به قلم لئو بابائوتا – من جزو کسانی که از تکنولوژی ترس دارند (تکنوفوب‌ها) نیستم، ولی اعتقاد به زندگی در هوشیاری دارم؛ این در حالی است که تکنولوژی همواره توجه‌مان را پرت کرده و زندگی‌مان را تغییر می‌دهد. باید به گونه ای مهار تکنولوژی را به زندگی خود اضافه کنیم.
برای همین هم طراحی شده است: شرکت‌های فناوری طوری برنامه‌ریزی می‌کنند تا با دستگاه‌های الکترونیک، اپ‌ها و وبسایت‌هایشان، توجه ما را مال خود کنند. آن‌ها همواره چیزهای جدید و هیجان انگیزی پیش رویمان می‌گذارند تا سراغشان برویم و از «ترسِ جا ماندنِ» ما نهایت استفاده را می‌برند. ما هم دوست داریم در حواس‌پرتی و راحتی که آن‌ها برایمان فراهم کرده‌اند، زندگی کنیم.
با این حال، همه این‌ها برایمان کاملا واضح و روشن است. مشکل زمانی پیش می‌آید که بخواهیم این‌ها را کنترل کرده و فناوری را مهار کنیم. دوست داریم بتوانیم آن‌ها را کنترل کنیم تا بیشتر در لحظه زندگی کنیم، بیرون برویم و در زندگی واقعی با دیگران معاشرت کنیم. تصمیمی‌که اصلا اجرایی کردن آن آسان نیست. من ساده‌سازی را پیشنهاد می‌کنم و روش مدنظرم هم اعمال محدودیت‌ها است.
البته چیز جدیدی نیست. نزدیک به یک دهه است که طرفدار سادگی بوده‌ام. دیگران هم سادگی و محدودیت گذاشتن را پیشنهاد داده‌اند. شبیه یک جنبش است که البته با حجم بالای فناوری‌های جدید، غرق شده است. با این حال، همانند هر چیز دیگری، باید مجددا سراغش برویم. باید دوباره اجرایش کنیم. باید به خود یادآوری کنیم و به تمرین کردن ادامه دهیم. در ادامه، تمرین سادگی با کمک محدودیت‌ها را در مواجهه با فناوری، شرح می‌دهم:
تمرین سادگی! برای مهار تکنولوژی
- ببینید کجای زندگیتان را تغییر داده است. برایتان پیش آمده که در چرخه ناتمام تماشای عکس افراد و خواندن نوشته‌های مختلف در شبکه‌های اجتماعی یا گشت‌زدن بین اخبار سایت‌های مختلف و پاسخ دادن بلافاصله به پیام‌های دریافتی‌تان، گیر افتاده باشید؟ اگر احساس می‌کنید به اینستاگرام، توئیتر، ردیت، فیس بوک، یوتوب، نتفلیکس و پیام‌رسان‌ها اعتیاد پیدا کرده اید، باید تمرکزتان را متوجه همین جا کنید. لیستی از مواردی که باید روی آن‌ها تمرکز کنید، تهیه کنید. مواردی که توجه‌تان را کاملا به خود اختصاص می‌دهد را می‌گویم.
- به آن سادگی که می‌خواهید، فکر کنید. آیا از میزان فناوری که در حال حاضر زندگیتان را پر کرده، راضی هستید؟ اگر این طور است، نیازی به ساده‌سازی نیست، ولی اگر می‌خواهید بیشتر در لحظه باشید یا معاشرت کنید، از خودتان بپرسید این جنبه فناوری چقدر برایتان مهم است؟ آیا واقعا می‌خواهید تغییر کنید یا فقط چیزی است که به زبان می‌آورید؟ اگر در موردش جدی هستید، به میزان ساده‌سازی که نیاز دارید، فکر کنید. چطور است؟ چه فوایدی برایتان خواهد داشت؟
- به محدودیت‌های مناسب فکر کنید. خب، فرض کنیم می‌خواهید زمانی که در اینستاگرام می‌گذارید را کمتر کنید (فرض کنیم که برایتان خیلی سخت است). یکی از محدودیت‌ها می‌توانید عدم داشتن آن روی موبایلتان باشد (پاکش کنید) و تصمیم بگیرید فقط بعد از ساعت 7 شب، آن را در مرورگر خود چک کنید. البته این‌ها فقط مثال هستند. بهترین محدودیت‌ها مواردی هستند که برای شما جواب دهد. باید بتواند تمرکز و سادگی که دنبالش هستید را برایتان فراهم کند. در ادامه مثال‌های بیشتری هم برایتان خواهد زد. الان فقط مواردی که به نظرتان به دردتان می‌خورد، انتخاب کنید.
- محدودیت‌های مدنظرتان را بنویسید و آن را با یک نفر در میان بگذارید. واقعا محدودیت‌های مدنظرتان را بنویسید. به عنوان مثال، در دفترچه‌ای بنویسید: «فیس بوک را روزی یک بار بین 5 و 6 عصر چک خواهم کرد.» لیستی از تمام محدودیت‌های مدنظرتان بنویسید و با کسی مطرح کنید تا تعهد بیشتری برای اجرایشان داشته باشید.
