مقدمه
عزت نفس به احساسات ذهنی فرد در مورد ارزش‌های خودش اشاره دارد. عزت نفس می تواند در بسیاری از زمینه‌های زندگی از جمله در زمان ترک اعتیاد افراد تاثیر بگذارد. عزت نفس پایین با شروع مصرف مواد مخدر ارتباط دارد. همچنین تحقیقات نشان داده است بین عزت نفس پایین و اعتیاد رفتاری مانند اعتیاد به اینترنت، زیادخوردن و خرید کردن ارتباط مستقیم وجود دارد. افراد با مصرف الکل، مواد مخدر یا رفتارهای این چنینی خود می توانند کمبود عزت نفس خود را پنهان کنند حتی این کارها باعث می شود فرد احساس اعتماد به نفس بیشتری داشته باشد. البته تمام این احساسات کوتاه مدت هستند.
با گذشت زمان اعتیاد می تواند به عزت نفس افراد آسیب برساند و بهبودی شخص را دشوارتر کند خواه فرد قصد ترک کردن داشته باشد یا هنوز بخواهد به اعتیاد خود ادامه دهد. آنچه که باعث می شود افراد چشم انداز روشنی از زندگی خود داشته باشند عزت نفس است، اما چگونه عزت نفس خود را بیابیم.
جملات تاکیدی بنویسید
جملات تاکیدی عبارات ساده و مثبتی است که با خود می گویید. اگرچه ممکن است جملات تاکیدی در ابتدا تاثیرگذار نباشند، اما با گذشت زمان خواندن آنها احساس شما را نسبت به خودتان تغییر می دهد. جملات تاکیدی بنویسید که بیانگر احساسی است که می خواهید نسبت به خود داشته باشید. به عنوان مثال بنویسید “من به خودم افتخار می کنم.”
به این نکته مهم توجه کنید که این جملات در زمان طولانی اثرگذار است. هر روز این جملات را با صدای بلند به خود بگویید، چندین ماه طول می کشد تا اثر این کار را ببینید. یک مطالعه نشان داد که افرادی که اعتماد به نفس پایینی دارند، جملات تاکیدی باعث شد نگرش آنها نسبت به آینده بهتر شود و به بهداشت شخصی خود بیشتر اهمیت دهند. این موضوع به ویژه برای افرادی که مواد مخدر یا الکل را ترک کردند بسیار مفید است.
اشتباهات گذشته خود را ببخشید
افرادی که اعتیاد دارند معمولا خود را بخاطر انجام کارهای که کرده‌اند سرزنش می کنند، که این عمل باعث پایین آمدن عزت نفس می شود. اعتیاد واقعا بر نوع رفتار و انگیزه افراد تاثیر می گذارد، بنابراین ممکن است حرف‌های بزنید یا کارهای انجام دهید که بعدا واقعا از آن پشیمان شوید. سرزنش کردن خودتان به خاطر آنچه قبلا انجام داده‌اید، فقط احتمال عود دوباره را افزایش می دهد. بنابراین شما باید آنچه را انجام داده‌اید را بپذیرید و از مجازات خود دست بردارید. و به جای سرزنش کردن خودتان در آینده کارهای بهتری انجام دهید. به عبارت دیگر، هرگز اجازه ندهید اشتباهات گذشته زمان حال شما را تغییر دهد.
تحقیقات همچنین نشان می دهد که بخشیدن خودتان به خاطر کارهای گذشته اهمیت زیادی دارد. مطالعات نشان می دهد افرادی که به دلیل اشتباهات گذشته خود را می بخشند، اظطراب و افسردگی کمتری دارند.
تعریف را بپذیرید
تحقیقات نشان داده است که افرادی که دارای عزت نفس پایین هستند به سختی تعریف و تمجید دیگران را می پذیرند. این مسئله نه تنها برای افرادی که عزت نفس پایین دارند مشکل ساز است برای افرادی که به آنها اهمیت می دهند نیز سخت می باشد چون آنها نمی توانند احساسات مثبت خود را نسبت به این افراد ابراز کنند.
