نوع ارتباط دورن مغز یک فرد حساس بسیار متفاوت است. مغز این افراد اطلاعات را به صورت متفاوت پردازش می‌کند، در نتیجه نوع تصمیم گیری در افراد حساس نیز کاملا متفاوت است. بعد از همه‌گیری کرونا تصمیم گیری برای تمام افراد سخت‌تر شد، اما این موضوع بر افراد حساس بیشتر تاثیر گذاشت. البته کارهایی وجود دارد که افراد بسیار حساس می‌توانند انجام دهند تا سیستم عصبی خود را آرام کنند و بدون احساس خستگی تصمیم بگیرند.
تصمیم گیری سخت چیست؟
تصمیم گیری می‌تواند برای هر کسی دشوار باشد، اما برای افرادی که سطح بالایی از حساسیت پردازش حسی (SPS) دارند یا افراد بسیار حساس (HSPs)، می‌تواند استرس اضافه‌ای نیز داشته باشد. از آنجایی که مغز HSPها متفاوت است، نحوه پردازش اطلاعات و تصمیم گیری آنها با افرادی که SPS بالایی ندارند متفاوت است. آنها زمان بیشتری برای تصمیم گیری می‌گذارند و زمانی که از آنها خواسته می‌شود تصمیم سختی اتخاذ کنند، احساس ناراحتی می‌کنند. از زمان شروع همه‌گیری کووید-19، برای بسیاری از مردم هنگام تصمیم‌گیری، حتی تصمیم‌های کوچک و به ظاهر پیش پاافتاده، نیز دشوار شده است.
از این رو خستگی تصمیم‌گیری در زندگی افراد برجسته‌تر شده است و HSPها این خستگی را در سطح بالاتری احساس می کنند.
افراد بسیار حساس (HSP) کیست؟
HSP فردی است که دارای یک سیستم عصبی مرکزی است که به محرک‌های فیزیکی، اجتماعی و احساسی حساس است. یک HSP ممکن است به راحتی مبهوت شود یا احساس کند که می‌تواند حالات چهره افراد را به خوبی بخواند و احساسات دیگران را جذب و احساس کند.
آنها اغلب به فضایی آرام نیاز دارند تا پس از یک گردش یا تجربه‌ای به خصوص تخلیه کننده، دوباره شارژ شوند.
تصمیم گیری به عنوان HSP
حدود 20 درصد از جمعیت HSP هستند. HSPها تمایل دارند به همه چیز بسیار عمیق فکر کنند و سطوح بالاتری از حساسیت پردازشی دارند، به همین دلیل نسبت به محرک‌های اطراف و درون خود حساس‌تر هستند.
حساسیت پردازشی در افراد مختلف متفاوت است از این عامل برای اندازه‌گیری حساسیت سیستم عصبی مرکزی استفاده می‌شود. حساسیت پردازشی بر نحوه واکنش فرد به محرک‌های فیزیکی، اجتماعی و عاطفی تأثیر می‌گذارد. به دلیل سطوح بالای حساسیت پردازشی ، مغز افراد حساس اطلاعات را متفاوت پردازش می‌کند.
تحقیقاتی برای بررسی نحوه تصمیم گیری در افراد حساس و تفاوت آن با بقیه افراد انجام شد. نتایج نشان می‌دهد که HSPها دوست دارند قبل از ارائه راه‌حل یا تصمیم به طور کامل در مورد یک موقعیت فکر کنند.
از شرکت کنندگان در مطالعه خواسته شد تا مشکلات اخلاقی را با تفکر کامل در مورد موقعیت (روش مشورت) یا ارائه راه حل عملی برای مشکل (روش اجرا) حل کنند.
HSPها زمانی که قادر به تصمیم گیری با استفاده از روش مشورت بودند، عملکرد بهتری داشتند، جایی که می‌توانستند از فرآیند فکر طبیعی خود برای فکر کردن به مشکل و رسیدن به یک تصمیم اخلاقی استفاده کنند.
