دارند. ما در این مقاله به توضیح اختلال شخصیتی گروه  B می پردازیم.

براساس آمار موسسه ملی بهداشت روان آمریکا (NIMH)، تعداد 9.1 درصد آمریکایی‌های بالای 18 سال حداقل یک اختلال شخصیتی را دارند.

درک اختلالات شخصیت

شخصیت شما با تفکر، رفتار و احساس شما مشخص می شود. اختلال شخصیت به معنی تفاوت تفکر، احساس یا رفتار اشخاص نیست. بلکه اختلال شخصیت یک انحراف مداوم از انتظارات فرهنگی است که باعث پریشانی می شود و عملکرد افراد را تحت تاثیر قرار می دهد.

10 نوع اختلال شخصیتی وجود دارد که در DSM-5 آنها را به سه گروه مختلف تقسیم کرده‌اند. گروه A به عنوان یک رفتار عجیب و غریب یا غیرعادی تعریف شده است که برآورد می شود 7.2 درصد از بزرگسالان در کشورهای غربی در این دسته قرار دارند. اختلالات شخصیتی گروه C رفتارهای ترسناک و اظطراب آور دارند که 6.7 درصد از بزرگسالان تحت تاثیر آن قرار دارند. اما اختلالات شخصیتی گروه B تفکر یا رفتارهای چشمگیر، بیش از حد احساسی یا غیر قابل پیش بینی دارند و براساس آمار 5.5 درصد بزرگسالان در این دسته قرار دارند.

مانند تمامی اختلالات شخصیتی و خلقی،  ویژگی‌های هر گروه می تواند با هم همپوشانی داشته باشند و برای درمان و مراقبت نیاز به رویکردهای مختلفی باشد.

اختلال شخصیت ضد اجتماعی (Antisocial Personality Disorder)

اختلال شخصیت ضد اجتماعی در DSM-5 این گونه تعریف می شود: فرد مبتلا به این اختلال به صورت فراگیر حقوق دیگران را نادیده می گیرد. این اختلال از زمان کودکی آغاز می شود تا بزرگسالی ادامه دارد. فرد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی همدلی ندارد یعنی نمی تواند خود را در جای شخص دیگری قرار دهد و احساسات آنها را درک کند. آنها اغلب به صورت غیر مسئولانه عمل می کنند، دروغ می گویند، دزدی می کنند، یا مرتبا قانون را زیر پا می گذارند. Antisocial Personality Disorder با رفتار تکانشی، بی پروایی، بی توجهی به امنیت خود یا دیگران و عدم پشیمانی از آسیب‌های که به دیگران وارد می کند همراه است. پزشکان از این علائم برای تشخیص بیماری استفاده می کنند.

اختلال شخصیت مرزی (Borderline Personality Disorder)

اختلال شخصیت مرزی با مشکلات خاصی در روابط بین فردی، خود انگاری، احساسات، رفتارها و تفکر همراه است. افراد مبتلا به این اختلال شخصیتی معمولا روابط ناپایدار دارند و همیشه مستعد بحث و جدال هستند. آنها به طور مشخص از رها شدن می ترسند و تصویری کاملا منفی از خود دارند. افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی اغلب می گویند احساس می کنند روی یک غلتک عاطفی هستند و در عرض چند دقیقه از حالت سرخوشی به افسردگی حالت روحی آنها تغییر می کند.

یکی دیگر از علائم برجسته اختلال شخصیت مرزی تمایل به انجام رفتارهای پرخطر است مانند سوء استفاده از الکل یا مواد مخدر، رابطه جنسی ناشایست، پرخوری یا خودزنی (مانند زخم کردن بدن خود یا اقدام به خودکشی).

اختلال شخصیتی خودشیفته (Narcissistic Personality Disorder)

از ویژگی‌های کلیدی اختلال شخصیت خود شیفته عدم همدلی و انجام رفتار خاص برای جلب توجه است. افراد مبتلا به این اختلال اغلب خود را استثنایی می دانند و انتظار دارند دیگران آنها را مدام تشویق کنند. آنها خواهان توجه بیش از حد، سوء استفاده از دیگران و عدم توانایی درک دیگران و یا نمی توانند همدلی خود را به دیگران نشان دهند.

افراد مبتلا به اختلال شخصیت خود شیفته همچنین در مورد موفقیت‌های خود اغراق می کنند و خود را قدرتمند، جذاب و موفق تصور می کنند. در حالی که آنها هیچ توجه‌ای به احساسات و نیازهای دیگران ندارند، اما اغلب انتظارات غیر منطقی از دیگران دارند و می خواهند برای آنها هر کاری انجام دهند. حسادت نسبت به دیگران برای آنها کاری عادی است، همچنین آنها اعتقاد دارند که دیگران به آنها همیشه حسادت می کنند.

