کلماتی که هر روز به اطرافیان خود می‌گوییم می‌توانند به روابط ما آسیب بزنند یا آن‌ها را بهبود بخشند. متأسفانه، گاهی اوقات افراد از این کلمات با هدف درستی استفاده نمی‌کنند. برخی از افراد ممکن است از این کلمات برای دستکاری احساسات ما استفاده کنند. به این کار دستکاری روانشناختی می‌گویند. هر وقت با شخصی حرف می‌زنید با دقت گوش دهید تا متوجه شوید که آیا منظور آن‌ها همان چیزی است که می‌گویند یا از یکی تاکتیک‌های دستکاری عواطف استفاده می‌کنند. این مقاله در مورد اینکه چگونه دستکاری روانشناختی به روابط ما آسیب می‌زند و احساسات ما را دستکاری می‌کند توضیح می‌دهد. این دستکاری احساسات ممکن است در ازدواج، دوستی و روابط با اعضا خانواده اتفاق بیفتد.
پیش از شروع مقاله به یک نکته مهم باید اشاره کنیم. کلمات فقط حرف هستند. برای اینکه متوجه شوید هدف طرف مقابل از حرف‌های که می‌زند چیست، فقط به رفتار او توجه کنید نه گفتارش.
دستکاری روانشناختی چیست؟
دستکاری روانشناختی فرآیندی است که توسط یک فرد معمولا خودشیفته انجام می‌شود با این هدف که شخص دیگری را کنترل یا تحت تأثیر قرار دهد. حال این رابطه می‌تواند یک رابطه عاشقانه باشد یا یک رابطه دوستی ساده باشد.
دستکاری روانشناختی از طریق جملات خاص، صحبت کردن، اعمال، یا در برخی موارد حتی از طریق بی عملی انجام شود. افرادی که از این تکنیک استفاده می‌کنند اغلب افرادی هستند که قدرت و اقتدار زیادی بر قربانیان خود دارند.
تأثیرات دستکاری روانشناختی در روابط بسته به موقعیت متفاوت است. به عنوان مثال، هنگامی‌که فردی در یک رابطه قربانی سوء استفاده عاطفی می‌شود، ممکن است احساساتی مانند شرم، خشم و افسردگی را تجربه کند. در مقابل، اگر شخصی برای انجام کاری که نمی‌خواهد توسط همسرش دستکاری روانشناختی شود و در برابر درخواست همسر خود مقاومت کند، ممکن است به خاطر انجام ندادن خواسته‌های شریک زندگیش احساس گناه و شرمندگی کند.
مردم از این تاکتیک برای رسیدن به آنچه می‌خواهند استفاده می‌کنند، که معمولاً هدف این افراد این است که همسر خود را مجبور به انجام کاری کنند که خودشان می‌خواهند.
هدف این افراد این است که در طرف مقابل احساس گناه و شرم ایجاد کنند و عزت نفس و اعتماد به نفس طرف مقابل را به صورت کامل از بین ببرند. این افراد ممکن است خودشیفته و روان پریش باشند.
10 عبارات برای دستکاری روانشناختی
در اینجا برخی از عبارات متداول دستکاری روانشناخی که نشان دهنده این است که فرد مقابل از این تاکتیک استفاده می‌کند، آورده شده است.
“متاسفم”
گاهی اوقات، تنها چیزی که لازم است کمی احساس آرامش کنیم و به این نتیجه برسیم که طرف مقابل ما را درک کرده است اینکه او عذرخواهی کند. اما فقط در صورتی که منظور طرف مقابل واقعا عذرخواهی باشد این روش تاثیرگذار است. اما اگر هدف چیز دیگری باشد، متاسفم گفتن بی‌معنی‌ترین کاری است که شخص مقابل می‌تواند انجام دهد.
در واقع، این رایج‌ترین تکنیک دستکاری روانشناختی است که مردم از آن استفاده می‌کنند. آن‌ها بدون قصد اینکه تغییر رویه داشته باشند عذرخواهی می‌کنند. این کار گاهی اوقات باعث ایجاد احساس شرم در شما می‌شود.