افرادی که SPS پایینی داشتند با روش پیاده سازی بهتر عمل کردند، جایی که آنها راه حل های عملی و ملموسی برای مشکل پیدا کردند.
نحوه تفکر افراد حساس
HSPها به طور طبیعی از قسمت‌های مختلف مغز خود برای دریافت مقادیر زیادی از اطلاعات از محیط و مرتبط کردن آن با تجربیات داخلی خود استفاده می‌کنند. این فرآیند تصمیم گیری کند، روشمند و در بسیاری از موارد مرتبط با شهود HSP است. در نتیجه، HSPهایی که به این روش تصمیم‌گیری می‌کنند، احتمالاً تصمیم‌های بهتری نسبت به تصمیم‌گیری سریع یا با اطلاعات کمی برای خود می‌گیرند.
HSPهایی که در این مطالعه شرکت کردند، توانستند از همدلی خود با روش مشورتی با در نظر گرفتن احساسات و دیدگاه‌های دیگران و در عین حال زیر سوال بردن قضاوت خود استفاده کنند.
روش اجرا برای آنها سخت است زیرا نمی‌توانستند بر اساس اینکه چگونه افکاری که دارند بر دیگران تأثیر می‌گذارد تصمیم بگیرند.
چرا تصمیم گیری برای افراد حساس دشوار است؟
هر کسی ممکن است در تصمیم گیری مشکل داشته باشد، اما HSPها بیشتر در این موضوع مشکل دارند. HSPها نه تنها به شدت به محرک‌های خارجی، بلکه به محرک‌های داخلی نیز واکنش نشان می‌دهند.
آنها تمایل دارند احساسات و ادراکات خود را در هر موقعیتی وارد کنند به همین دلیل آنها به زمان تلاش بیشتری برای تصمیم گیری نیاز دارند. به طور کلی HSPها بیشتر از سایرین به تصمیم‌ها اهمیت می‌دهند.
از آنجایی که HSPها محرک‌های مختلف را با جزئیات بسیار بیشتر از سایرین پردازش می‌کنند، هر تصمیمی، صرف نظر از اینکه بزرگ یا کوچک باشد، به دلیل تأثیری که انتخاب‌هاییشان بر وضعیت کلی HSP دارد، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.
در نتیجه استفاده از انرژی بیشتر برای تصمیم گیری، باعث می‌شود افراد حساس دچار غرقه سازی (flooding) شوند، و چیزهای که ممکن است برای دیگران آزاردهنده نباشد این افراد را اذیت کند.
غرقه سازی بسیار شبیه به اضافه بار حسی است، زمانی که یک یا چند حواس از پنج حواس بیش از حد تحریک می‌شوند.
غرقه سازی می تواند احساسی یا ذهنی باشد و محرک‌های طاقت‌فرسا می‌تواند شامل عطرها قوی، صداهای بلند، نورهای شدید، احساسات شدید و تصمیمات مهم یا سخت باشد.
خاموش شدن مغز
هنگامی که با یک تصمیم به خصوص دشوار سر و کار دارید، یک HSP می تواند غرقه سازی را تجربه کند و احساس کند مغزش در حال “خاموش شدن” است.
پردازش اطلاعات ممکن است دشوار شود و یک HSP ممکن است از نظر ذهنی کنار بکشد. آنطور به نظر می‌رسد که مغز آنها بیش از حد کار کرده است و تمرکز بر یک موقعیت خاص یا دسترسی به توانایی‌های تصمیم‌گیری برایشان دشوار شده است.
روانشناسان احساس خاموش شدن را “فلج تجزیه و تحلیل” می‌نامند و توضیح می‌دهند که چگونه تحریک بیش از حد می‌تواند بر تصمیم گیری در افراد حساس تاثیر بگذارد.