اختلال شخصیت نمایشی (Histrionic Personality Disorder)

بارزترین مشخصه اختلال شخصیت هیستریونیک تغییر سریع بین ابراز احساسات و انجام رفتار برای جلب توجه است. افراد مبتلا به این اختلال وقتی مورد توجه زیاد دیگران قرارمی گیرند خوششان نمی آید ولی بلافاصله دوباره رفتار اغواگرانه و تحریک آمیز جنسی برای جلب توجه دوباره افراد انجام می دهند. آنها دوست دارند همیشه در مرکز توجه باشند.

علت اختلال شخصیتی

شخصیت شما، نحوه تفکر، احساس و رفتارتان تا حد زیادی در دوران کودکی شکل می گیرد. خلق و خو، محیط و تجربیات شخصی شما همه با هم کار می کنند تا شخصیت‌تان را شکل دهند. دلیل دقیق اینکه اختلالات شخصیتی ایجاد می شود هنوز مشخص نیست اما اعتقاد بر این است که ژنتیک بر اختلالات شخصیتی تاثیر می گذارند و این نشان می دهد که مزاج ما ممکن است تا حدی از والدین‌مان به ما به ارث رسیده باشد. طبق تحقیقات دانشکده پزشکی دانشگاه لوئیزویل، برخی از ناهنجاری‌های مغزی در افراد مبتلا به اختلال شخصیتی گروه B وجود دارد. این موضوع نشان دهنده این است که این بیماری ممکن است از بدو تولد ذاتا در وجودافراد این وجود دارد و این اشخاص  مستعد این اختلالات هستند.

آسیب‌های دوران کودکی، سوء استفاده، هرج و مرج، بی ثباتی یا سابقه خانوادگی اختلالات شخصیتی نیز از عوامل موثر در این اختلالات هستند.

چگونگی تشخیص

از اینکه وسوسه شوید تا اختلالات شخصیتی را در خود یا عزیزانتان تشخیص دهید به صورت جدی پیشگیری کنید. فقط یک متخصص بهداشت روان آموزش دیده می تواند بر اساس بررسی و توصیف علائم به طور دقیق تشخیص دهد فرد این اختلال را دارد یا نه. اگر فکر می کنید شما یا یکی از عزیزانتان اختلال شخصیت دارید، با پزشک خود صحبت کنید. تشخیص شامل معاینه فیزیکی، ارزیابی روانپزشکی و برآورده سازی معیارهای خاص مشخص شده در DSM-5 است.

درمان

درمان می تواند کمک زیادی به شما برای دستیابی به زندگی با کیفیت بهتر کند. دو روش درمانی رایج در اختلال شخصیتی گروه B روان درمانی و دارو درمانی است. اگر شرایط شما به نحوی باشد که پزشکان تشخیص دهند نیاز به بستری شدن دارید باید حتما برای درمان بستری شوید.

روان درمانی

معمولاً بهترین درمان اختلالات شخصیتی روان درمانی است که به آن گفتگوی درمانی یا مشاوره نیز گفته می شود. شما ممکن است در این روش برخی مهارت‌های زندگی را بیاموزید که به شما کمک می کند با احساسات خود کنار بیایید و در عین حال یاد بگیرید که چگونه به طور مناسب پاسخ دهید و روابط خود را مدیریت کنید.

بیشترین روش‌های روان درمانی که برای اختلال شخصیتی گروه B مورد استفاده قرار می گیرند عبارتند از:

  • رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT)
  • رفتار درمانی شناختی (CBT)
  • روانکاوی
  • گروه درمانی

آموزش خودآموز و مهارت‌های مقابله‌ای نیز از قسمت‌های مهم روان درمانی هستند.

داروها

اگرچه هیچ دارویی برای درمان اختلالات شخصیتی وجود ندارد که توسط سازمان غذا و دارو تأیید شده باشد اما می توان از داروها افسردگی، اضطراب یا اختلال دوقطبی برای درمان این اختالات استفاده کرد. این داروها به شرح زیر هستند:

داروهای ضد افسردگی: اگر علائم افسردگی مانند ضعف روحیه، عصبانیت، ناامیدی، بی ارزشی یا تحریک پذیری داشته باشید می توانید از داروهای ضد افسردگی استفاده کنید.

داروهای ضد اضطراب: اگر اضطراب دارید یا مشکل بی خوابی دارید. داروهای ضد اظطراب می تواند به کاهش علائم‌تان کمک کند.

آنتی سایکوتیک: برای افرادی که دچار روان پریشی یا اضطراب شدید هستند، داروهای ضد روان پریشی ممکن است به آنها در عادی سازی خلق و خوی کمک کند.

تثبیت کننده‌های خلق و خو: این داروها می توانند به تعادل روحیه شما کمک کنند به طوری که نوسانات خلقی کمتر شود. همچنین ممکن است به کاهش رفتار تکانشی و پرخاشگری  شما کمک کند.