مغز کودکان به صورتی برنامه‌ریزی شده که زبان محیط که در آن به دنیا می‌آیند را بیاموزند. اما در حالی که به نظر می‌رسد یادگیری خواندن، صحبت کردن و درک ارتباطات برای کودکان خودکار است. اما سرعت یادگیری این مهارت‌ها در بین کودکان متفاوت است. در برخی موارد، کودکان ممکن است به برخی از نقاط عطف رشد نرسند. اختلالات زبان انواع مختلفی دارد که ما در این مطلب به توضیح آن می‌پردازیم.
اختلالات زبان
اختلالات زبان زمانی رخ می‌دهد که کودک قادر به نوشتن افکار، ایده‌ها و پیام‌های خود با استفاده از زبان نباشد. این موضوع به عنوان یک اختلال زبان بیانی شناخته می‌شود. اما اگر کودک در درک آنچه که از طریق زبان منتقل می‌شود با مشکل روبرو می‌گردد، به آن اختلال زبان دریافتی می‌گویند. گاهی اوقات، کودک ممکن است با ترکیبی از اختلالات زبان بیانی و دریافتی زندگی کند. با این حال، عدم درک یا بیان ضعیف زبان همیشه نشان دهنده اختلال زبان نیست. دلیل آن گاهی اوقات فقط می‌تواند نتیجه تاخیر گفتار باشد.
برای آشنایی با انواع، ویژگی‌ها، علل و روش‌های درمانی قابل اعتماد برای مدیریت اختلالات زبانی در کودکان، ادامه مطلب را بخوانید.
انواع اختلالات زبانی در کودکان
براساس تحقیقات انتظار می‌رود که کودکان در سنین خاصی برخی از موارد را متوجه شوند. در 15 ماهگی، این احتمال وجود دارد که کودک بتواند بین 5 تا 10 نفر را که توسط والدین یا مراقبان اسمشان را شنیده‌اند، تشخیص دهد. در 18 ماهگی، انتظار می‌رود که کودک بتواند بدون چالش به دستورات ساده‌ای مانند «بیایید بیرون برویم» پاسخ دهد. این موضوع نشان می‌دهد که اختلال دریافتی ندارد.
و اگر در 18 ماهگی، کودک قادر به تلفظ «مامان» و «بابا» نباشد، یا اگر در 24 ماهگی، حداقل 25 کلمه در واژگان خود نداشته باشد، این می‌تواند نشانه اختلال زبان بیانی باشد.
اختلال زبان دریافتی
هنگامی که کودک برای درک پیام‌های ارسال شده از سوی اطرافشیان تلاش می‌کند، این را می‌توان به عنوان یک اختلال دریافتی تلقی کرد. کودکانی که دارای چالش‌های در دریافت پیام هستند معمولاً این مشکلات را قبل از چهار سالگی نشان می‌دهند. اگر کودک به درستی نتواند ارتباط شفاهی که در اطرافش یا با خودش برقرار می‌شود را درک کند، احتمالا دچار مشکلاتی در دریافت است.
در چنین مواردی، کودک برای درک مکالمات گفتاری یا دستورالعمل‌هایی که در اطراف او انجام می‌شود، تلاش می‌کند. همچنین، پردازش کلمات نوشته شده ممکن است برایش دشوار باشد. حتی ممکن است درک حرکات ساده برای آمدن، رفتن یا نشستن دشوار نیز برایش باشد.
اختلالات زبان بیانی
اختلالات زبان بیانی زمانی رخ می‌دهد که کودک قادر به استفاده از زبان برای برقراری ارتباط با افکار یا احساسات خود نباشد. البته، ارتباط شفاهی تنها یکی از حوزه‌های آسیب دیده است. گاهی اوقات ممکن است ارتباطات نوشتاری نیز برای این کودکان دشوار باشد. کودکان مبتلا به اختلالات بیانی در نام بردن اشیاء، گفتن داستان، یا ژست گرفتن برای برقراری ارتباط با یک نقطه مشکل خواهند داشت. این اختلال می‌تواند در پرسیدن یا پاسخ دادن به سؤالات چالش‌هایی بیشتر خود را نشان دهد. و ممکن است منجر به استفاده نادرست از دستور زبان در هنگام برقراری ارتباط شود.