توجه به ظرافت‌ها می‌تواند هنگام تصمیم‌گیری مفید باشد، اما اگر HSP نتواند برخی از محرک‌ها را فیلتر کند، ممکن است برای درک حجم عظیم اطلاعات و احساساتی که با آنها مواجه می‌شوند، دچار مشکل شوند.
تاثیر کرونا بر تصمیم گیری در افراد حساس
تصمیم گیری در واقع ارزیابی تعادل بین ریسک و پاداش است. مغز ما عواقب، پاداش‌ها و هر خطر احتمالی را در نظر می‌گیرد. ما معمولاً به سرعت به این عناصر فکر می‌کنیم، اما وقتی نوبت به مغز یک فرد حساس می‌رسد، ممکن است کارها کمی بیشتر طول بکشد.
علاوه بر این، همه‌گیری کوید 19 تعیین تعادل بین ریسک و پاداش را سخت‌تر کرد. چیزهایی که قبل از همه‌گیری «خطرناک» تلقی نمی‌شدند، ناگهان خطرناک شدند و انجام آنها با ریسک همراه شد.
بر اساس گزارش انجمن روانشناسی آمریکا، 55 درصد از مردم گفتند که از زمان شروع همه گیری در تصمیم گیری‌های روزانه با مشکل بیشتری مواجه شده‌اند و 54 درصد نیز گفتند که در تصمیم‌گیری‌های مهم زندگی خود مشکل دارند.
سخت است که بدانیم چگونه می‌توان جنبه‌های مختلف یک تصمیم را در زمانی که چیزهای جدید و ناشناخته وجود دارد سنجید. در بیماری همه گیر، ما نیز مملو از اطلاعات، نظرات و احساسات شده‌ایم. این میزان از تحریک‌های مختلف می‌تواند هر کسی را تحت تأثیر قرار دهد، اما افراد حساس بیشتر از دیگران به خاطر این موضوع آسیب‌پذیر شده است.
با اضافه شدن عوامل استرس زا ناشی از یک بیماری همه گیر، تصمیمات ما عواقب بیشتری خواهند داشت که باید در هنگام تصمیم گیری آنها را در نظر بگیریم. در هنگام تصمیم گیر باید به سوالات زیر پاسخ دهیم:
- آیا سلامتی خودتان در خطر است؟
- آیا سلامتی دیگران در خطر است؟
- چگونه در تصمیم گیری روزانه با محدودیت‌ها روبرو شویم؟
نکاتی برای تصمیم گیری به عنوان فرد حساس
اگر در انجام تصمیم گیری روزانه مشکل دارید، یک سری مسائل هستند که با رعایت آنها می‌توانید راحت‌تر تصمیم بگیرید.
راحت باش
تفکر آهسته و با دقت در مورد یک موضوع می‌تواند برای افراد حساس مفید باشد. تصمیمی که عجولانه گرفته شود ممکن است منجر به پشیمانی بیشتر شود.
برای نوشتن فهرستی از پیامدهای احتمالی، مزایا و معایب یک تصمیم، یا هر خطری که در آن وجود دارد، وقت بگذارید. اگر تصمیمی باید در مدت زمان محدودی گرفته شود، سعی کنید به خودتان فشار نیاورید یا عجله نکنید، زیرا استرس یک ضرب الاجل ممکن است تصمیم گیری را دشوارتر کند. حتی می توانید برای فکر کردن در مورد یک تصمیم، زمان بیشتری بخواهید.
درخواست زمان برای مشورت قبل از اعلام تصمیم می‌تواند به افراد حساس کمک کند کمتر تحت فشار قرار گیرید و افکار خود را تقویت کنند.
شناسایی نیازها و ارزش های خودتان
یک فرد حساس اغلب به این فکر می‌کند که چگونه تصمیماتی که می‌گیرد بر احساسات و زندگی دیگران تأثیر می‌گذارد. اگرچه همدلی یک قدرت است، اما به یاد داشته باشید که شما برای خودتان نیز تصمیم می‌گیرید.
