ما برای انجام هر کاری در طی روز نیاز به انگیزه داریم. در واقع این انگیزه است که ما را به حرکت می‌آورد. برای بلند شدن از تختخواب، رفتن به حمام، رفتن به محل کار و غیره شما نیاز به انگیزه دارید. اگر ما انگیزه نداشته باشیم حتی بلند شدن از رختخواب نیز می‌تواند برایمان یک کار دشوار و طاقت فرسا باشد. گاهی اوقات پیش می‌آید که بنا به دلایلی دیگر برای انجام کارهای روزانه خود انگیزه نداریم. در این زمان چه کاری باید انجام دهیم. ما در این مقاله برخی از موانع رایج که ممکن انگیزه‌مان را مختل کند را توضیح می‌دهیم و استراتژی‌های برای افزایش انگیزه ارائه می‌دهیم. اگر شما هم با کمبود انگیزه دست و پنجه نرم می‌کنید با ما همراه باشید.
مقدمه
قبل از اینکه دلایل نداشتن انگیزه و راهکاری برای افزایش آن را ارائه دهیم، لازم است که با تعریف انگیزه آشنا شویم. انگیزه یک فعالیت کلیدی برای داشتن یک زندگی سازنده است. بدون انگیزه، انجام وظایف مهم، داشتن یک زندگی کاری و خانوادگی مناسب برای افراد دشوار است. در واقع این انگیزه است که تعادل را در زندگی روزمره ما برقرار می‌سازد.
چرا پیدا کردن انگیزه گاهی اوقات دشوار است؟
همه ما برایمان اتفاق افتاده است که گاهی اوقات برای انجام کارها انگیزه نداشتیم. البته روزهای نیز وجود دارد که به میزان زیاد انگیزه داشتیم و از صبح تا شب به صورت مداوم کار کردیم بدون اینکه خسته شویم.
البته افرادی نیز وجود دارند که کل ایام سال انگیزه برای انجام دادن ساده‌ترین کارها نیز ندارند. اصلا چرا برخی روزها انگیزه داریم در حالی که گاهی اوقات اصلا توانایی برای انجام کارها نداریم.
برخی از مهمترین موانع برای داشتن انگیزه به شرح زیر است:
بی دلیل
گاهی اوقات پیش می‌آید که برای روزها، هفته‌ها و ماه‌ها هیچ انگیزه‌ای برای انجام کارهایمان نداریم. در کل طول روز شناور هستیم. در این حالت بهترین کار برای افزایش انگیزه نوشتن یک لیست ساده برای کارهای روزانه، فهرست اهداف ماهانه یا برنامه پنج ساله که می‌تواند الهام‌بخش مسیر شما باشد.
عدم انظباط شخص
اینکه هدفی برای انجام داشته باشیم اولین گام برای افزایش انگیزه است. اما برای اینکه بتوانید به این اهداف برسید لازم است که یک نظم و انظباط شخصی داشته باشید. انگیزه در واقع یک رفتار آموختنی است.
بسیاری از ما از طریق مدرسه، خانواده و عضویت در ورزش‌های تیمی استراتژی‌های خود انظباطی را یاد گرفته‌ایم. اما تمامی استراتژی‌ها و عادات خوبی که باعث افزایش انگیزه می‌شوند را به ما آموزش ندادند. برای شروع یادگیری خود انضباطی هیچ وقت دیر نسیت شما برای یادگیری این موضوع نیاز به تمرکز دارید.
ترس از شکست
شکست می تواند احساسات بسیاری مانند خجالت، نفرت از خود، غم و اندوه، نگرانی و استرس را با خود به همراه داشته باشد. اولین قدم برای رسیدن به موفقیت تقریباً همیشه یک قدم دردآور و ناراحت‌کننده است، اما با این حال، با پردازش این احساسات ناخوشایند که ما می‌توانیم به موفقیت برسیم. ممکن است افرادی که از شکست می‌ترسند، ترجیح دهند هیچ کاری انجام ندهند تا اینکه در کاری شکست بخورند.
صحبت با یک درمانگر در مورد احساس شک به خود و ترس از شکست می‌تواند به شما کمک کند تا بر این مسائل به روشی سالم و موثر غلبه کنید. بسیاری از مردم ترس یا احساس یا افکار مربوط به شکست را تجربه می‌کنند، اما تا زمانی که تلاش نکنید، هرگز متوجه نخواهید شد که شما توانایی برای حل آن دارید. به یاد داشته باشید اگر آهسته و کم‌کم شروع به حرکت کنید، رسیدن به اهدافتان آسان‌تر است.
