4 سوگیری مغرضانه ذهنی که می‌تواند بر سلامتی شما تأثیر بگذارد 

مقدمه

همه ما در مورد سلامتی و روابط خود اشتباه می‌کنیم. تصمیمات بد ممکن است برای هر کس اتفاق بیفتد. برخی از این خطاها نسبتاً جزئی هستند‌. اما برخی از تصمیمات ما تأثیر منفی طولانی مدت بر سلامت جسمی ‌و عاطفی ما خواهد گذاشت. آنچه ممکن شما ندانید این است که این اشتباهات ذهنی غالباً ناشی از سوگیری مغرضانه ذهنی است.

در اینجا نگاهی دقیق‌تر به چگونگی تأثیر سوگیری‌های ذهنی در تصمیم گیری‌های روزمره که می‌تواند بر سلامتی شما تأثیر بگذارد‌، می‌اندازیم. از انتخاب‌های کوچک مانند آنچه برای ناهار بخورید گرفته تا تصمیمات بزرگتری که می‌تواند برای زندگی شما عواقب مادام العمر داشته باشند همه تحت تاثیر این سوگیری‌ها هستند.

بخوانید: “10 سوگیری شناختی که باعث تحریف تفکر می‌شود” 

تعصب تأیید

این تعصب باعث می‌شود شما فقط به توصیه‌هایی که باورهایتان را تایید می‌کنند، گوش دهید. مردم تمایل طبیعی دارند که به جستجوی اطلاعاتی بپردازند که دانسته‌ها آن را تایید می‌کند. این پدیده به عنوان سوگیری تأیید شناخته می‌شود. تعصب تایید توضیح می‌دهد که چرا ما اغلب به اخبار‌ها که اعتقاد ما را تایید می‌کنند بیشتر اعتماد می‌کنیم. در حالی که اخبارهای که شامل نگاه مغایر با نگاه ما است را تنزیل می‌کنیم.

اما این سوگیری تأیید چگونه بر سلامتی‌مان تأثیر می‌گذارد؟ ما تمایل داریم که بر روی اخبار یا گزارش‌های تحقیقاتی که سلامت فعلی و گزینه‌های زندگیمان را را تقویت می‌کنند متمرکز شویم. در حالی که اطلاعات مفید و مرتبط را که با رفتار‌، عادت‌ها‌، ترجیحات و انتخاب‌های ما مغایرت دارد‌، کنار می‌گذاریم. به عنوان مثال‌، اگر هفته‌ای چند بار ورزش می‌کنید و مابقی هفته را را پشت میز می‌نشینید‌. ممکن است تمایل بیشتری داشته باشید که گزارش‌های بهداشتی را  که در مورد نشستن زیاد پشت میز و آسیبی که به سلامتی وارد می‌شود، هشدار می‌دهند را نادیده بگیرید.

چگونگی غلبه بر تعصب تایید

صرف آگاهی از سوگیری تأیید‌، نقطه عالی برای شروع است. دفعه بعدی که متوجه شدید اطلاعات را رد می‌کنید زیرا این اطلاعات اعتقاد شما را تأیید نمی‌کند، کمی ‌وقت را صرف تجزیه و تحلیل کنید که چرا خیلی سریع آن را رد می‌کنید.

به چالش کشیدن پیش فرض‌های شما می‌تواند راهی عالی برای گسترش ذهن و کاوش در روش‌های جدید تفکر باشد. ممکن است اطلاعات مخالف را بپذیرید. اگرچه این لزوماً به این معنی نیست که برای مطابقت با آن باید زندگی خود را تغییر دهید. در عوض‌، به دنبال تغییرات کوچکی باشید که می‌توانید در برنامه روزمره خود ایجاد کنید. که در نهایت این برنامه‌ها منجر به بهبود سلامتی شما می‌شود.

مطمئناً نیازی به عجله و خرید میز ایستاده ندارید فقط به این دلیل که یک مقاله خبری را خوانده‌اید که ادعا می‌کند نشستن برای شما مضر است. با این وجود می‌توانید سعی کنید آگاهی بیشتری نسبت به میزان نشستن در روز خود داشته باشید و به دنبال فرصت‌هایی برای برخاستن و حرکت باشید.