«ببین چه کاری مرا وادار کردی»
این یک جمله رایج برای دستکاری روانشناختی و گس لایتینگ است. این عبارت با این هدف استفاده می‌شود شخص دیگری را برای اعمال خود سرزنش کنند و مسولیت کارهای خود را نپذیرند.
این راهی است برای سرزنش شخص دیگری برای کاری که گوینده انجام داده است. اینکه کاری کنیم که دیگران نسبت به خود احساس بدی داشته باشند و مسولیت اعمال خود را بر عهده دیگران بیندازیم کاری بسیار تحقیرآمیز است.
“من این را نگفتم”
نقل قول اشتباه از کسی، یک استراتژی دستکاری روانشناختی رایج است که افراد از آن برای بهتر جلوه دادن خود از قربانیانشان استفاده می‌کنند. فرد برای شکستن شما از این جملات استفاده می‌کنند. این جمله برای سوء استفاده از دیگران یک جمله عالی است.
گاهی اوقات آن‌ها حرفی را زدند ولی می‌گویند که شما به صورتی متفاوت حرف آن‌ها را درک کرده‌اید.
“شما بیش از حد واکنش نشان می‌دهید”
از این جمله نیز بسیار استفاده می‌شود و باعث می‌گردد فرد مقابل احساس بدی نسبت به خودش داشته باشد. از این عبارت زمانی استفاده می‌کنند که قصد فریب دادن فردی را در یک رابطه دارند. آن‌ها می‌خواهند به طرف مقابل این گونه تلقین کنند که احساساتشان اشتباه یا غیرمنطقی است.
افراد از این عبارت استفاده می‌کنند تا کسی را وادار کنند که از انجام کاری دست بردارد، زیرا باعث می‌شود فرد دستکاری‌کننده احساس کند فرد مقابلش از کنترل خارج شده است. به عنوان مثال همسرتان با دوست جنس مخالف بسیار ارتباط صمیمی برقرارمی‌کند، و وقتی شما در مورد رابطه آن‌ها نظر می‌دهید، می‌گویند شما بیش از حد واکنش نشان می‌دهید.
“نباید چنین احساسی داشته باشید”
آن‌ها با این جمله قصد دارند احساسات شما را کنترل کنند. شما باید هر چه زودتر از این سوء استفاده عاطفی فرار کنید. وقتی آن‌ها این را می‌گویند، به این معنا هستند که چیزی در شما وجود دارد که این احساس را دارید.
این می‌تواند باعث شود که شما احساس کنید که احساسات شما اشتباه است، و باعث می‌شود که بخواهید به طور کلی در مورد مشکلات خود صحبت نکنید.
“تو من را دوست نداری”
گاهی اوقات افراد برای اینکه شریک زندگی خود را مجبور به کاری کنند که خودش راضی نیست از این عبارت استفاده می‌کنند. با استفاده از این عبارت به طرف مقابل می‌گویند که احساسات او پوچ است. فردی که این عبارت را دریافت می‌کند باید درک کند که این بیان عشق نیست بلکه راهی برای دستکاری احساسات آن‌هاست.
“آبروریزی نکن”
این جمله درست مانند «تو داری بیش از حد واکنش نشان می‌دهی» است، طرف مقابل با استفاده از این عبارت شما را مطیع خودش می‌کند. به یاد داشته باشید، شما یک زن یا مرد قوی هستید که حق دارید به برخی از موضوعات واکنش نشان دهید. این عبارت توطئه آمیز اغلب در یک رابطه توهین‌آمیز استفاده می شود، زمانی که آزارگر می خواهد قربانی را کنترل کند.
مردم از این عبارت استفاده می‌کنند تا قربانیان خود را به خاطر انجام هر کاری که باعث ناراحتی خودشان می‌شود شرمنده کنند. همچنین با این کار در تلاش هستند که همسر خود را در مقابل دیگران بد جلوه دهند و باعث احساس گناه او شوند. ممکن است فرد آزاردهنده جملاتی از این قبیل بگوید: «نمی‌خواهم مرا بیشتر از این شرمنده کنید، پس فقط کاری را که من می‌گویم انجام دهید، و همه چیز درست می‌شود».
“گفتم متاسفم”
یکی از محبوب‌ترین جملات دستکاری این است: «گفتم متاسفم»، «می‌خواهی چه کار کنم؟» و «من قبلا عذرخواهی کردم.» اینها برای افراد سمی هستند.