علائم اختلالات زبانی
اختلالات زبان یکی از مشکلات رایج در کودکان است. از هر 20 کودک، 1 کودک در حین رشد حداقل یکی از علائم اختلالات زبان را نشان می‌دهد. علائم اختلالات دریافتی عبارتند از:
- مشکل در درک کلماتی که گفته می‌شود
- چالش‌هایی با پیروی از دستورالعمل‌های گفتاری
- برای سازماندهی افکار، فشار زیادی را تحمل می‌کنند
اختلالات زبان بیانی از طریق علائم زیر در کودکان ظاهر می‌شود:
- تلاش برای تقسیم کردن کلمات در یک جمله
- استفاده از کلمات ساده و کوتاه در هنگام صحبت کردن
- مشکل در یافتن کلمات صحیح هنگام صحبت کردن
- هنگام صحبت کردن بیش از اندازه از کلمات مکس مانند (ام) استفاده می‌کنند
- رد شدن از کلمات مهم هنگام برقراری ارتباط
- استفاده نادرست از زمان‌ها
- تکرار عبارات یا سوالات در هنگام پاسخ دادن
علل اختلالات زبان
کودکانی که مشکل اختلال زبان را دارند، مهارت‌های عادی لازم برای گفتار را ندارند. عللی که مسئول اختلالات زبان هستند، ناشناخته می باشند. به همین دلیل اغلب از آن به عنوان اختلالات رشد یاد می‌شود.
ناتوانی یا آسیب مغزی
علیرغم عدم اطمینان در مورد علل این اختلالات، عوامل خاصی با این شرایط ارتباط قوی دارند. به طور خاص، سایر اختلالات رشدی مانند اوتیسم و کم شنوایی معمولاً با اختلالات زبانی همراه هستند. همچنین کودکانی که مبتلا به ناتوانی یادگیری هستند، معمولا اختلالات زبانی را نیز تجربه می‌کنند.
آفازی بیماری دیگری است که با اختلالات زبانی مرتبط است. این وضعیت به خاطر آسیب به بخشی از مغز که مسئول زبان است ایجاد می‌شود. آفازی ممکن است در اثر سکته مغزی، ضربه به سر و عفونت‌های مغزی ایجاد شود. آسیب ممکن است شانس ابتلا به اختلال زبان را افزایش دهد.
تشخیص اختلالات زبان
برای تعیین اینکه آیا کودک دارای اختلال زبان است، اولین قدم دریافت ارزیابی متخصص از وضعیت او است. یک آسیب شناس گفتار زبان یا یک روانشناس عصب ممکن است آزمایش‌های استانداردی را انجام دهد. هدف از انجام این آزمایش‌ها بررسی سطوح دریافت و بیان زبان کودک است.
ارتباط بین ناشنوایی و مشکلات زبانی
در ارزیابی‌ها، پزشکان یک آزمایش شنوایی نیز انجام می‌دهند تا متوجه شوند که آیا کودک از کم شنوایی رنج می‌برد یا خیر. این به این دلیل است که ناشنوایی یکی از شایع‌ترین علل مشکلات زبانی است.
درمان اختلالات زبان
اختلالات زبان می‌تواند تأثیرات گسترده‌ای بر زندگی کودک داشته باشد. این اختلالات می‌تواند منجر به تعاملات اجتماعی ضعیف یا وابستگی به دیگران در بزرگسالی شود. همچنین چالش‌های مربوط به دریافت و بیان نیز می‌تواند منجر به چالش‌های در خواندن یا مشکلات یادگیری شود.
برای مدیریت این عارضه، والدین باید هنگام برخورد با کودکانی که اختلالات زبانی را مدیریت می‌کنند، صبر و مراقبت داشته باشند. اختلالات زبان بسیار چالش‌برانگیز است، زیرا کودکان در حال حاضر هنگام برخورد با دیگران و ابراز خود مشکل دارند به همین دلیل احساس ناامیدی می‌کنند. والدین می‌توانند برای کودکانی که دارای چالش‌های یادگیری هستند، مکان راحتی فراهم کنند. از آنجایی که اختلالات زبانی می‌تواند از نظر عاطفی آزاردهنده باشد، والدین و کودکان مبتلا به این اختلالات بهتر با یک روانشناس برای مشکلات روانی صحبت کنند. این کار به آن‌ها برای بررسی مسائل عاطفی و رفتاری ناشی از اختلالات زبانی کمک می‌کند.
