مقدمه
ملاتونین melatonin هورمونی است که مغز شما برای کنترل چرخه خواب و بیداری تولید می‌کند. این هورمون همچنین می‌تواند به صورت مصنوعی ساخته شود و به عنوان یک مکمل غذایی می‌توان آن را مصرف کرد. مکمل‌های این ماده به شکل قرص، کپسول و مایعات موجود است و می‌تواند در کنترل چرخه خواب موثر باشد.
ملاتونین همچنین به طور طبیعی در میوه‌هایی مانند گوجه فرنگی، بادام و پرتقال در مقادیر بسیار کم وجود دارد. در حالی که تحقیقات نشان می‌دهد این مکمل غذایی می‌تواند یک درمان موثر برای افرادی باشد که مشکلات خواب دارند، اما ممکن است برای همه مناسب نباشد.
نقش ملاتونین در بدن
نقش ملاتونین در بدن ما تنظیم چرخه بیداری و خواب است. تصور می‌شود که مکمل‌های این ماده اثرات هورمون طبیعی را تقلید می‌کنند و می‌توانند به بهبود خواب شما کمک کنند.
تولید ملاتونین
سطح ملاتونین طبیعی شما غروب شروع به افزایش می‌کند. سپس شب اوج می گیرد و صبح کم می‌شود. فصول سال نیز ممکن است بر میزان تولید این ماده تأثیر بگذارند. در طول زمستان، مغز شما ممکن است دیرتر یا زودتر از زمان مشخص این هورمون را تولید کند. تولید ملاتونین در شب به اوج خود می‌رسد و روز که روشن می‌شود میزان تولید آن کاهش می‌یابد. دلیل آن این است که وقتی هوا تاریک است، اعصاب بینایی ما به غده صنوبری مغز ما علامت می‌دهند تا ملاتونین تولید کند.
قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور شدید و نور آبی صفحه نمایش‌ها می‌تواند تولید ملاتونین را مختل کند. بنابراین الگوی خواب شما مختل می‌شود. موارد دیگری که ممکن است تولید ملاتونین شما را مختل کند عبارتند از:
- پیری
- پرواززدگی
- نداشتن ورزش منظم
- تأخیر در اختلال فاز خواب و بیداری
- شب کاری
موارد استفاده
مکمل‌های ملاتونین معمولاً به افرادی توصیه می‌شود که خواب رفتن در شب یا خواب شبانه برایشان دشوار است. معمولاً برای افرادی که با مسائل زیر سرو کار دارند توصیه می‌شود.
بی‌خوابی
ملاتونین بیشتر در افرادی که بی‌خوابی دارند استفاده می‌شود. با این حال، نتایج متفاوتی در مورد اثربخشی آن در درمان این اختلال وجود دارد. در حالی که برخی از افراد مبتلا به بی خوابی مزمن در هنگام استفاده از ملاتونین هیچ بهبودی را گزارش نمی‌دهند. برخی دیگر می گویند این باعث خواب طولانی‌تر و بهتر آنها می‌شود. ثابت شده است که هورمون مصنوعی در درمان بی‌خوابی در افراد مسن موثرتر از افراد جوان است.
اختلالات خواب در کودکان
ملاتونین می تواند به کودکانی که خواب رفتن یا خوابیدن در طول شب دشوار است کمک کند. این مکمل به کودکان کمک می‌کند تا سریعتر به خواب روند و باعث افزایش زمان خواب آنها می‌شود. کودکان مبتلا به اوتیسم و سندرم آسپرگر اغلب از اختلالات خواب رنج می‌برند. بسیاری از کودکان مبتلا به این شرایط نمی‌توانند شب بخوابند یا شب خواب راحت داشته باشند.
پرواززدگی
افرادی که در مناطق مختلف زمانی سفر می کنند اغلب پرواززدگی را تجربه می‌کنند. ملاتونین می‌تواند در کاهش یا جلوگیری از وقوع پرواززدگی بسیار موثر باشد. این دارو معمولاً برای افرادی که در پنج منطقه یا بیشتر پرواز می‌کنند، به ویژه هنگام رفتن به یک جهت شرقی توصیه می‌شود. اما اگر فردی معمولا در سفرها پرواززدگی را تجربه می‌کند، بهتر است برای پرواز در 2 تا 4منطقه مختلف زمانی نیز از این دارو استفاده کند.
اختلال خواب و بیداری در 24 ساعته
اختلال خواب و بیداری در 24 ساعته وضعیتی است که چرخه خواب افراد را از تراز خارج می‌شود. زمان خواب و بیدار شدن آنها هر روز دیرتر و دیرتر می‌گردد، هرچه مدت زمان بیشتری درمان نشود این مشکل بدتر می‌شود. افراد کم بینا معمولاً این بیماری را گزارش می‌کنند. اما ممکن است افراد بینا نیز به آن مبتلا شوند. ملاتونین یک درمان بالقوه برای این بیماری، به ویژه در افراد نابینا است.