از این عبارات استفاده می‌شود تا طرف مقابل باور کند که با ایستادگی بر سر موضع خود کار اشتباهی انجام داده است. آن‌ها همچنین باعث می‌شوند طرف مقابل باور کند که کار بدی انجام داده است. فرد با این کار می‌خواهد این احساس را ایجاد کند که قبلا در حق شما بسیار خوبی کرده است و الان مستحق آن است که شما برای او فداکاری کنید.
“شما خیلی حساس هستید.”
در گوگل جستجو نکنید که چگونه حساس نباشم. شما فرد حساس نیستد و فقط او با استفاده از مهارت دستکاری روانشناختی احساسات شما را دستکاری می‌کند. شما حساس نیستید و فقط می‌خواهید طرف مقابلتان در رابطه مانند خودتان رفتار کند. این عبارت اغلب برای پایان دادن به یک مکالمه استفاده می‌شود.
افرادی که از این عبارت استفاده می کنند ممکن است بگویند که سعی نمی‌کنند احساسات کسی را جریحه‌دار کنند، بلکه فقط حقایق را بیان می کنند.
“چگونه می‌توانی هنوز از دست من عصبانی باشی؟”
گوینده از این عبارت استفاده می‌کند تا طرف مقابل احساس گناه کند و رفتارش را تغییر دهد. این جمله همچنین می‌تواند در شرایطی استفاده شود که یکی از طرفین توجه طرف مقابل را می‌خواهد اما نمی داند چگونه باید این کار را انجام دهد.
تاثیرات دستکاری روانشناختی چیست؟
دستکاری روانشناختی نوعی نفوذ اجتماعی است که هدف آن تغییر رفتار یا باورهای دیگران از طریق تاکتیک‌های پنهان، فریبنده یا حتی توهین آمیز است. همچنین می‌توان آن را به عنوان عمل کنترل شخصی با استفاده از فشار روانی تعریف کرد.
افراد دستکاری کننده در خواندن زبان بدن، رفتن در نقش یک فرد مورد ظلم واقع شده و درک آنچه که افراد را وادار می‌کند کاری را انجام دهند استاد هستند. آن‌ها از این اطلاعات به نفع خود استفاده می‌کنند. این نوع رابطه می‌تواند بدترین اتفاقی باشد که تا به حال برای شما افتاده است. ما در مورد دستکاری در روابط و چگونگی تأثیر آن بر افراد درگیر در آن‌ها صحبت خواهیم کرد.
دستکاری در روابط زمانی است که شخصی سعی می‌کند شخص دیگری را بدون اطلاع یا رضایت او کنترل کند. این ممکن است با استفاده از احساس گناه یا تهدید اتفاق بیفتد. آن‌ها از روش‌های مختلف برای دستکاری عاطفی استفاده می‌کنند. این کار آن‌ها تاثیرات منفی زیر را دارد:
- ایجاد ناامنی ها
- احساس گیجی به خاطر رفتارتان
- تأثیر منفی بر سلامت روان
- عدم وجود احترام متقابل
- از بین رفتن مرزهای تعیین شده
- از بین رفتن اعتماد به نفس
سخن آخر
آنچه ما ناخودآگاه می‌گوییم نشان دهنده اعمال خود ما در زندگی است. صرف نظر از اینکه شما از این جملات برای پایان بحث استفاده می‌کنید یا تاکتیکی برای دستکاری احساسات طرف مقابلتان است، باید بدانید گفتن این جملات اشتباه است. در واقع گفتن این جملات اولین قدم برای استفاده از این تاکتیک‌ها برای کنترل احساسات طرف مقابل است. بنابراین، بدون تعصب به آن‌ها نگاه کنید. امیدوارم این لیست از عبارات به شما در درک رابطه‌تان با اطرافیانتان کمک کند. و همچنین، امیدوارم، بدانید که چگونه با یک دستکاری کننده احساسات مقابله کنید. به یاد داشته باشید، گاهی اوقات همدلی‌ها به سمت دستکاری‌ها کشیده می‌شوند. بنابراین باید هر چه زودتر به این رابطه پایان دهید.