- محدودیت‌های خود را به آزمون بگذارید. این محدودیت‌های جدید را برای مدت یک هفته امتحان کنید. واقعا به آن‌ها متعهد باشید و فقط به صورت زبانی نگویید. در قلبتان به آن‌ها متعهد باشید. بعد سعی کنید آن‌ها را عادت کنید. در پایان روز، بنشینید و بررسی کنید که چطور پیش رفته است؟ از خودتان راضی هستید؟ در پایان هفته هم خود را ارزیابی کنید. این یک آزمون در دنیای واقعی است که خودتان آن را طراحی کرده اید.
- تغییرات لازم را اعمال کنید. آیا لازم است محدودیت‌های خود را به نوعی تغییر دهید که اجرایی‌تر باشند؟ یا می‌توانید راهی پیدا کنید که تعهد خود را عمیق‌تر کنید؟ چه یادآوری‌هایی می‌توانید برای خود ایجاد کنید؟ چه کارهایی برای پایبندی به محدودیت‌ها برای خود در نظر می‌گیرید؟ چطور می‌توانید روش خود را بهتر کنید؟ شاید موارد دیگری هم هستند که تمرکزتان را کم می‌کنند و باید آن‌ها را در نظر بگیرید. چرخیدن در وبلاگ‌ها و برخی سایت‌ها، از نمونه این موارد هستند. این موارد را به لیست خود اضافه کنید. محدودیت تعیین کنید. هر هفته تغییرات لازم را اعمال کنید.
این روندی کلی است. خب حالا بیایید در مورد مثال‌های مشخص صحبت کنیم:
محدودیت‌های ساده برای موبایل برای مهار تکنولوژی
موبایل یکی از بزرگترین اعتیادها برای خیلی از افراد است، چون کلی اعتیاد دیگر در آن نهفته است. از پیام‌رسان‌ها و اینستاگرام گرفته تا توئیتر و اخبار، شامل همه چیز می‌شود و همیشه در دسترستان قرار دارد. برخی راه‌هایی که می‌توانید با استفاده از آن‌ها، استفاده از موبایل خود را کمتر کنید، به شرح زیر است:
- در موقع رانندگی، پای میز غذاخوری، در صف و موقع صحبت با دیگران، موبایل ممنوع است. اگر با کسی قرار ناهار دارید، توافق کنید که موبایل‌هایتان را به طور کامل کنار بگذارید مگر اینکه واقعا و واقعا به آن نیاز داشته باشید، لازم باشد چیزی را چک کنید و یا اینکه تاریخی را برای قرار بعدی علامت بزنید. اگر با خانواده هم غذا می‌خورید، همین توافق را انجام دهید. اگر رانندگی می‌کنید یا کنار کسی نشسته اید، با خود قرار بگذارید که بررسی پیام‌ها و موارد دیگر می‌تواند تا رسیدن به مقصد به تاخیر انداخته شود. اگر در صفی ایستاده اید و به نظرتان می‌توانید وقتتان را با دیدن چیزی روی گوشی سپری کنید، سعی کنید به این وسوسه غلبه کنید و واقعا آنجا حاضر باشید.
- اپ‌هایی که بیشتر از دیگران توجه‌تان را جلب می‌کنند را پاک کنید. اخیرا همه شبکه‌های اجتماعی، اخبار و سایر اپ‌های سرگرم کننده را از موبایلم پاک کردم. الان فقط کیندل و اینستاپیپر را دارم و برای رد و بدل کردن پیام‌ها با خانواده از واتس اپ استفاده می‌کنم. برای به روزرسانی لیست وظایفم از Todoist استفاده می‌کنم و برخی اپ‌های مورد نیاز همانند کروم و اپ‌های سفر هم دارم. داشتن موبایل بدون وجود بزرگترین وسوسه‌ها شامل توئیتر، اینستاگرام و ردیت، واقعا می‌تواند زندگی تکنولوژیک شما را ساده کند.
- بررسی و اقدام روی پیام‌ها را به زمان‌های مشخصی محدود کنید مگر اینکه موردی فوری باشد. دیگر پراهمیت بودن بررسی پیام‌ها را فراموش کرده‌ام. از واتس‌اپ برای رد و بدل پیام با خانواده و از جی‌میل برای ایمیل‌های کاری استفاده می‌کنم. با این حال، معتقدم باید این موارد هم باید شامل محدودیت‌هایی بشوند وگرنه حواسمان را پرت می‌کنند و تصور می‌کنیم باید بلافاصله به پیام همه پاسخ دهیم. به جای این، پاسخ به پیام‌ها را به زمان‌های خاصی محدود می‌کنم. عصرها به ایمیل‌ها پاسخ می‌دهم و یکی دو بار در طول روز سراغ پیام‌های واتس‌اپ می‌روم. البته استثنایی هم وجود دارد و آن هم پاسخ به پیام‌های فوری است که برای از دست ندادنشان، نوتیفیکیشن‌های مربوط را روشن می‌گذارم. خانواده‌ام دوست دارند زودتر جوابشان را بدهم، می‌دانم، ولی در نظر گرفتن محدودیت‌هایی مثل این، جزو تصمیم‌های سخت زندگی است که باید گرفته شود.
