مقدمه
کاردیومیوپاتی استرس نوعی بیماری که در آن فشار روحی یا جسمی شدید باعث ضعیف شدن سریع و گاهی شدید عضلات قلب می‌شود. عوامل استرس‌زای عاطفی مانند غم، ترس یا حیرت باعث این وضعیت می‌شوند. البته شرایط جسمی مانند آسم یا درد ناشی از یک حادثه نیز می‌تواند باعث ایجاد این بیماری گردد.
کاردیومیوپاتی استرس به عنوان “سندرم قلب شکسته” یا کاردیومیوپاتی تاکوتسوبو نیز شناخته می‌شود. اگرچه ممکن است عوارضی این بیماری داشته باشد. اما افراد مبتلا به این بیماری معمولاً طی دو هفته بهبودی کامل پیدا می‌کنند. همچنین برخلاف سایر بیماری‌های قلبی، هیچ آسیب دائمی به قلب نمی‌رسد. این بیماری در هر سنی ممکن است اتفاق بیفتد اما بیشتر در زنان دیده می‌شود. این بیماری یک نوع نادر از کاردیومیوپاتی است. طبق نظریه دانشگاه قلب و عروق آمریکا، 15 تا 30 مورد از این بیماری در هر 100000 بیماری قلبی، هر ساله در ایالات متحده رخ می‌دهد. با این حال، این تعداد می‌تواند بیشتر باشد، زیرا حالت‌های خفیف گزارش نمی‌شوند یا تحت درمان پزشکی قرار نمی‌گیرند.
علائم
اکثر علائم کاردیومیوپاتی استرس شبیه به علائم حمله قلبی است و می‌تواند به طور ناگهانی رخ دهد. برخلاف حمله قلبی، که سلول‌های قلب را از بین می‌برد، این شکل از کاردیومیوپاتی سلول‌های قلب را به طور موقت بی حس می‌کند. این موضوع باعث می‌شود که قلب با سرعت بیشتری بهبود یابد. علائم رایج این بیماری به شرح زیر است:
- تنگی نفس
- درد قفسه سینه
- حالت تهوع
- استفراغ
- خستگی
- فشار خون پایین
- سرگیجه
- ضربان قلب نامنظم
- شوک کاردیوژنیک (ناتوانی قلب در پمپاژ خون کافی برای پاسخگویی به خواسته‌های بدنتان)
تشخیص
هنگام تشخیص، کاردیومیوپاتی استرس ممکن است به دلیل علائم مشترکی با حمله قلبی دارد به عنوان حمله قلبی تشخیص داده شود. در برخی موارد الکتروکاردیوگرام (ECG) حتی ممکن ناهنجاری‌هایی در قلب فرد مبتلا به کاردیومیوپاتی استرس مانند قلب شخصی که دچار حمله قلبی شده است را نشان دهد.
در بیشتر موارد این وضعیت کشنده نیست و افرادی که به آن مبتلا می‌شوند فقط برای بهبودی کامل به استراحت و پشتیبانی کافی نیاز دارند. با این حال، در موارد نادر، می‌تواند عوارضی مانند نارسایی قلبی یا فشار خون پایین را ایجاد کند. برای اطمینان از تشخیص صحیح، یک پزشک متخصص باید موارد زیر را بررسی کند:
- اینکه هیچ مدرکی در مورد انسداد عروق کرونر وجود ندارد (این یکی از شایعترین دلایل حمله قلبی است)
- اگر در عضلات بطن چپ حرکتی غیرعادی یا بالون وجود داشته باشد (بخشی از استرس قلب کاردیومیوپاتی را تحت تأثیر قرار می‌دهد)
- اگر کمی بیومارکرهای قلبی افزایش یابد (موادی که قلب آسیب می‌بیند یا تحت فشار قرار می‌گیرد در خون آزاد می‌شود)
- اگر یک محرک احساسی یا جسمی، یا ترکیبی از هر دو، اندکی قبل از بروز بیماری رخ داده باشد (این اجباری نیست)
- اگر یائسه هستید. آمار نشان می‌دهد زنانی که یائسه هستند در معرض خطر بالایی از ابتلا به این بیماری هستند.
- کاردیومیوپاتی استرس همیشه ناشی از یک رویداد استرس‌زا نیست. در بعضی از موارد هیچ عامل محرکی وجود ندارند.
علل
علت دقیق کاردیومیوپاتی استرس مشخص نیست. تحقیقات نشان می‌دهد که افزایش ناگهانی هورمون‌های استرس مانند آدرنالین می‌تواند عضلات قلب را بی حس کند. این موضوع باعث ایجاد تغییراتی در سلول‌های عضلات قلب می‌شود. همچنین باعث بالون شدن بطن چپ و تغییر شکل می‌شود و از عملکرد صحیح قلب جلوگیری می‌کند.
