مقدمه
افسردگی یکی از شایع‌ترین اختلالات روانی در جهان است. این اختلال روانی می‌تواند تقریباً در هر سنی بر هر فردی تأثیر بگذارد. اما دلایل افسردگی اشخاص همیشه مشخص نیست. محققان گمان می‌کنند که در واقع دلایل مختلفی برای افسردگی وجود دارد و همیشه قابل پیشگیری نیست. علل شایع افسردگی براساس تحقیقات به شرح زیر است:
- ژنتیک
- شیمی مغز
- برخی شرایط خاص پزشکی
- استفاده از مواد
- فشار
- تغذیه ضعیف
تخمین زده می‌شود که 10 تا 15 درصد از جمعیت عمومی در طول زندگی خود افسردگی بالینی را تجربه کنند. سازمان بهداشت جهانی تخمین می‌زند 5٪ از مردان و 9٪ از زنان در هر سال دچار اختلالات افسردگی شوند.
عللی جسمی و مغزی
علل شایع افسردگی بسیار متفاوت هستند ولی یکی از مهمترین آنها علل مرتبط با بدن و مغز است. برخی از مواردی که می‌تواند خطر ابتلا به افسردگی را به میزان زیادی افزایش دهد به شرح زیر است:
عدم تعادل شیمی مغز
یک علت بالقوه بیولوژیکی افسردگی، عدم تعادل در انتقال دهنده‌های عصبی است که در تنظیم خلق نقش دارند. انتقال دهنده‌های عصبی خاصی، از جمله دوپامین، سروتونین و نوراپی نفرین نقش مهمی در خلق و خو دارند. انتقال دهنده‌های عصبی مواد شیمیایی هستند که به مناطق مختلف مغز کمک می‌کنند تا با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. هنگامی که میزان انتقال دهنده‌های عصبی خاص کاهش یا افزایش یابد. ممکن است این کاهش یا افزایش منجر به علائمی شود که به عنوان افسردگی بالینی شناخته می‌گردد.
این نظریه افسردگی نشان می‌دهد که داشتن انتقال دهنده‌های عصبی خاص بیش از حد یا بسیار کم باعث افسردگی می‌شود، یا حداقل در ایجاد آن نقش دارد. در حالی که این توضیحات اغلب به عنوان علل شایع افسردگی ذکر می‌شود. اما هنوز اثبات نشده باقی مانده و بسیاری از کارشناسان معتقدند که این یک تصویر کامل از عوامل پیچیده موثر در افسردگی نیست.
داروها برای درمان افسردگی اغلب در تغییر سطح برخی مواد شیمیایی در مغز متمرکز هستند. برخی از این درمان‌ها شامل مهارکننده‌های انتخابی جذب مجدد سروتونین SSRI، مهارکننده‌های جذب مجدد سروتونین-نوراپی نفرینSNRI ، مهارکننده‌های مونوآمین اکسیداز MAOI و داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای TCA هستند.
بهداشت جسمی و برخی شرایط پزشکی
اگر بیماری مزمن، اختلال خواب یا بیماری تیروئید دارید، ممکن علائم افسردگی در شما پدیدار شود. همچنین میزان افسردگی در افرادی که درد مزمن، دیابت، مولتیپل اسکلروزیس و سرطان دارند، بیشتر است. ذهن و بدن به وضوح به هم پیوند خورده‌اند. اگر مشکلی در سلامت جسمی خود دارید، ممکن است تغییراتی در سلامت روان خود نیز پیدا کنید. بیماری از دو جهت با افسردگی ارتباط دارد. استرس ناشی از یک بیماری مزمن ممکن است باعث ایجاد یک دوره اختلال افسردگی اساسی شود. علاوه بر این، برخی بیماری‌ها مانند اختلالات تیروئید، بیماری آدیسون و بیماری کبدی می‌توانند باعث ایجاد علائم افسردگی شوند.
هورمون‌های جنسی زنانه
به طور گسترده‌ای ثابت شده است که زنان دو برابر مردان دچار اختلال افسردگی اساسی می‌شوند. از آنجا که اوج اختلالات افسردگی در سال‌های باروری زنان رخ می‌دهد. اعتقاد بر این است که هورمون‌ها ممکن در این زمینه نقش داشته باشند. زنان به ویژه در مواقعی که هورمون‌هایشان در جریان است، مانند زمان قاعدگی، بارداری، زایمان و یائسگی در معرض ابتلا به اختلالات افسردگی هستند.
نوسانات هورمونی ناشی از زایمان و شرایط تیروئید نیز می‌تواند به افسردگی کمک کند. بسیاری از زنان پس از تولد نوزاد دچار افسردگی پس از زایمان می‌شوند. و براساس تحقیقات دلیل این امر تغییرات هورمونی سریع است که بلافاصله پس از زایمان ایجاد می‌گردد. به علاوه، خطر افسردگی یک زن بعد از گذر از یائسگی کاهش می‌یابد.
تاریخچه خانواده و ژنتیک
سابقه خانوادگی افسردگی یکی دیگر از علل شایع افسردگی است که باید به آن توجه ویژه‌ای داشت. اگر فردی در خانواده شما افسردگی دارد یا دچار نوعی دیگر از اختلال خلقی است. احتمالاً شما نیز علائم افسردگی را تجربه خواهید کرد. برآوردها نشان می‌دهد که افسردگی تقریباً 40٪ توسط ژنتیک تعیین می‌شود. تحقیقات روی دوقلوها، فرزندخوانده‌ها و پیشین خانوادگی نشان داد که افسردگی با ژنتیک مرتبط است. تحقیقات نشان داد که یک مولفه ژنتیکی قوی وجود دارد. البتف محققان هنوز در مورد تمام عوامل خطر ژنتیکی افسردگی اطمینان ندارند.