چرا پذیرفتن تعارف برای افراد با عزت نفس پایین بسیار دشوار است؟ این اتفاق معمولا برای این اشخاص می افتد چون آنها به صداقت این تعارف‌ها شک دارند. بخاطر همین پس از شنیدن تعارف احساس خجالت می کنند و تصور می نمایند که به آنها ترحم شده است. افرادی که دارای عزت نفس پایین هستند، غالبا فرصت‌هایی که برای ایجاد عزت نفس از طریق تعریف دیگران به وجود می آید را از دست می دهند.
چگونگی پذیرش تعریف
برخی از کارهایی که می توانید در زمان تعریف دیگران انجام دهید به شرح زیر است:
- در برابر اینکه احساس می کنید تعارف غیر واقعی است مقاومت نمائید
- تصور کنید که آنها صادق هستند
- تشکر کنید و از تعارف لذت ببرید
- توجه داشته باشید که چگونه این تعریف نقاط قوت شما را منعکس می کند
- هر روز به دیگران محبت کنید
تحقیقات همچنین حاکی از آن است که انجام رفتارهای اجتماعی یا اقداماتی که به سود دیگران است نیز می تواند در بهبود عزت نفس نقش داشته باشد. یک مطالعه نشان داد که رفتارهای اجتماعی در واقع می تواند عزت نفس را افزایش دهد به ویژه این مورد در زنان بیشتر دیده شده است. طبق گزارشات زنانی که در کارهای اجتماعی حضور فعال دارند، از میزان عزت نفس بیشتر برخوردار هستند.
یکی از راه‌های که باعث می شود دیگران از شما قدردانی کنند این است که کارهای مهربانانه انجام دهید. نیازی نیست که یک حرکت بزرگ انجام دهید. کارهای ساده مانند باز نگه داشتن درب برای اشخاص دیگر، دادن صندلی اتوبوس یا دادن آدرس به دیگران می تواند به صورت واقعی باعث شود شما احساس لذت کنید.
ایجاد تغییرات
خود تعیین زندگی (Self-determination) همچنین می تواند در بهبود عزت نفش نقش داشته باشد. خود تعیین زندگی، رفتارهایی است که افراد به صورت آگاهانه، عمدی و با میل خود انجام می دهند. خود تعیین زندگی همچنین نقش مهمی در بهبود ناشی از مصرف مواد و الکل دارد. برای رسیدن به اهداف بهبودی خودتان، باید احساس کنید که مهارت، انگیزه و توانایی موفقیت دارید.
لازم به یادآوری است که تغییر به زمان نیاز دارد. برداشتن گام‌های تعیین شود توسط خودتان و در مسیر درست حرکت کردن، حتی کوچک می تواند در تقویت عزت نفس شما نقش اساسی داشته باشد. اگر یک تغییر بزرگ برای شما سخت است، می توانید از کارهای کوچک شروع کنید و یا کارهای بزرگ را کارهای کوچک تقسیم کنید و هر روز یکی از آنها را انجام دهید. با هر تغییر کوچک، در درون خودتان به خاطر موفقیت و حرکت به سمت هدفتان جشن بگیرید.
سخن پایانی
اعتیاد می تواند احساس خود در مورد خودتان و توانایی‌های که دارد سخت کند، به خصوص اگر متوجه شوید که روی اشتباهات گذشته تمرکز کرده‌اید. عزت نفس می تواند قسمت مهمی از روند بهبوی شما باشد. بنابراین یافتن راه‌هایی برای ایجاد اعتماد به خودتان باعث می شود که بتوانید نقاط قوت خود را راحتتر ارزیابی کرده و تمام پیشرفت‌های خود را در طی این مسیر یادداشت کنید. استراتژی‌های خودیاری می تواند روش خوبی برای شروع بهبود عزت نفش شما باشد. اگر همچنان با عزت نفس پایین دست و پنجه نرم می کنید با روانشناس صحبت کنید. آنها می توانند درمان‌هایی را پیشنهاد کنند که ممکن است کمک کند شما عزت نفس بدست آورید. این درمان‌ها می توانند شامل روان درمانی یا داروهایی برای درمان احساسات افسردگی و اظطراب باشد.