کارگران شیفت شب
الگوی خواب کارگران شیفت شب اغلب مختل می‌شود و این باعث کیفیت پایین خواب می‌شود. ملاتونین به بهبود مدت و کیفیت خواب آنها کمک می‌کند. به طور معمول به کارگران شیفت شب توصیه می‌شود که ملاتونین را در پایان شیفت یا دو ساعت قبل از خواب بخورند. اگر قصد رانندگی یا کار با ماشین آلات سنگین را دارید، این مکمل نباید مصرف شود.
اثرات استفاده روزانه از ملاتونین
مطالعات نشان می‌دهد که تأثیرات سوء جدی با مصرف ملاتونین ایجاد نمی‌شود و مسمومیت با این دارو نسبتاً نادر است. با این حال، برای اثبات قطعی این موضوع، تحقیقات طولانی مدت بیشتری در مورد انسان باید انجام شود. معنی این امر این است که استفاده روزانه از ملاتونین نسبتاً بی خطر است. اما توصیه می‌شود فقط برای مدت کوتاهی این کار را انجام دهید. اگرچه هیچ تحقیق فعلی به سمیت استفاده طولانی مدت از ملاتونین اشاره نمی‌کند. اما در صورت مصرف بیش از حد با دوز بالا، احتمالا دارو عوارض جانبی خواهد داشت.
اکثر پزشکان دوز 1 تا 3 میلی گرم (میلی گرم) را توصیه می‌کنند. در بعضی از افراد، مصرف بیش از حد ملاتونین ممکن است باعث خواب آلودگی بیش از حد شود در حالی که در برخی دیگر ممکن است برعکس اثر مورد نظر ایجاد شده و هوشیاری آنها به میزان زیاد افزایش یابد. علائم مصرف بیش از حد شامل حالت تهوع، اسهال، سردرد و اضطراب است. در بعضی موارد، ممکن است برخی از افراد فشار خون خود را نیز تجربه کنند.
بخوانید: “تاثیر خواب برسلامت روان ما“
خرید ملاتونین
شما می‌توانید به راحتی ملاتونین را از سایت‌های آنلاین یا داروخانه‌ها خریداری کنید. ملاتونین یک مکمل غذایی است و در تمامی داروخانه‌ها ایران به فروش می‌رسد. هنگام خرید مکمل‌های ملاتونین، مهم است که مراقب باشید. برخی از مارک ها دوزهای خود را به اشتباه ذکر کرده‌اند در حالی که در برخی از انواع آن مواد شیمیایی دیگری وجود دارد که ممکن است شما تمایلی به مصرف آنها نداشته باشید.
در حالی که ملاتونین گاهی اوقات برای کودکان مبتلا به اختلالات خواب توصیه می‌شود. اما تحقیقات کافی برای اینکه این مکمل مشکلی برای کودکان ایجاد نمی‌کند وجود ندارد. با وجود اینکه شما می‌توانید این دارو را بدون نسخه پزشک تهیه کنید. اما همیشه بهتر قبل از دادن این مکمل به فرزندتان با پزشک یا متخصص کودکان صحبت کنید.
توصیه‌های پزشکی
ملاتونین به عنوان یک دارو بدون نسخه در دسترس است. این بدان معنی است که می‌توان آن را به راحتی و بدون تجویز پزشک از داروخانه محلی خریداری کنید اگر با شرایط زیر را دارید، مهم است که قبل از مصرف این مکمل غذایی با پزشک صحبت کنید:
- افرادی که مبتلا به صرع هستند
- اگر شک دارید که ممکن است در معرض واکنش آلرژیک باشید
- افراد مسن
- افراد مبتلا به زوال عقل
- زنان باردار یا شیرده
نحوه مصرف ملاتونین
مصرف مقادیر زیاد ملاتونین توسط اکثر متخصصان پزشکی توصیه نمی‌شود. بیشتر مکمل‌های ملاتونین بدون نسخه، حاوی بین 0.1 تا 12 میلی گرم ملاتونین هستند. طبق نظر آکادمی اطفال آمریکا دوزهای بالاتر از 3 تا 6 میلی گرم ملاتونین نباید به کودکان داده شود. سرویس بهداشت ملی آمریکا مچنین توصیه می‌کند که این مکمل‌هارا یک یا دو ساعت قبل از خواب مصرف کنید. خیلی زود یا خیلی دیر ممکن است به جای کمک به تنظیم آن، چرخه بیداری و خواب شما را بیشتر مختل کند.
اثرات جانبی
حتی اگر مصرف این مکمل غذایی نسبتاً بی خطر باشد، استفاده از آن ممکن است گاهی منجر به برخی عوارض جانبی خفیف شود. عوارض جانبی مصرف این دارو در کودکان و بزرگسالان مشابه است. مصرف آن گاهی اوقات می‌تواند عوارض زیر را ایجاد کند:
- اضطراب
- سرگیجه
- سردرد
- خستگی
- حالت تهوع
- خواب آلودگی روزانه
اگر هنگام استفاده از این دارو دچار تور ، دشواری در تنفس یا کهیر می‌شوید. ممکن است شما به واکنش آلرژیک داشته باشید و باید به پزشک در اورژانس مراجعه کنید.