احساس اشباع شدن
وقتی غذای زیادی در بشقاب شما باشد، خوردن همه آن می‌تواند باعث حس خفگی و ناراحتی شود. احساسات نیز به همین گونه هستند. اگر مسولیت زیادی را بپذیرید و به همه برای انجام کارهایشان بله بگویید ممکن است احساس خفگی کنید. گاهی اوقات لازم است که برای پیشگیری از اشباع شدن، عقب نشینی کنید و تصمیم بگیرید که برخی از کار را انجام ندهید.
این توانایی را داشته باشید که در برابر برخی از وظایف و تعهدات جدید نه بگویید. وقت گذاشتن برای خودتان و یافتن تعادل بین کار و زندگی در این مواقع بسیار مفید است.
اضطراب، استرس یا افسردگی
اگر همیشه فردی با انگیزه بودید، اما به یکبار متوجه افت شدید انگیزه خود برای انجام کارهای روزمره شده‌اید. شاید دلیل ایجاد این حس یک مشکل در سلامت روان شما باشد.
استفاده از ابزارهای برای مقابله با اضطراب و استرس، مانند مدیتیشن، ورزش و گفتگو با دوستان می‌تواند مفید باشد.
اگر مشکوک به افسردگی هستید، یک درمانگر می‌تواند کمک کند و حتی ممکن است داروهایی تجویز کند که به شما کمک کند آرامش و تعادل بیشتری پیدا داشته باشید.
راه‌های اثبات شده برای افزایش انگیزه
برای افزایش انگیزه در زندگی هیچ زمانی دیر نیست. اگر احساس می‌کنید که در نقطه از زندگی خود گیر کرده‌اید و نمی‌دانید از کجا شروع کنید، نکاتی که در ادامه توضیح می‌دهیم می‌تواند برایتان مفید باشد.
عادات، اعمال و الگوهای ضعیف را شناسایی کنید
پیدا کردن نقاط ضعف گاهی اوقات کار دشواری است. اما دشوارتر از شناسایی نقاط ضعف، برطرف کردن آن است. وقتی نقاط ضعف خود را شناسایی می‌کنیم نسبت به خود احساس بدی خواهیم داشت زیرا احساس نقص می‌کنیم. اما به یاد داشته باشید که همه افراد در جهان نقاط ضعفی دارند. بنابراین از قضاوت خود به شدت خودداری کنید.
بسیاری از ما عادات بدی داریم که به صورت ناخودآگاه همیشه آن را تکرار می‌کنیم. برای حذف این عادات بد باید ابتدا آن را شناسایی کنید. وقتی عادات و الگوهایی اشتباه خود را شناسایی کردید، روشی را برای جلوگیری از تکرارشان پیدا کنید. به مرور زمان می‌توانید این الگوها را مهار کنید.
پرورش انگیزه درونی
انگیزه درونی چیزی است که باعث می‌شود ما از انجام برخی از کارها لذت ببریم. برخی از انگیزه‌های درونی که باعث می‌شوند ما کاری انجام دهیم به شرح زیر است:
کنجکاوی
رشد شخصی
چالش‌ها
احساس وظیفه و تعلق
وابستگی‌ها
شناخت هدف
به عنوان مثال شخصی که عاشق تاریخ است، از خواندن کتاب تاریخی لذت می‌برد که عشق به تاریخ یک انگیزه درونی است.
در ادامه چند راهکار برای افزایش انگیزه درونی را آورده‌ایم که می‌توانید به برنامه روزانه خود اضافه کنید.
تعیین اهداف دست یافتنی
اهداف دست یافتنی برای خودتان تعیین کنید. اینکه در زمان انجام برخی کارها احساس اشباع شدن کنیم کاملا طبیعی است. زیرا برخی از ماموریت‌ها بسیار بزرگ هستند. در این حالت بهترین کار کوچک کردن اهداف است. برای مثال، اکثر افراد وقتی پروژه یا تکلیف سختی در پیش دارند، تا اخرین لحظه صبر می‌کنند سپس ان را انجام می‌دهند. اما بهترین کار برای جلوگیری از این امر این است که فهرستی از اهداف دست یافتنی برای هر روز تهیه کنید. این کار باعث می شود که احساس چالش کنید، در حالی که به شما این امکان را می‌دهد که احساس کنید فعالیت‌های مهمی را انجام داده‌اید.