شفقت به خود برای افراد حساس مهم است و صحبت کردن با خود مانند صحبت با یک دوست نزدیک می‌تواند مفید باشد.
اینکه بدانید چیزی برای شما مهم‌تر است و قرار دادن خودتان در اولویت می‌تواند باعث آسان شدن فرآیند تصمیم گیری در سیستم عصبی‌تان شود.
داشتن احساس قوی از ارزش‌ها، مرزها و منابع مربوط به خود، به افراد حساس در فرآیند تصمیم گیری کمک کند. به عنوان مثال، دانستن این موضوع که شما فقط محصولات ارگانیک خریداری خواهید کرد، می‌تواند خستگی تصمیم گیری را در فروشگاه مواد غذایی تا حد زیادی کاهش دهد.
فداکردن نیازهای خود می‌تواند منجر به ناراحتی شود و ایجاد تعادل بین نیازهای خود و نیازهای دیگران کلیدی است. سعی کنید به خاطر تصمیمات خود احساس گناه نکنید و به این اطمینان داشته باشید که به افراد دیگر نیز فکر کرده‌اید و به آنها نیز متعهد بوده‌اید.
به یاد داشته باشید که همه چیز یا هیچ نیست
برای یک فرد حساس، تصمیم گیری گاهی اوقات می‌تواند مانند یک موقعیت تمام و کمال به نظر برسد. نکته خوب این است که، در بیشتر موارد، این درست نیست. افراد حساسی باید سعی کنند این واقعیت را به خود یادآوری کنند.
افراد حساس باید به خود یادآوری کنند، یا افرادی را که به آنها اعتماد دارند در دسترس داشته باشند تا به آنها یادآوری کند که در بیشتر موارد تصمیمی که می‌گیرند تاثیر در مرگ یا زندگی خودشان و افراد دیگر ندارد. در واقع نتایج انتخاب‌های آنها همیشه جهان یا زندگی خودشان یا افراد دیگر را تغییر نمی‌دهد. آنها باید باور کنند که همه تصمیمات در زندگی مهم نیستند.
اگر بین دو انتخاب گیر کرده‌اید، می‌توانید به مزایا بین انتخاب ها فکر کنید یا یک برنامه پشتیبان تهیه کنید تا خود را راحت کنید. به خاطر داشته باشید که اکثر تصمیمات برای همیشه نیستند و شما قدرت مقابله با هر عواقبی را دارید که با یک تصمیم همراه است.
صحبت کنید
تحمل بار مربوط به تصمیم گیری در افراد حساس گاهی سخت و سنگین است. افراد حساس به چیزهای مختلف بیش از حد فکر می‌کنند، بنابراین اگر با دیگران در مورد این موضوع صحبت کنند ممکن است مفید باشد.
به فردی که به او اعتماد دارید نزدیک شوید و در مورد آنچه که تصمیم گیری در مورد یک موضوع را دشوار می‌کند صحبت کنید. صحبت کردن در مورد آن با کسی ممکن است به شما کمک کند آن را از دیدگاه دیگری ببینید، و همچنین می‌تواند به شما کمک کند تا با صحبت کردن با صدای بلند در مورد آن تصمیم بگیرید.
سخن آخر
چه تصمیم بگیرید که در یک مهمانی چه لباسی بپوشید یا در کجا می‌خواهید زندگی کنید، مهم است که بفهمید مغز شما چگونه تصمیم می‌گیرد و به خود اجازه تنفس بدهید. به عنوان یک فرد حساس، لازم است که نیازهای خود را در نظر بگیرید، وقت خود را صرف کنید و به یاد داشته باشید که اغلب اوقات، یک تصمیم باعث ایجاد یا شکست در موضوعی نمی‌شود.
مطالب مرتبط: “تاثیر نرخ تورم بر سلامت روان“
