مقدمه

خماری در افراد بر اثر عوامل مختلفی از جمله تاثیر مستقیم الکل بر سیستم‌های بدن و همچنین سایر عوامل مرتبط با رفتار نوشیدن ایجاد می‌شود.

اگر چه تاثیر مستقیم مصرف بیش از حد الکل بر بدن بیشتر خماری را ایجاد می‌کند، علائم دیگری نیز ایجاد می‌شود که ناشی از خروج الکل از بدن می‌باشد مانند اثرات متابولیت‌های تولید شده در هنگام مصرف الکل، سایر مواد شیمیای در نوشیدنی‌های الکلی، رفتار‌های مرتبط با نوشیدن و خصوصیات شخصی هر یک از نوشیدنی‌ها.

اثرات مستقیم الکل بر بدن افراد

مصرف الکل یک سری تاثیرات مستقیمی بر بدن دارد که به شرح زیر است:

کمبود آب در بدن و عدم تعادل الکرولیت‌ها

از آن جا که مصرف الکل تولید ادرار را افزایش می‌دهد، منجر به کم آبی و دفع آب بدن می‌شود. که در نهایت باعث بروز بسیاری از علائم خماری از جمله تشنگی، ضعف، خشکی غشاهای مخاطی، سرگیجه و سبکی سر می‌شود علاوه بر این‌ها تعریق، استفراغ و اسهال نیز ممکن است رخ بدهد در نتیجه نوشیدن بیش از حد الکل، باعث می‌شود تا بدن مایعات و الکترولیت‌هایی بسیاری را از دست بدهد.

اختلالات دستگاه گوارش

 الکل زیاد می تواند باعث ورم معده، تحریک معده و روده، التهاب غشای معده و تاخیر در تخلیه معده شود. همچنین باعث ایجاد کبد چرب، اسید معده و ترشحات لوزالمعده و روده شود. تمامی این‌ها در نهایت منجر به درد‌های شکمی، حالت تهوع و استفراغ می‌شوند.

قند خون پایین

مصرف الکل از تولید گلوکز در بدن جلوگیری و ذخایر گلوکز ذخیره شده در کبد را تخلیه می‌کند. از آن جا که گلوکز منبع اصلی انرژی مغز می‌باشد، کاهش قند خون می‌تواند علائم خستگی، ضعف و اختلالات خلقی را که هنگام خماری تجربه می‌شود، ایجاد می‌کند.

اختلال در خواب و سایر ریتم‌های بیولوژیکی

خواب ناشی از خوردن الکل معمولاً خوابی کوتاه و کیفیت کمی نسبت به خوب طبیعی دارد. این می‌تواند باعث خستگی ناشی از خماری شود.

الکل همچنین می‌تواند ریتم دمای روزانه بدن، ترشح شبانه هورمون‌های رشد و ترشح کورتیزول را مختل کند، همه این‌ها می‌تواند منجر به علائم نوع جت لگ (اختلالات فیزیولوژیکی در بدن)، در هنگام خماری شود.

سردرد

مسمومیت با الکل می تواند منجر به گشاد شدن رگ‌های خونی شود، که باعث ایجاد سردرد می شود. مصرف الکل همچنین بر هیستامین، سروتونین و پروستاگلاندین‌ها تاثیر می گذارد، این هورمون‌ها در بروز سردرد نقش دارند.

ترک الکل

نوشیدن زیاد الکل سیستم عصبی مرکزی را افسرده می کند. هنگامی که الکل از بدن خارج می شود، سیستم عصبی مرکزی به حالت بیش فعالی و نامتعادلی در می‌آید که می تواند باعث لرزش و ضربان قلب سریع مرتبط با خماری شود. بسیاری از علائم  نشانه‌های خماری با علائم سندرم ترک الکل همپوشانی دارند.

اثرات متابولیت‌های الکلی: الکل توسط الکل دهیدروژناز (ADH) و آلدهید دهیدروژناز (ALDH) متابولیزه می شود که آنزیم‌ها مولکول‌های الکل را می شکنند تا بتوانند از بدن دفع کنند. الکل توسط ADH به استالدئید متابولیزه می‌شود و سپس به استات بیشتری تجزیه می‌شود. برخی از افراد دارای انواع ژنتیکی ALDH هستند که باعث می شود استالدئید در بدن تجمع یابد و اثرات سمی ایجاد کند. محققان معتقدند اگر چه استالدئید در بدن به صفر برسد و دیگر وجود نداشته باشد، باز هم اثرات سمی خود را ایجاد می کند و در دور‌های خماری تاثیر گذار می‌باشد.

تاثیر عوامل غیر الکلی

عواملی غیر از الکل وجود دارند که می‌توانند در خماری نقش داشته باشند، برخی از آن‌ها عبارتند از:

مواد ترکیبی و شیمیایی

بیشتر نوشیدنی‌های الکی حاوی ترکیبات شیمیایی هستند که به عنوان ترکیب کننده شناخته می‌شوند و به طعم، بو و ظاهر نوشیدنی رنگ و لعاب می‌دهند. این ترکیبات می‌توانند به علائم خماری کمک کنند. تحقیقات نشان داده است که نوشیدنی‌هایی که اساس آن‌ها الکل خالص می‌باشد، مانند جین یا ودکا، اثرات خماری کمتری دارند. نوشیدنی‌هایی که حاوی ترکیبات بیشتری هستند، مانند ویسکی، براندی و شراب قرمز علائم خماری بیشتری ایجاد می‌کنند.

استفاده از سایر دارو‌ها

افرادی که زیاد می‌نوشند اغلب از دارو‌های دیگری نیز استفاده می‌کنند و یا بسیاری از آن‌ها سیگار می‌کشند. این مواد می‌توانند علائم مربوط به نوع خمار خود را نیز ایجاد کنند. اگر چه استفاده از ماری جوانا، کوکائین و سایر مواد مخدر می‌تواند در شرایط منجر به خماری نقش کمکی داشته باشند، اما تاثیرات دقیق آن بر روی خماری الکل مشخص نیست.

تاثیرات شخصی

برخی تحقیقات وجود دارد که ویژگی‌های شخصیتی را نشان می‌دهد، مانند خجالتی بودن، که احساس خماری را تشدید میکند و فرد احساسی خستگی می‌کند. رویداد‌های منفی زندگی و احساس گناه نیز با تجربه خماری بیشتر همراه می‌باشد. افرادی که در معرض خطر بیشتری از ابتلا به اعتیاد به الکل هستند نیز علائم حاد خماری بیشتری را تجربه می‌کنند.

سابقه خانوادگی

افرادی که سابقه خانوادگی اعتیاد به الکل دارند، در مقایسه با افرادی که سابقه خانوادگی اعتیاد به الکل ندارند، تمایل به افزایش علائم خماری دارند. این در حالی است که افراد با سابقه خانوادگی اعتیاد به الکل، به طور کلی بیشتر از کسانی که سابقه خانوادگی ندارند الکل مصرف می‌کنند.

سخن پایانی

اگر چه عوامل زیادی می‌توانند در بروز علائم خماری نقش داشته باشند، اما دو عامل اصلی کم آبی و اثرات مسمومیت (سمی) الکل بر سیستم بدنی بسیار حائز اهمیت می‌باشند که کمبود آب بدن با نوشیدن آب یا نوشیدنی‌های ورزشی که جایگزین الکترولیت‌ها می‌شوند تا حدودی رفع می‌شود. اما تنها زمان می‌تواند اثرات سمی الکل را بر روی سیستم عصبی مرکزی و دستگاه گوارش از بین ببرد.