پاداش دادن به خودتان
به خودتان پاداش دهید. با دادن یک چیز در یک زمان مشخص یا در پایان روز، می‌توانید به خود بیاموزید که فردی با انگیزه‌تر باشید. در اصطلاح علمی، به این کار “شرطی کردن عامل با استفاده از تقویت” گفته می‌شود. به زبان عامیانه، این در مورد رفتار خوب با خودتان است! هر بار که کاری را انجام می‌دهید، می‌دانید که پاداشی خواهید گرفت. به همین ترتیب، اگر هیچ کاری را انجام ندهید، پاداشی دریافت نخواهید کرد. بنابراین، با گذشت زمان، پاداش‌ها را با بهره‌وری و با انگیزه بودن مرتبط می‌دانید.
ایجاد عادات مثبت در طول زمان
عادات مثبت در طول زمان ایجاد می‌شوند. با گذشت زمان و با فداکاری، می توانید عادت‌های مثبتی را ایجاد کنید که برای انجام آن‌ها نیاز نیست فکر کنید. براساس نتایج علمی، حدود دو ماه طول می‌کشد تا یک عادت ایجاد شود. برای اینکه انگیزه به عادت تبدیل شود، فرد باید تلاش کند و هر روز فعالیت‌های خود را تکمیل کند.
پرسشنامه انگیزشی
رینا بی‌پاتل، روانشناس آموزشی یک پرسشنامه برای ارزیایی انگیزه طراحی نمود. او از بیماران خود می‌خواهد زمانی که می‌خواهند کاری را انجام دهند چه بزرگ و چه کوچک این پرسشنامه را پر کنند.
سوالاتی که در این پرسشنامه وجود دارد به شرح زیر است:
هدفی که می‌خواهید به آن برسید چیست؟
چرا می‌خواهید به این هدف برسید؟ چرا برای شما مهم است؟
اگر به هدف خود نرسیدید چه نتیجه‌ای خواهید داشت؟
اگر به هدف خود می‌رسیدید چه نتیجه‌ای حاصل می‌شود؟
چه چیزی ممکن است مانع انگیزه شما برای رسیدن به این هدف شود؟
چند راه برای غلبه بر این مانع را فهرست کنید.
چگونه می توانید این هدف را به اهداف کوچک‌تر و دست یافتنی تقسیم کنید که در نهایت شما را به خط پایان برساند؟
چه کسی می‌تواند شما را برای رسیدن به این هدف مسئول نمود؟
اگر به این هدف برسید چه پاداشی خواهید داشت؟
شما می‌توانید از این پرسشنامه برای کمک به شناسایی اهداف خود، مهار اشتیاق درونی و پیش بینی موانع احتمالی در مسیر استفاده کنید تا بتوانید به درستی در مسیر رسیدن به اهدافتان حرکت کنید.
همچنین، با تقسیم هدف به کارهای کوچک‌تر، از احساس اشباع شدن، فلج شدن یا گیر افتادن جلوگیری می‌کنید.
در نهایت، با داشتن یک پاداش واضح برای خود در پایان راه چه پاداش جسمی یا ذهنی چه عاطفی، هدف دیگری نیز برای کار کردن دارید.
پس از اینکه به اهداف خود رسیدید، توصیه می‌کنیم برای بررسی پاسخ سوالات بالا به عقب برگردید.
با گذشت زمان، می‌توانید متوجه شوید که چه چیزی مانع شما برای رسیدن به اهدافتان بوده است. یا چه عواملی به شما برای افزایش انگیزه کمک کردهاند. همچنین روش‌ها که با استفاده از آن توانسته‌اید، موانع را حذف کنید، را مشخص نمائید.
سخن آخر
تعریف انگیزه برای هر فردی متفاوت است. به همین دلیل اینکه افزایش انگیزه برای برخی از افراد دشوار است. شناسایی عادات و الگوهای اشتباه اولین قدم در ایجاد تغییرات است. دومین کاری که باید انجام دهید این است که انگیزه‌های درونی خود را پیدا کنید و از آن به نفع خود استفاده کنید. چندین استراتژی وجود دارد که می‌توانید برای پیدا کردن انگیزه‌های درونی از آن استفاده کنید. همیشه موانعی در این راه وجود خواهد داشت، اما هر قدم به جلو – هر چند کوچک – پیشرفت است!