تعصب خوش بینی

تعصب خوش بینی باعث می‌شود در مورد سلامتی خود بیش از حد خوش بین باشید. افراد مبتلا به این سوگیری مغرضانه ذهنی نسبت به موفقیت و سلامتی خود بیش از حد خوش بین هستند. پدیده‌ای که غالباً به عنوان سوگیری خوش بینی یا توهم آسیب ناپذیری شناخته می‌شود. اگر از مردم بخواهید که تخمین بزنند که چقدر ممکن دچار یک حادثه، بیماری جدی، طلاق یا بیکاری می‌شوند. به احتمال زیاد، وقوع این اتفاقات برای خود را بسیار کم در نظر می‌گیرند.

مردم به احتمال زیاد باور دارند که زندگی آنها با رویدادهای مثبتی مانند درآمد بالا‌، داشتن خانه‌های شخصی و زندگی طولانی پر خواهد شد. این تعصب به این معنی است که ما احتمالاً اعتقاد داریم که انجام رفتارهای ناسالم یا خطرناک تأثیر منفی بر سلامتی ما نخواهد داشت. این امر به ویژه در صورتی صادق است که معتقد باشیم نتایج منفی نادر یا بعید است.

به عنوان مثال‌، اگر معتقد باشید که سرطان پوست یک بیماری نادر است‌. احتمال در زمان برنز کردن بدنتان از کرم ضد آفتاب استفاده نخواهید کرد. با این کار‌، شما نه تنها شیوع کلی سرطان پوست را دست کم می‌گیرید‌. بلکه تعصب خوش بینی باعث می‌شود که مسائل بهداشتی که جلوگیری می‌کند از ابتلا به سرطان پوست را رعایت نکنید. خوش بین بودن چیز بدی نیست. داشتن یک دیدگاه مثبت و اعتقاد به اینکه اقدامات ما می‌توانند تغییری ایجاد کنند‌، غالباً چیزی است که ما را به دنبال اهداف و فعالیت‌های سالم می‌اندازد. اما این خوش بینی باید منطقی باشد.

چگونگی غلبه بر تعصب خوش بینی

محققان دریافته‌اند که غلبه بر تعصب خوش بینی بسیار دشوار است. در یک مطالعه که سعی شده بود تعصب شرکت کنندگان را از طریق روش‌های مختلف (مانند ذکر فاکتورهای خطر) کاهش دهند‌. تمام روش‌هایی که برای کاهش تعصب در نظر گرفته شدند منجر به افزایش این سوگیری ذهنی شدند.

یک استراتژی که ممکن است کارساز باشد‌، شامل مقایسه خود با افراد بسیار نزدیک یا شبیه شما است. به عنوان مثال‌، اگر دوستان نزدیک و اعضای خانواده‌ای دارید که به سرطان پوست مبتلا شده‌اند‌، ارزیابی شما از خطر این سرطان واقع بینانه‌تر می‌شود.

غفلت از احتمال

غفلت از احتمال به معنی نگرانی از خطرات بعید و نادیده گرفتن خطرات احتمالی است. وقتی افراد تصمیم می‌گیرند، تمایل دارند که احتمال هر رخدادی را نادیده بگیرند. این حالت به ویژه در زمان مواجهه با عدم اطمینان بیشتر اتفاق می‌افتد.

به عنوان مثال‌، اکثر مردم هر بار که اتومبیل خود را روشن می‌کنند هیچ ترسی از تصادف و مرگ ندارد. در حالی که بسیاری از افراد هنگام پرواز با هواپیما اضطراب قابل توجهی را تجربه می‌کنند. با وجود این واقعیت که احتمال مرگ در یک تصادف رانندگی بسیار بیشتر از مرگ در یک سقوط هواپیما است.

کاس سونستاین‌، روانشناس اجتماعی‌، این سوگیری شناختی را به عنوان غفلت از احتمال نامگذاری کرد. او می‌گوید این سوگیری مغرضانه ذهنی، باعث می‌شود مردم خطرهای کوچک را بیش از حد برآمده کنند یا به راحتی آنها را نادیده بگیرند. تعصب می‌تواند تصمیمات روزمره‌، از جمله تصمیمات مربوط به سلامتی شما را تحت تأثیر قرار دهد.

محققان بررسی کرده‌اند که چگونه غفلت احتمالی بر تصمیمات مردم برای بستن کمربند ایمنی در ماشین تأثیر می‌گذارد. افراد گاهی نگران می‌شوند که در صورت تصادف در جایی که ماشینشان در زیر آب گیر کرده یا در شعله‌های آتش فرو رفته باشد‌، بستن کمربند ایمنی باعث خطر بیشتری برایشان ‌شود. در حالی که احتمال اینکه این دو موقعیت اتفاق بیفتد نسبت به تصادف معمولی بسیار کم است. با این وجود سوگیری غفلت ممکن است باعث شود مردم  احتمال وقوع این حادثه را بیش از حد بدانند یا یا احتمال سناریوهای بسیار محتمل تصادف را نادیده بگیرند.