محققان دریافته‌اند که داشتن پدر و مادر و مادربزرگ و پدربزرگ مبتلا به افسردگی خطر ابتلا به افسردگی را دو برابر می‌کند. هنوز دقیقاً مشخص نیست کدام ژن‌ها در افسردگی و سایر اختلالات خلقی نقش دارند. اما محققان می‌دانند که ژن‌های مختلف زیادی وجود دارد که می‌توانند در این امر نقش داشته باشند. محققان امیدوارند با درک بهتر نحوه عملکرد ژن‌ها بتوانند درمان‌های موثرتری برای افسردگی پیدا کنند.
لازم به یادآوری است که هیچ یک از دلایل افسردگی به تنهایی باعث ایجاد این اختلال نمی‌شوند. عوامل ژنتیکی ممکن است یک عامل خطر عمده باشد، اما دانشمندان همچنین معتقدند که ژن‌ها و محیط با تعامل با یاکدیگر باعث ایجاد افسردگی می‌شوند.
سبک زندگی
یکی دیگر از علل شایع افسردگی سبک زندگی است که می‌تواند در ایجاد افسردگی نقش داشته باشد. در حالی که بسیاری از علل افسردگی مانند جنسیت یا سابقه خانوادگی قابل تغییر و کنترل نیست. اما شما بر علل مربوط به سبک زندگی شخصی خود کنترل دارید.
اختلالات ریتم شبانه روزی
اعتقاد بر این است که یک نوع افسردگی، اختلال عاطفی فصلی (به طور رسمی به عنوان اختلال افسردگی اساسی با الگوی فصلی شناخته می‌شود) به دلیل اختلال در ریتم شبانه روزی طبیعی بدن ایجاد می‌گردد. نور وارد چشم می‌شود و این ریتم را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در روزهای کوتاهتر زمستان، زمانی که افراد ممکن است مدت زمان محدودی را در فضای باز بگذرانند، ممکن این ریتم مختل شود.
افرادی که در آب و هوای سردتر زندگی می‌کنند از آنجا که روزها کوتاهتر و تاریکی بیشتر است، بیشتر در معرض این نوع از افسردگی هستند. علاوه بر اختلالات در ریتم شبانه روزی، کاهش نور خورشید همچنین می‌تواند منجر به کاهش سطح سروتونین در مغز شود، که ممکن است بر خلق و خوی تأثیر بگذارد. تغییرات فصلی همچنین می‌تواند سطح ملاتونین را در بدن تغییر دهد، که می تواند خواب را مختل کرده و باعث تغییرات خلقی شود. در حالی که هیچ شخصی نمیتواند تغییرات فصلی را کنترل کند. اما مراحلی وجود دارد که فرد می‌تواند برای به حداقل رساندن تأثیر این تغییرات بر سلامت روان خود انجام دهد.
تغذیه ضعیف
یک رژیم غذایی نامناسب از چند جهت می‌تواند باعث افسردگی شود. کمبود انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی یکی از علل شایع افسردگی است که توسط محققان اثر آن ثابت گردید. برخی مطالعات نشان داده‌اند که رژیم‌های غذایی که حاوی اسیدهای چرب امگا 3 کم هستند و یا نسبت امگا 6 به امگا 3 آنها نامتوازان است با افزایش میزان افسردگی ارتباط دارند. علاوه بر این، رژیم‌های غذایی که حاوی قند زیاد با ایجاد افسردگی ارتباط دارند.
فشار روانی
حوادث استرس‌زای زندگی، که فرد برای کنار آمدن با آن بیش از حد اندازه تحت فشار قرار می‌گیرد نیز باعث ایجاد افسردگی می‌شود. محققان حدس می‌زنند که سطح بالای هورمون کورتیزول که در دوره‌های استرس ترشح می‌شود، می‌تواند انتقال دهنده عصبی سروتونین را تحت تأثیر قرار داده و به افسردگی کمک کند.
غم و اندوه
به دنبال از دست دادن یکی از عزیزان، فرد بازمانده بسیاری از علائم افسردگی را تجربه خواهد کرد. مشکل در خواب، کم شدن اشتها، از دست دادن لذت یا علاقه به فعالیت‌های خاصی یک پاسخ طبیعی به از دست دادن عزیزتان است. انتظار می‌رود با گذشت زمان علائم غم و اندوه فروکش کند. اما وقتی علائم بدتر می‌شوند، غم و اندوه ممکن به افسردگی تبدیل شود.
استفاده از مواد
مواد مخدر و الکل می‌توانند باعث ایجاد افسردگی شوند. برخی از داروهای نیز که توسط پزشکان تجویز می‌شوند افسردگی ایجاد می‌کنند. برخی از داروهایی که مشخص شده باعث افسردگی می‌شوند این داروها شامل داروهای ضد تشنج، استاتین، محرک، بنزودیازپین‌ها، کورتیکواستروئیدها و بتا بلاکرها می‌شوند. مهم است که هر دارویی را که برای شما تجویز می‌گردد عوارض آن را مطالعه کنید و در صورتی که احساس کردید افسرده شده‌اید با پزشک خود صحبت نمائید.
مهم نیست که علت چیست، درمان های موثر در دسترس هستند. در صورت داشتن علائم افسردگی با پزشک خود صحبت کنید تا برنامه درمانی مناسب شما ارائه دهد.