کلمه “”takotsubo از یک تله هشت پا ژاپنی گرفته شده است. شکل بطن چپ در هنگام وقوع شبیه تله است. به همین دلیل این بیماری به نام کاردیومیوپاتی تاکوتسوبو یا سندرم تاکوتسوبو نیز شناخته می‌شود. کاردیومیوپاتی استرس اغلب توسط فشارهای روحی یا جسمی ایجاد می‌گردد. عوامل استرس‌زای احساسی که ممکن است منجر به کاردیومیوپاتی استرس شوند عبارتند از:
- مرگ عزیزی
- از دست دادن شغل
- یک غافلگیری ناگهانی مانند یک مهمانی غافلگیر کننده
- ضرر مالی
- حمله کردن حیوانات
- زندگی در یک فاجعه طبیعی
عوامل استرس‌زای جسمی مانند بیماری یا عمل جراحی نیز دلیل اصلی بروز این بیماری هستند. برخی از عوامل جسمی عبارتند از:
- افت ناگهانی فشار خون
- یک تصادف جدی
- یک بیماری حیاتی
- تجربه درد شدید
- عمل جراحی
انواع
کاردیومیوپاتی استرس را می‌توان به دو نوع اولیه و ثانویه تقسیم کرد:
اولیه
فرد مبتلا به فرم اولیه کاردیومیوپاتی استرس هنوز تحت مراقبت‌های بهداشتی قرار نگرفته است و به طور معمول با داروهای ضد انعقاد مانند آسپرین درمان می‌شود.
ثانوی
فردی که به فرم ثانویه این بیماری مبتلا می‌شود، معمولاً در نتیجه یک بیماری دیگر مانند افت فشار خون یا ورم حاد ریوی تحت نظارت بهداشتی است. این امر اغلب تشخیص کاردیومیوپاتی استرس را دشوارتر می‌کند.
چه کسی در معرض خطر است؟
- کاردیومیوپاتی استرس در زنان تا 9 برابر بیشتر از مردان است. همچنین سن در تعیین اینکه چه کسی در معرض خطر ابتلا به این بیماری است نقش زیادی دارد.
- تصور می شود افراد بالای 50 سال بیشتر در معرض خطر هستند، اگرچه ممکن است در سنین پایین‌تر نیز رخ دهد.
- همچنین تصور می‌شود که زنان یائسه در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری هستند. به خصوص اندکی پس از آنکه استرس عاطفی ناگهانی و شدیدی را تجربه می‌کنند.
برخی از شرایطی که ممکن است شما را در معرض خطر بیماری قرار دهد شامل موارد زیر است:
- دیابت: تحقیقات نشان می‌دهد که 10 تا 15 درصد از افرادی که دیابت نوع 2 دارند، به کاردیومیوپاتی استرس مبتلا می‌شوند.
- آسم: حمله آسم یکی دیگر از عوامل محرک احتمالی است. این شرایط ممکن است پس از مداخله جدی پزشکی مانند لوله گذاری رخ دهد.
- اختلال مصرف حشیش: کسانی که با اختلال مصرف حشیش سر و کار دارند در معرض خطر افزایش ابتلا به این بیماری قرار دارند.
درمان
کاردیومیوپاتی استرس هیچ آسیب دراز مدتی به قلب بیمار وارد نمی‌کند. بهبودی از این بیماری معمولاً چند روز تا چند هفته طول می‌کشد. درمان این بیماری از فردی به فرد دیگر متفاوت است و معمولاً به شدت علائم فرد بستگی دارد. داروهایی مانند مسدود کننده‌های بتا و مهار کننده‌های ACE ممکن است برای بیمارانی که علائم شدیدتری دارند تجویز شود.
ترکیبی از آلفا و بتا بلاکرها نیز ممکن است به عنوان یک برنامه درمانی طولانی مدت برای جلوگیری از تکرار مجدد تجویز شود. آلفا و بتا بلاکرها به کاهش اثرات هورمون‌های استرس بر قلب کمک می‌کنند. حتی پس از بهبود کامل، ممکن است بیماری مجدداً عود کند. این بیماری در موارد خاص می‌تواند تهدید کننده زندگی باشد. ضعیف شدن عضلات قلب ممکن است عوارض دیگری مانند نارسایی قلبی و فشار خون پایین را ایجاد کند.
کنار آمدن
کاردیومیوپاتی استرس یک بیماری برگشت پذیر است. این بدان معنا که قلب بسیاری از افراد طی چند هفته با درمان پزشکی یا حتی بدون درمان به حالت طبیعی برمی‌گردد. شناختن چیزهایی که باعث استرس می‌شوند و مدیریت آنها بسیار مهم است. همچنین باید تا زمان بهبودی کامل عوامل استرس‌زا را به حداقل برسانید. 10 تا 15 درصد افرادی که به این بیماری مبتلا شده‌اند مجدداً به آن مبتلا می‌شوند.
کنترل استرس نه تنها یک روش عالی برای کنار آمدن با شرایط، بلکه برای سلامت کلی شما نیز عالی است. در اینجا چند روش برای انجام این کار آورده شده است:
- رژیم متعادل داشته باشید
- به طور منظم تمرین کنید
- از استرس‌هایی که بر آنها کنترل دارید خلاص شوید
- بعضی چیزها را از بشقاب خود بردارید
- درباره احساسات خود صحبت کنید