فرض کنید اگر این چنین محدودیت‌هایی را اجرایی کنیم، زندگی همه‌مان راحت‌تر می‌شود و تمرکزمان هم بیشتر می‌شود. درست است، ممکن است همه چیز ساده‌تر شود، ولی این چیزی است که در حال حاضر برای من جواب می‌دهد.
محدودیت‌های ساده برای کامپیوتر
خیلی از ما در حال حاضر، به صورت آنلاین کار می‌کنیم و همواره چشممان در طول روز به اخبار و محتوای سرگرم‌کننده می‌خورد. اگر شما هم یکی از ما هستید، می‌دانید که کار آنلاین به معنای درگیر شدن فراتر از معمول با فناوری است. با این حال، در هر شرایطی که کار کنید، ایجاد محدودیت می‌تواند به کمکتان بیاید که در ادامه برخی از ایده‌ها را باهم مرور می‌کنیم:
- مهم‌ترین وظایف و امورات روزانه خود را بلافاصله بعد از اینکه روزتان را شروع کردید، انجام دهید. در ابتدای روز، به جای شروع بی‌برنامه، 1 تا 3 کار مهم‌تان را تعیین کنید. یک دو هدف هم داشته باشید: مثلا تلاش برای انجام کار معنادار یا هوشیارانه کار کردن در طول روز یا عشق ورزیدن به هر کسی که در طول روز پیام می‌فرستید. این باعث می‌شود کارهایتان را هدفمندانه‌تر انجام دهید. الان دیگر سعی کنید روی وظیفه اولتان تمرکز کنید.
- همه تب‌ها را ببندید و فقط یک کار در دست داشته باشید. به جای باز داشتن ده‌ها تب، همه آن‌ها را ببندید و تنها یکی را باز نگه دارید. می‌توانید همه آن‌ها را بوک مارک کنید و به داخل پوشه‌ای با نام Later بفرستید. می‌توانید تب‌هایی هم که مربوط به پروژه در دستتان است، در یک پوشه بگذارید. همه چیز را حذف کنید تا فقط یک تب باز داشته باشید و تمام تمرکزتان را معطوف آن کنید.
- برای خود Reminder بگذارید و به خود استراحت دهید. یکی از اکستنشن‌های مرورگر همانند Break Timer را نصب کنید تا انجام وظایف را به شما یادآوری کنید. البته نشستن زیادی آن قدر هم برای ما خوب نیست. می‌توانید در این باره هم برای خود محدودیت در نظر بگیرید و استراحت کنید. بعد سراغ هدف گذاری بعدی بروید؟ آیا مورد جدیدی در لیست دارید یا بعد مورد قبلی را ادامه دهید؟ آیا لازم است دوباره تب‌ها را ببینید؟ الان می‌خواهید روی چه چیزی تمرکز کنید؟
- حواس پرتی‌ها را به غیر از برخی برهه‌های خاص، کنار بگذارید. بسیاری از Site Blockerها یا اینترنت بلاکرها هستند. یکی را انتخاب کنید. ببینید کدام سایت‌ها را می‌خواهید محدود کنید و چه زمانی لازم است محدودیتتان برداشته شود؟ مثلا می‌توانید صبح نیم ساعت اخبار را چک کنید و بعد از ساعت 6 عصر سراغ شبکه‌های اجتماعی بروید. این محدودیت‌ها را در سایت بلاکر خود اعمال کنید. در چنین شرایطی، همچنان به حواس پرتی‌های سرگرم کننده خود می‌رسید، ولی محدودیت‌هایی هم برایتان وجود خواهد داشت.
- ارسال پیام، چک کردن چیزهای مختلف و چرخ‌زنی در اینترنت را محدود کنید. دقیقا مثل موبایلتان، در نظر گرفتن یک زمان خاص برای رسیدگی به پیام‌ها یا ایمیل‌ها می‌تواند بسیار مفید باشد. اگر مثلا می‌خواهید در مورد موضوعی که در موردش کنجکاو هستید، بخوانید، زمانی برایش در نظر بگیرید یا یادداشت مربوط به آن را در پوشه Later مرورگرتان، سیو کنید. من از اینستاپیپر استفاده می‌کنم، ولی اپ‌های خوب دیگری هم وجود دارند.
البته لازم نیست دقیقا همانند توصیه‌های بالا عمل کنید. ممکن است ایده‌های بهتری داشته باشید که برای شما بهتر عمل کنید. این‌ها فقط چند مثال بودند، ولی برخی از آن‌ها را امتحان کنید و ببینید می‌توانید زندگی خود را با این محدودیت‌ها، ساده‌تر کنید یا نه. مهار تکنولوژی یکی از مهارت های مهم زندگی در این عصر است.
چطور وقتی همیشه از کارهایتان عقب هستید، زمانتان را مدیریت کنید؟