این برآوردهای بیش از اندازه می‌تواند منجر به عدم موفقیت در تصمیم‌گیری‌های مربوط به سلامتی شود. مثلا در مثال بالا، اگر افراد در هنگام رانندگی کمربند ایمنی را ببنند، احتمال حفظ جانشان در صورت تصادف بسیار زیاد است.

مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها ایالات متحده  می‌گوید‌، علی رغم اینکه استفاده از کمربند ایمنی موثرترین راه برای کاهش آسیب‌ها و تلفات جانی در تصادفات رانندگی است‌. اما میلیون‌ها بزرگسال آمریکایی از کمربند ایمنی در وسایل نقلیه خود در هنگام رانندگی استفاده نمی‌کنند.

چگونگی غلبه بر غفلت از احتمال

در مورد همه رویدادها آمار دقیق وجود ندارد. اما خودتان می‌توانید کمی وقت بگذارد و احتمال گزینه‌های مختلف را بسنجید. به دقت به احتمالات مربوط به هر سناریو نگاه کنید تا یک تصمیم درست بگیرید. پیروی از دستورالعمل‌های بهداشتی ارائه شده توسط متخصصان پزشکی می‌تواند به شما در تصمیم‌گیری درست کمک کند.

ترس از ضرر ناشی از ایجاد تغییر

شما احتمالاً هر ساله گزینه‌های بیمه درمانی خود را مرور می‌کنید تا مشخص کنید کدام برنامه برای شما و خانواده شما بهترین است. آیا شما به برنامه فعلی خود پایبند هستید یا با یک برنامه جدید همراه هستید؟ چه چیزی باعث تغییر تصمیم شما می‌شود؟

یک سوگیری مغرضانه ذهنی که می‌تواند بر روی گزینه‌ای که انتخاب می‌کنید تأثیر بگذارد، سوگیری وضعیت موجود شناخته است. مردم تمایل دارند که چیزها ثابت بمانند، حتی اگر ایجاد تغییراتی به طور بالقوه منجر به منافع بزرگی شود. افراد مستعد این هستند که به آنچه می‌دانند پایبند بمانند تا اینکه در امر ناشناخته ریسک کنند.

یک مطالعه نشان داد که در حالی که کارگران جوان تمایل بیشتری به استفاده از یک برنامه بهداشتی دارند که دارای حق بیمه و کسورات کمتری است‌. اما کارگران مسن کمتر احتمال دارد که نوع بیمه خود را تغییر دهند، آنها  ترجیح می‌دهند به برنامه‌های قدیمی‌”آزمایش شده و واقعی” خود پایبند باشند.

سوگیری وضع موجود یکی از دلایلی است که افراد نزدیک به سن بازنشستگی اغلب تمایل کمتری برای تغییر به یک طرح بهداشتی بالقوه بهتر دارند. ضررهای احتمالی بیشتر در ذهن افراد نمایان می‌شود و باعث می‌شود افراد بیشتر تأکید بر جلوگیری از ضرر نسبت به حداکثر رساندن منافع داشته باشند. این مسئله به ویژه هنگامی‌که افراد به سن بازنشستگی نزدیک می‌شوند و احساس می‌کنند بیشتر در معرض خطر و زمان کمتری برای جبران اشتباهات احتمالی هستند‌، افزایش می‌یابد.

چگونگی غلبه بر سوگیری وضعیت موجود

سوگیری وضعیت موجود می‌تواند بر سلامتی شما تاثیر منفی بگذارد. به عنوان مثال ممکن شما فقط به یک پزشک خاص برای بیماری خود مراجعه کنید که دانش کمی نسبت به بیماریتان دارد. دلیل این کار شما نیز فقط ترس از تغییرات است. البته سوگیری وضعیت موجود برخی از مزایای محافظت از سلامتی را دارد. این سوگیری باعث به حداقل رساندن خطر نیز می‌شود. به این صورت که باعث می‌گردد افراد کمتر دچار خساراتی شوند که می‌تواند بر سلامت جسمی و روحی آن تاثیر منفی بگذارد.

سخن پایانی

تصمیماتی که هر روز می‌گیرید می‌تواند تأثیرات جزئی و عمده‌ای بر سلامت روحی و جسمی شما داشته باشد. آگاهی از سوگیری مغرضانه ذهنی که در انتخابتان نقش دارد می‌تواند به شما در تصمیم گیری بهتر کمک کند.